Nieuw bewijs wijst op megaflood die de Middellandse Zee 5 miljoen jaar geleden vulde

Een indrukwekkende ontdekking over de Zanclean Megaflood

Een recente studie biedt overtuigend nieuw bewijs dat een kolossale “megaflood” de Middellandse Zee heeft bijgevuld, waarmee een periode eindigde waarin de Middellandse Zee een enorme uitgestrektheid van zoutvlaktes was. Dit onderzoek suggereert dat de Zanclean Megaflood de Messiniaanse Zoutcrisis beëindigde, die tussen 5,97 en 5,33 miljoen jaar geleden plaatsvond.

Een internationaal team van wetenschappers, waaronder onderzoekers van de Universiteit van Southampton, heeft een reeks geologische kenmerken rondom het zuidoosten van Sicilië geïdentificeerd die wijzen op een enorme overstroming in de regio. Dr. Aaron Micallef, hoofdauteur van de studie en onderzoeker aan het Monterey Bay Aquarium Research Institute in Californië, verklaarde: “De Zanclean megaflood was een ontzagwekkend natuurverschijnsel, met afvoersnelheden en stromingsnelheden die elke andere bekende overstroming in de geschiedenis van de aarde overtreffen. Ons onderzoek biedt het meest overtuigende bewijs tot nu toe van dit buitengewone evenement.”

Tijdens de Messiniaanse Zoutcrisis raakte de Middellandse Zee geïsoleerd van de Atlantische Oceaan en verdampte, wat leidde tot enorme zoutafzettingen die het landschap van de regio hershape. Jarenlang dachten wetenschappers dat deze droge periode geleidelijk eindigde, met een geleidelijke hervulling van de Middellandse Zee over een periode van 10.000 jaar. Maar deze theorie werd uitgedaagd door de ontdekking van een erosiekanaal dat zich uitstrekt van de Golf van Cadiz naar de Alboranzee in 2009. Deze bevinding wees op een enkele, enorme overstroming die tussen de twee en zestien jaar duurde, en die bekend werd als de Zanclean megaflood.

Schattingen suggereren dat de megaflood een afvoer had van 68 tot 100 Sverdrups (Sv), waarbij één Sv gelijk is aan één miljoen kubieke meter per seconde. Het nieuwe onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Communications Earth & Environment, combineert onlangs ontdekte geologische kenmerken met geofysische gegevens en numerieke modellering om het meest uitgebreide beeld tot nu toe van de megaflood te bieden.

De onderzoekers hebben meer dan 300 asymmetrische, gestroomlijnde bergruggen onderzocht in een corridor over de Sicilië Sill – een ondergedompelde landbrug die ooit de westelijke en oostelijke Middellandse Zeeën scheidde. Professor Paul Carling, emeritus professor aan de School of Geography and Environmental Science van de Universiteit van Southampton en mede-auteur van de studie, merkte op: “De morfologie van deze ruggen is compatibel met erosie door grootschalige, turbulente waterstromen met een overwegend noordoostelijke richting. Ze onthullen de immense kracht van de Zanclean Megaflood en hoe deze het landschap heeft hervormd, met blijvende afdrukken op de geologische tijdlijn.”

Bij het monsteren van de ruggen ontdekte het team dat ze bedekt waren met een laag rotsachtig puin dat materiaal bevatte dat was geërodeerd van de flanken van de ruggen en de omliggende regio, wat aangeeft dat het snel en met enorme kracht daar werd afgezet. Deze laag bevindt zich precies op de grens tussen de Messiniaanse en Zanclean periodes, toen de megaflood naar verwachting heeft plaatsgevonden.

Met behulp van seismische reflectiegegevens, een soort geologische echografie die wetenschappers in staat stelt om lagen van gesteente en sediment onder het oppervlak te zien, ontdekten de onderzoekers een “W-vormig kanaal” op de continentale helling ten oosten van de Sicilië Sill. Dit kanaal, dat in de zeebodem is uitgesleten, verbindt de ruggen met de Noto Canyon – een diepe onderwatervallei in de oostelijke Middellandse Zee. De vorm en locatie van het kanaal suggereren dat het functioneerde als een enorme trechter. Toen de waters van de megaflood over de Sicilië Sill stroomden, droeg dit kanaal het water waarschijnlijk richting de Noto Canyon en in de oostelijke Middellandse Zee.

Het team ontwikkelde computermodellen van de megaflood om te simuleren hoe het water zich zou hebben gedragen. Het model suggereert dat de overstroming van richting zou zijn veranderd en in intensiteit zou zijn toegenomen naarmate de tijd vorderde, met snelheden tot 32 meter per seconde (72 mijl per uur), waardoor diepere kanalen werden uitgehouwen, meer materiaal werd geërodeerd en over langere afstanden werd vervoerd. Dr. Micallef voegde hieraan toe: “Deze bevindingen werpen niet alleen licht op een cruciaal moment in de geologische geschiedenis van de aarde, maar tonen ook de persistentie van landschapsvormen over meer dan vijf miljoen jaar aan. Het opent de deur naar verder onderzoek langs de randen van de Middellandse Zee.”