Woorden Redden Gaza Niet – Het Westen Moet Stoppen met het Steunen van Israël’s Oorlog

Palestijnen vluchten met hun bezittingen uit hun huizen na evacuatiebevelen van het Israëlische leger in het noorden van de Gazastrook, 22 mei 2025.

De recente uitspraken van de Britse regering over de vreselijke misdaden van Israël in Gaza zijn een welkome erkenning dat Israël, hun vertrouwde bondgenoot, zich schuldig maakt aan gruwelijke wreedheden tegen de mensen in Gaza. Minister van Buitenlandse Zaken David Lammy heeft gisteren (20 mei) in het Lagerhuis de Israëlische blokkade van Gaza veroordeeld als “moreel verkeerd” en “een belediging voor de waarden van het Britse volk”. Hij heeft daarmee ook de onderhandelingen over de vrijhandelsovereenkomst met Israël opgeschort en een aantal bescheiden sancties opgelegd als protest.

Een dag eerder waarschuwden premier Keir Starmer, president Emmanuel Macron en premier Mark Carney gezamenlijk voor “concrete acties” als Israël zijn hernieuwde militaire offensief niet zou stoppen en humanitaire hulp zou toestaan in Gaza. Deze uitspraken markeren de meest expliciete kritiek op Israël door westerse bondgenoten in de recente geschiedenis, maar kwamen pas na meer dan anderhalf jaar van onophoudelijke burgerdoden – meer dan 50.000 Gazanen zijn sinds 2023 omgekomen, waaronder tienduizenden vrouwen en kinderen. Hoeveel onschuldige levens, inclusief die van kinderen, hadden kunnen worden gespaard als er meer dan een jaar geleden, door westerse bondgenoten, kritiek was geuit op de gruweldaden van Israël?

De vraag is nu of deze te late morele helderheid zal worden ondersteund door de zinvolle maatregelen die nodig zijn om verandering teweeg te brengen.

Waarom hebben de trouwe bondgenoten van Israël, die eerder geneigd waren om het onacceptabele gedrag van Israël te negeren, plotseling besloten om zich uit te spreken? Ik vermoed dat de verschuiving minder te maken heeft met een nieuwgevonden gevoeligheid voor menselijk lijden en meer met geopolitiek, en de opkomende realisatie die verantwoordelijkheid met zich meebrengt.

Het is de afgelopen weken gerapporteerd dat president Trump moe is van Netanyahu, omdat hij de strategie van de Israëlische leider als een last voor zijn eigen nalatenschap ziet. Trump liet Israël opmerkelijk genoeg achterwege op zijn recente golfreis, ondanks intensieve lobbyactiviteiten van de regering-Netanyahu, wat wijst op een groeiende kloof tussen Washington en Tel Aviv. Deze schisma heeft het Verenigd Koninkrijk, Canada en Frankrijk de diplomatieke ruimte gegeven die ze nodig hadden om hun diepgewortelde bezorgdheid over het gedrag van Israël te uiten, zonder angst voor directe tegenstand van de VS, of nog erger, een berisping vanuit het Witte Huis.

Daarnaast zijn er krachtige interventies geweest van ervaren diplomaten, gerespecteerde deskundigen en humanitaire werkers. Tijdens de VN-Veiligheidsraad bijeenkomst op 13 mei waarschuwde de VN-coördinator voor noodhulp, Tom Fletcher, het lichaam om “de gruwel van de 21e eeuw” in Gaza te stoppen. Hij benadrukte dat er al meer dan 10 weken geen hulp Gaza was binnengekomen en dat 2,1 miljoen mensen het risico op een onmiddellijke hongersnood liepen. Hij daagde de supporters van Israël en de internationale gemeenschap uit met de simpele vraag: “Zullen jullie – doeltreffend – handelen om genocide te voorkomen en ervoor te zorgen dat het internationaal humanitair recht wordt gerespecteerd? Of zullen jullie in plaats daarvan zeggen: ‘we hebben alles gedaan wat we konden?’”

