40% van de woningbouwprojecten stopgezet door vereiste van tweederde betaalbaarheid

De bouw van 40 procent van de nieuwe woningen staat momenteel stil vanwege de overheidseis dat twee derde van de nieuw gebouwde woningen betaalbaar moet zijn. Deze projecten zijn geen rendabele investeringen meer, waardoor investeerders wegblijven, blijkt uit een onderzoek van vastgoedadviseur CBRE onder projectontwikkelaars.

“Er wordt een negatieve opbrengst gehaald op deze betaalbare woningen, die moet worden gecompenseerd met de opbrengst van duurdere woningen,” legde Frank Verwoerd van CBRE uit. Met de eis van twee derde betaalbaar is dat vaak onmogelijk of te riskant. “Projectontwikkelaars wachten dan op betere tijden of tot de gemeente of de overheid genereuzer wordt.”

Het nieuwe kabinet heeft de betaalbaarheidseis van het vorige kabinet overgenomen. Dit betekent dat twee derde van de woningbouw moet vallen in de sociale woningbouw of het middensegment, of moet worden verkocht voor minder dan 390.000 euro. In de regio Amsterdam moet 80 procent van de gebouwde woningen betaalbaar zijn.

Volgens CBRE zou er een derde meer woningen gebouwd kunnen worden als die eis verlaagd werd naar 60 procent. Dit zou 15.700 nieuwe woningen betekenen, in plaats van 13.200. Als de eis volledig zou worden geschrapt, zouden er zelfs 18.600 nieuwe woningen kunnen komen. De ondervraagde projectontwikkelaars gaven aan dat 60 procent van de stilgelegde projecten gerealiseerd zou kunnen worden als de betaalbaarheidseis vervalt.

Een substantiële subsidie van de betrokken overheden zou ook stilgelegde projecten weer op gang kunnen helpen, aldus Verwoerd. “Maar als je die eisen versoepelt, heb je een methode die geen subsidie nodig heeft.”

Vandaag is er een woningtop in Nieuwegein waar Woningminister Mona Keijzer hoopt afspraken te maken over het versnellen van de woningbouw. CBRE hoopt dat de minister op de top zal instemmen met het schrappen van de betaalbaarheidseis.

Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) is pessimistisch over wat de top zal opleveren. In het afgelopen decennium zijn er vier van dergelijke toppen geweest, telkens met zeer weinig resultaat. Volgens Taco van Hoek van het EIB moet de overheid de juiste voorwaarden scheppen en meer bouwgrond beschikbaar maken als ze de woningbouw wil versnellen.

“De vele spelers in de woningbouwsector kunnen hier effectief mee aan de slag,” vertelde Van Hoek. “Als overheden zoals gemeenten en provincies meer gemakkelijke, kleinere bouwlocaties beschikbaar stellen aan de rand van steden en dorpen, zal de markt automatisch volgen. Als er afspraken worden gemaakt om op deze locaties 25.000 woningen per jaar te bouwen, zal de top een succes zijn. En hiervoor is geen extra belastinggeld nodig.”