Yunus van Bangladesh vraagt om uitstel en presenteert verkiezingsplan na hervormingen

Muhammad Yunus, de interimleider van Bangladesh, heeft de bevolking opgeroepen tot “geduld” en beloofd dat er algemene verkiezingen zullen plaatsvinden na de noodzakelijke electorale en institutionele hervormingen. Dit deed hij tijdens een televisie-toespraak ter gelegenheid van zijn 100ste dag in functie.

“Ik beloof dat we de langverwachte verkiezingen zullen houden zodra de noodzakelijke en essentiële hervormingen zijn voltooid,” zei Yunus, die de leiding kreeg over de overgangsregering na de afzetting van premier Sheikh Hasina in augustus.

De 84-jarige leider beloofde dat er “binnen enkele dagen” een verkiezingscommissie zal worden opgericht, maar gaf geen specifieke tijdlijn voor de verkiezingen, omdat er aanzienlijke electorale en grondwettelijke hervormingen nodig zijn.

“Ik vraag om uw geduld totdat dat zover is. We willen een electorale structuur opbouwen die tientallen jaren meegaat. Hiervoor hebben we wat tijd nodig.”

Yunus, de enige Nobelprijswinnaar van het land en bekend om zijn pionierswerk in microfinanciering, heeft de taak gekregen om de democratische instellingen te herbouwen na de 15-jarige heerschappij van Hasina.

Yunus werd op 9 augustus benoemd tot “hoofdadviseur”, na protesten van studenten die een einde maakten aan Hasina’s autoritaire regime.

Verantwoordelijkheid

De dodelijke protesten begonnen in juli nadat studenten in het hoger onderwijs de afschaffing eisten van een controversieel quotum in overheidsbanen, dat volgens hen de aanhangers van de regerende partij bevoordeelde. Hoewel het hoogste gerechtshof van Bangladesh het quotum afschafte, evolueerden de protesten al snel naar een bredere oproep tot het verwijderen van Hasina’s “autocratische” regime, gekenmerkt door beschuldigingen van wijdverbreide mensenrechten schendingen.

De reactie van de regering was een van de bloedigste hoofdstukken in de geschiedenis van Bangladesh, waarbij veiligheidsdiensten de demonstranten in elkaar sloegen en traangas en scherp vuur op vreedzame betogers afvuurden, met meer dan 1.000 doden in drie weken en duizenden anderen die werden gearresteerd.

Yunus verklaarde zondag dat ongeveer 1.500 mensen omkwamen tijdens de weken van protest die de regering van Hasina ten val brachten, en voegde eraan toe dat mogelijk tot 3.500 mensen gedwongen zijn ontvoerd tijdens haar 15-jarige bewind.

Yunus beloofde alle mensenrechtenschendingen te onderzoeken, inclusief de vermeende gedwongen verdwijningen tijdens Hasina’s regeerperiode.

De interimleider zei dat zijn regering de uitlevering van de afgezette premier uit India zal aanvragen, waar zij in ballingschap is sinds zij is gevlucht voor de massale studentenopstand in augustus.

“We zullen de terugkeer van de gevallen autocrate Sheikh Hasina uit India aanvragen,” zei Yunus. “Ik heb deze kwestie al besproken met de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof, Karim Khan.”

Er is een arrestatiebevel uitgevaardigd voor Hasina, 77, die via een helikopter naar India is gevlucht terwijl demonstranten haar woning bestormden. Ze wordt aangeklaagd voor “massamoorden, moorden en misdaden tegen de menselijkheid” en is opgeroepen om voor de rechtbank in Dhaka te verschijnen.

Het uitleveringsverzoek zou de relaties met India kunnen onder druk zetten, een belangrijke regionale bondgenoot die gedurende Hasina’s ambtstermijn nauwe banden met haar onderhield.

“Monumentale” uitdaging

Yunus heeft gesprekken gevoerd met politieke partijen, waaronder de Bangladesh Nationalist Party, geleid door voormalig premier Khaleda Zia, de belangrijkste rivaal van Hasina, die in twee tot drie maanden verkiezingen verlangt. De partij gelooft dat zij de volgende regering zal vormen nu Hasina’s Awami League en haar bondgenoten te maken hebben met een politieke debacle na haar afzetting.

“Naarmate we vooruitgaan, moeten we veel werk verrichten,” zei Yunus in zijn toespraak. “De trein zal zijn eindbestemming bereiken, afhankelijk van hoe snel we de spoorrails kunnen leggen, en dit zal gebeuren door consensus onder de politieke partijen.”

“Bangladesh is diep in corruptie gewikkeld door het systeem dat we de afgelopen 15 jaar hadden – wanbeheer, slecht bestuur, de vernietiging van onze instellingen,” voegde hij eraan toe, en merkte op dat het herbouwen van het systeem “punt voor punt, sector voor sector” een “grote taak” zal zijn.

Thomas Kean, analist van het International Crisis Group, heeft de uitdaging waar Yunus voor staat “monumentaal” genoemd en gewaarschuwd dat “scheuren ontstaan in de fragiele alliantie” die hem aan de macht heeft geholpen.

“Voorlopig hebben Yunus en zijn collega’s brede steun, maar de populaire verwachtingen zijn dubbelzinnig,” aldus het rapport van Keans denktank op donderdag.

“Als de interim-administratie faalt in het maken van hervormingen, is de uitkomst waarschijnlijk een vervroegde verkiezing met weinig vooruitgang; in het slechtste geval zou het leger de macht kunnen overnemen.”