Daarna deed Fletcher een aangrijpende oproep: tenzij essentiële hulp binnen 48 uur de gezinnen in Gaza bereikt, kunnen er zo’n 14.000 baby’s sterven. Veertien duizend baby’s. Als dat je morele geweten niet prikkelt, dan zal niets dat doen. Dergelijke schokkende getuigenissen van een diplomaat en humanitair werker met tientallen jaren ervaring in conflictgebieden onderstrepen simpelweg wat velen ons al hebben verteld: Gaza is een hel op aarde, en de omstandigheden ter plaatse zijn onmenselijk.

Nu beelden en livestreams van lijdende burgers toenemen, worden landen die Israël hebben gesteund, bewapend en gefinancierd, ook geconfronteerd met hun eigen medeplichtigheid. Morele verontwaardiging alleen is onvoldoende. Als westerse regeringen werkelijk geloven dat de acties van Israël “monsterlijk”, “intolerabel” en “onaanvaardbaar” zijn, zoals de Britse regering in de afgelopen 48 uur heeft verklaard, dan moeten ze concrete stappen ondernemen in plaats van een handvol symbolische sancties uit te vaardigen of onderhandelingen op te schorten die al maanden niet hebben plaatsgevonden.

Hier zijn drie concrete acties die het VK en westerse bondgenoten nu moeten ondernemen:

Ten eerste moeten het VK en zijn bondgenoten onmiddellijk alle wapenexporten en gerelateerde componenten naar Israël opschorten. De huidige Britse maatregelen – het opschorten van slechts 10 procent van de wapenlicenties – zijn grotesk onvoldoende. Als de minister van Buitenlandse Zaken de gruweldaden die door Israël worden begaan kan beschrijven als “een belediging voor Britse waarden”, hoe kan hij dan rechtvaardigen dat hij Britse wapens, munitie en componenten verkoopt, waaronder onderdelen voor F-35-jets die dergelijke gruweldaden faciliteren?

Ten tweede moet het VK zinvolle sancties opleggen. Naast triviale bevriezingen van activa van een handvol Israëlische figuren, moeten sancties gericht zijn op hooggeplaatste Israëlische functionarissen. Sancties moeten worden opgelegd aan figuren zoals de Israëlische minister Bezalel Smotrich, wiens recente uitspraken over het reinigen en vernietigen van Gaza terecht als extremisme werden bestempeld door de minister van Buitenlandse Zaken. Ook voor premier Benjamin Netanyahu, die door het Internationaal Strafhof wordt gezocht voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, moeten sancties worden opgelegd. Er moet ook serieus worden gesproken over handelsembargo’s en culturele boycots, vergelijkbaar met die ooit tegen het apartheidregime in Zuid-Afrika werden opgelegd, om een regering te isoleren die door het ICJ is bevonden in strijd te zijn met het verbod op apartheid en raciale segregatie.

Ten slotte moeten het VK en westerse bondgenoten onmiddellijk de Staat Palestina erkennen, in navolging van de Europese bondgenoten Ierland, Noorwegen en Spanje. Als het VK werkelijk gelooft dat een twee-statenoplossing de weg naar vrede is, kan het niet louter lipservice verlenen door te pleiten voor onderhandelingen terwijl het slechts één staat erkent. We weten dat er geen militaire oplossing is voor de Palestijnse/Israëlische kwestie. Het zal alleen worden opgelost door middel van diplomatie en onderhandelingen. Er kan geen serieuze vooruitgang worden geboekt op de weg naar vrede als de rechten van één volk volledig worden ontkend.

Uitspraken van de afgelopen dagen uit Londen, Parijs en Ottawa zijn lang over due – en welkom – maar ze moeten het voorwoord zijn van significante acties en sancties om de genocide van het volk in Gaza te stoppen.

Het is veel te laat voor tienduizenden dode Gazanen, de ontelbaren die gewond zijn geraakt en degenen die uit hun huizen zijn verdreven. Desondanks suggereert de opkomende golf van westerse kritiek een groeiend besef dat onkritische steun voor Israël deze regeringen aan de verkeerde kant van de geschiedenis heeft geplaatst – een fout waarvoor ze zich in de komende jaren mogelijk nog moeten verantwoorden.

De echte maatstaf voor hun vastberadenheid zal liggen in de zinvolle acties die ze nu ondernemen, niet in de kracht van hun retoriek. Voor de sake van 14.000 baby’s, die op het punt van overlijden staan, hoop ik dat actie sneller komt dan later.