Piprahwa Edelstenen: Waarom India de Veiling Wil Stoppen

Op Asalha Puja Day, dat de eerste preek van de Boeddha herdenkt, lopen mensen met kaarsen rond een Boeddhabeeld in een tempel in de provincie Nakhon Pathom, aan de rand van Bangkok, Thailand.

De Indiase overheid heeft de veiling van oude Indiase edelstenen veroordeeld en een juridische kennisgeving uitgegeven om de “onethische” verkoop van de relieken te stoppen. Volgens de overheid moeten deze relieken worden behandeld als het heilige lichaam van de Boeddha.

Het Ministerie van Cultuur in New Delhi heeft verklaard dat de veiling van de Piprahwa-edelstenen in Hongkong, die voor woensdag gepland staat, “de Indiase en internationale wetten evenals de conventies van de Verenigde Naties schendt” en heeft aangedrongen op repatriëring naar India “voor behoud en religieuze verering”.

De juridische kennisgeving is bezorgd aan het veilinghuis Sotheby’s en Chris Peppe, een van de drie erfgenamen van William Claxton Peppe, een Britse koloniale landeigenaar die in 1898 de edelstenen opgraving in zijn landgoed in Noord-India en deze als familie-erfstukken bewaarde.

In een brief op het Instagram-account van het Ministerie van Cultuur werd gesteld dat Peppe, een in Los Angeles gevestigde tv-directeur, niet de autoriteit had om de relieken te verkopen. Door de veiling te organiseren, zou Sotheby’s “de voortzetting van koloniale uitbuiting ondersteunen”, voegde het ministerie toe.

Het ministerie is van mening dat de relieken niet geveild moeten worden, omdat de edelstenen “onvervreemdbaar religieus en cultureel erfgoed van India en de wereldwijde boeddhistische gemeenschap vormen”.

Wat zijn de Piprahwa-edelstenen?

De Piprahwa-edelstenen dateren uit het Maurya-rijk, circa 240 tot 200 voor Christus. Sotheby’s heeft ze beschreven als “een van de meest verbazingwekkende archeologische vondsten van het moderne tijdperk” en “van ongeëvenaarde religieuze, archeologische en historische betekenis”.

De kostbare stenen bestaan uit duizenden parels, robijnen, topazen, saffieren en patroon-goud, verwerkt in juwelen en behouden in hun natuurlijke vormen. Ze werden oorspronkelijk begraven in een koepelvormig grafmonument, een stupa, in Piprahwa, in de huidige staat Uttar Pradesh, India’s grootste staat. Ze worden verondersteld gemengd te zijn met enkele van de gecremeerde resten van de Boeddha, die ongeveer 480 voor Christus stierf.

De Britse kroon claimde de vondst van William Peppe onder de Indian Treasure Trove Act van 1878, en de botten en as werden overgedragen aan de boeddhistische monarch koning Chulalongkorn van Siam, in het huidige Thailand. De meeste van de 1.800 edelstenen gingen naar wat nu het Indisch Museum in Kolkata is. Maar Peppe kreeg toestemming om ongeveer een vijfde van hen te behouden, waarvan sommige door Britse koloniale functionarissen als “duplicaten” werden omschreven.

Wat is de controverse?

De edelstenen worden verwacht voor 100 miljoen Hongkong-dollar (ongeveer 13 miljoen US dollar) te worden verkocht bij Sotheby’s in Hongkong op woensdag. Maar de verkoop heeft veel wenkbrauwen doen fronsen. Commentatoren hebben betoogd dat de Piprahwa-edelstenen het erfgoed zijn van zowel de afstammelingen van de Boeddha als van boeddhisten wereldwijd.

“Zijn de relieken van de Boeddha een commodity die als een kunstwerk op de markt kan worden verkocht?” vroeg Naman Ahuja, een in Delhi gevestigde kunsthistoricus. “En aangezien dat niet het geval is, hoe is de verkoper ethisch gemachtigd om ze te veilen?”

De Indiase regering heeft Sotheby’s en Chris Peppe opgeroepen om de verkoop van de edelstenen te stoppen, een openbare verontschuldiging aan boeddhisten wereldwijd aan te bieden en volledige openheid te geven over de herkomst van de relieken. Als hier niet aan wordt voldaan, zal dit leiden tot juridische procedures in Indiase en Hongkongse rechtbanken en via internationale instanties “voor schendingen van culturele erfgoedwetten”.

Het ministerie voegde toe dat het een openbare campagne zou lanceren die de rol van Sotheby’s benadrukt “in het voortzetten van koloniale onrechtvaardigheid en het worden van een partij in de onethische verkoop van religieuze relieken”.

Het ministerie zei dat de verkopers “geen recht hadden om het bezit te vervreemden of verkeerd toe te eigenen, … een buitengewoon erfgoed van de mensheid waarbij het beheer niet alleen veilig onderhoud, maar ook een onverzettelijk gevoel van verering voor deze relieken omvat”.

De brief merkte ook op dat “de relieken van de Boeddha niet als ‘monsters’ kunnen worden behandeld, maar als het heilige lichaam en oorspronkelijk begraven offers aan het heilige lichaam van de Boeddha”, en de voorgestelde veiling “de gevoelens van meer dan 500 miljoen boeddhisten wereldwijd beledigt”.

Eerder dit jaar zei Chris Peppe dat zijn familie had overwogen om de oude edelstenen te doneren. Hij zei echter dat een veiling de “eerlijkste en meest transparante manier leek om deze relieken aan boeddhisten over te dragen”.

Na deze week’s particuliere verkoop zei hij: “Ik hoop dat veel mensen de edelstenen kunnen zien en verbinding kunnen maken met de boeddhisten die ze meer dan twee duizend jaar geleden hebben gegeven, met onze gedeelde menselijke ervaring van verwondering en ontzag en met de Boeddha en zijn leringen.”

Zijn dergelijke veilingen in het verleden controversieel geweest?

Musea in het Westen zijn zelden gedwongen door juridische uitspraken om artefacten terug te geven die tijdens het koloniale bestuur uit het Globale Zuiden zijn genomen. Sommige hebben echter gestolen objecten teruggegeven aan hun landen van herkomst onder publieke druk.

In 2022 werden bijvoorbeeld zes artefacten, die 125 jaar geleden door Britse soldaten uit Benin City in het huidige Nigeria zijn geroofd, teruggegeven van het Horniman Museum in Zuid-Londen aan de Nationale Commissie voor Musea en Monumenten van Nigeria. Datzelfde jaar heeft Duitsland twee Benin-bronzen en meer dan 1.000 andere items uit zijn musea aan Nigeria overgedragen. “Het was verkeerd om de bronzen beelden te nemen, en het was verkeerd om ze te behouden”, zei Annalena Baerbock, de Duitse minister van Buitenlandse Zaken.

Maar gevallen van succesvolle repatriëring zijn veel minder dan particuliere veilingen van gestolen artefacten. In 2020 ging Christie’s bijvoorbeeld door met de verkoop van Igbo-standbeelden die volgens Nigeriaanse museumfunctionarissen tijdens de burgeroorlog in de jaren zestig waren gestolen. Een andere opvallende zaak was de verkoop van een 3.000 jaar oud kwartsiet hoofd van de Egyptische “jongen koning” Toetanchamon, die in het Verenigd Koninkrijk werd geveild ondanks protesten in Egypte, dat beweerde dat het stuk waarschijnlijk illegaal uit het land was verwijderd.

Ontelbare antiquiteiten worden elk jaar verkocht door exclusieve veilinghuizen, waardoor veel ontwikkelingslanden hun historische patronage wordt ontzegd.