Kemi Badenoch: Nieuwe leider van de Britse Conservatieven strijdt tegen ‘linkse onzin’

Kemi Badenoch wordt nieuwe leider van de Conservatieve Partij

Kemi Badenoch, een 44-jarige voormalige software-engineer, is op 2 november 2024 in Londen gekozen als de nieuwe leider van de Conservatieve Partij van het Verenigd Koninkrijk. Hiermee is ze de eerste zwarte vrouw die een belangrijke Britse politieke partij leidt. Haar verkiezing volgde op een langdurige strijd die werd aangewakkerd door de ergste verkiezingsnederlaag in de geschiedenis van de partij, die in juli van dit jaar plaatsvond.

Na het vertrek van de zittende leider Rishi Sunak stelden zes kandidaten zich kandidaat voor het leiderschap. Door middel van een reeks stemrondes door de parlementsleden van de partij werden deze kandidaten gereduceerd tot twee: Badenoch en voormalig staatssecretaris voor Immigratie, Robert Jenrick. De leden van de Conservatieve Partij stemden uiteindelijk op deze twee kandidaten, wat een proces was dat vier maanden in beslag nam.

De aanhangers van Badenoch vierden de kans op “verandering” en “vernieuwing” die ze beloofde in haar overwinningstoespraak op zaterdag. Haar critici, waaronder Keith Brown, de vice-leider van de Schotse Nationale Partij, beweerden echter dat de benoeming van Badenoch als partijleider de “verschuiving van de Tory’s naar de uiterste rechterzijde” heeft bezegeld.

De beloften van vernieuwing van de nieuwe leider zouden als manna uit de hemel hebben geklonken voor een Conservatieve Partij die nog herstellende is van de electorale klap die ze in de algemene verkiezingen van juni dit jaar heeft ontvangen. Toen daalde het aantal zetels van de Tory’s in het Lagerhuis van 372 naar 121, de slechtste nederlaag in haar geschiedenis.

Of de directe en, volgens haar critici, verdeelde stijl van leiderschap van Badenoch zal bijdragen aan het herstel van de Conservatieve Partij, moet nog blijken.

Een welvarende kindertijd

Olukemi Olufunto Adegoke werd geboren in januari 1980, als dochter van een Nigeriaanse arts, in een relatief welvarende buitenwijk van Londen terwijl haar moeder daar medische behandeling onderging. Badenoch bracht het grootste deel van haar kindertijd door in Nigeria en de Verenigde Staten, waar haar moeder, een professor in de fysiologie aan de Universiteit van Lagos, veel op lezingenreis was.

Haar relatief welvarende leven in Lagos, waar haar vader een ziekenhuis en later een uitgeverij bezat, kwam tot een einde met de ineenstorting van de economie en de opschorting van Nigeria door de dictatuur in 1995. Badenoch werd naar het Verenigd Koninkrijk gestuurd om te ontsnappen aan wat haar ouders zagen als de dreigende ineenstorting van Nigeria. Ze arriveerde op 16-jarige leeftijd in Londen met slechts 100 Britse ponden ($130) in haar zak, om bij een familie vriend te blijven.

Ze steunde zichzelf door te werken bij McDonald’s, een ervaring die ze later beschreef als wat haar “arbeidersklasse” maakte. Badenoch studeerde computer systems engineering aan de Universiteit van Sussex en studeerde af in 2003.

“Mensen vragen vaak wat mij een Conservatief maakte, en er was niet één ding,” vertelde ze eerder dit jaar. “Maar een deel ervan was dat ik in Sussex was, tussen arrogante, middenklasse mensen uit Noord-Londen, die niet in Oxbridge konden komen,” zei ze, verwijzend naar de elite-universiteiten van het VK, Oxford en Cambridge.

“Een van de dingen die me gek maakten, was hoe ze over Afrika spraken,” vervolgde ze. “Zo verheven: ‘We moeten Afrikanen helpen’; ‘Laten we Nestlé boycotten, omdat ze Afrikaanse moeders dwingen hun baby’s poedermelk te geven’,” zei ze, voortbouwend op haar ervaringen als dochter van een arts in Nigeria. Badenoch’s opmerkingen over Nigeria, waar ze naar eigen zeggen nooit veilig heeft gevoeld, stuitten op felle kritiek vanuit haar geboorteland.

Politieke en culturele strijder

Badenoch, die in 2017 voor het eerst werd gekozen als parlementslid voor North West Essex, gaf een maiden speech in het Lagerhuis die veel onthulde over de toekomstige partijleider. Ze beschreef zichzelf als een “eerste-generatie immigrant” en noemde haar politieke helden Winston Churchill, Airey Neave en Margaret Thatcher.

Als een “anti-woke” politicus heeft Badenoch veel controverse gekend, zowel gezocht als opgelegd, tijdens haar snelle opkomst onder een reeks Conservatieve leiders die tussen 2019 en 2024 als premier dienden. Onder Theresa May werd ze benoemd in de Justitie Select Committee. Later diende ze onder Boris Johnson, waar ze prominent als staatssecretaris voor vrouwen en gelijkheid en als staatssecretaris voor huisvesting en lokale gemeenschappen fungeerde. Badenoch heeft ook een harde lijn gevolgd over migratie, een hekelpunt voor velen binnen de Conservatieve Partij.

Op de dag na haar overwinning, wees ze de publieke verontwaardiging over de onthullingen dat er tijdens de strenge COVID-19 lockdowns feesten in Downing Street waren gehouden, als “overdreven” van de hand. Ze prees Boris Johnson als een “geweldige premier”. Badenoch heeft ook de plannen verwelkomd om alle ongedocumenteerde migranten naar Rwanda te deporteren, ondanks de recente kritiek op de mensenrechtensituatie daar.

Uitdagingen en tegenstanders

De Conservatieve Partij die Badenoch overneemt, staat voor ongekende bedreigingen in haar 190-jarige geschiedenis. Naast de steeds meer centristische Labour Partij aan de linkerzijde, wordt de partij ook geconfronteerd met interne verdeeldheid en nieuwe uitdagingen van de rechterzijde. Badenoch’s overwinning was historisch, maar geen overweldigende overwinning. De eindstand tegen de eveneens rechtse Robert Jenrick was de dichtste in de geschiedenis van de Conservatieve Partij, wat betekent dat de nieuwe leider haar termijn begint op verre van zeker terrein, met potentiële tegenstanders aan zowel de centrum- als de verder rechtse zijde van de partij.