Wie is Joseph Aoun, de nieuwe president van Libanon?

Wie is Joseph Aoun, de nieuwe president van Libanon?

Joseph Aoun, de voormalige commandant van het Libanese leger, is de 14e president van het land na een vacante periode van twee jaar. De 61-jarige Aoun vulde de presidentiële vacantie die was achtergelaten door zijn voorganger, Michel Aoun – die niet verwant is aan de nieuwe president.

De benoeming van Aoun overwint een belangrijke impasse; het Libanese parlement had al 12 keer vergaderd om een president te kiezen, maar slaagde er niet in om iemand te verkiezen. Aoun ontving steun van een breed spectrum aan politieke figuren en won uiteindelijk 99 stemmen in de tweede stemronde van het 128-zitplaatsen tellende parlement.

Militaire ervaring

Geboren in 1964 in Sin el-Fil, een noordelijke buitenwijk van Beiroet, kwam Aoun op de voorgrond tijdens zijn tijd als commandant van het Libanese leger, een functie die hij in 2017 bekleedde. Dit is, net als het presidentschap, een positie die moet worden vervuld door een lid van Aoun’s sekte, de Maronietische Christenen.

Aoun’s officiële biografie vermeldt dat hij in 1983, tijdens de Libanese burgeroorlog, zich inschreef aan de militaire academie. Hij klom gestaag op binnen de rangen, en volgde verschillende trainingen in Libanon en het buitenland, waaronder een programma voor counterterrorisme in de VS. Hij ontving drie keer de Libanese Oorlogsmedaille, naast verschillende andere onderscheidingen.

In augustus 2017, kort na zijn aanstelling als hoofd van de Libanese strijdkrachten (LAF), zette Aoun zijn training in tegenterrorisme in de praktijk door een operatie te lanceren tegen ISIL (ISIS) strijders die jaren in het bergachtige gebied tussen Syrië en Libanon hadden doorgebracht. Het succes van de operatie verhoogde Aoun’s aanzien en hielp hem om sterke banden te smeden met verschillende regionale en internationale actoren, zoals de Verenigde Staten, Saoedi-Arabië en Qatar.

Economische en politieke crises

De periode waarin Aoun het Libanese leger leidde, viel samen met een ongelooflijk moeilijke tijd voor het land. Een jarenlange economische crisis heeft miljoenen Libanezen in de problemen gebracht, en veel soldaten in het leger hebben tweede banen moeten aannemen om rond te komen.

Deze economische crisis wordt gezien als een symbool van de bredere bestuurscrisis in Libanon. Een sektarisch politiek systeem heeft geleid tot een verouderde politieke gerontocratie, die geassocieerd wordt met corruptie en politieke wanbeheer. De verschrikkingen van de explosie in Beiroet in augustus 2020, die meer dan 220 mensen het leven kostten, versterkten het gevoel dat de heersers van het land de Libanese bevolking volkomen in de steek hadden gelaten.

Toen president Michel Aoun in oktober 2022 het presidentschap verliet, kon het Libanese parlement het niet eens worden over een opvolger, ondanks herhaalde vergaderingen. Dit leidde ertoe dat de Libanese staat effectief verlamd raakte, terwijl actie nodig was om de economische uitdagingen aan te pakken.

De instelling waar Aoun de leiding over had, het Libanese leger, werd ook breed gezien als zwakker dan de sjiitische groep Hezbollah, wat de effectiviteit van de Libanese staat verder ondermijnde.

Om de zaken voor het land te verergeren, sleepte de oorlog van Israël tegen Gaza Libanon snel mee, toen Hezbollah op 8 oktober 2023 vuurwisseling begon met Israël, wat uiteindelijk resulteerde in twee maanden van verwoestende Israëlische bombardementen en een landinvasie die meer dan 4.000 mensen het leven kostte, culminerend in een staakt-het-vuren op 27 november vorig jaar.

Kans

Ondanks de dood en vernietiging opende de oplossing van de oorlog echter een pad naar het eindelijk kiezen van een president, omdat de internationale en binnenlandse druk toenam om een oplossing te vinden en een boodschap te sturen dat Libanon zou beginnen met herbouwen. Aoun, die pas in 2023 serieus werd genomen als presidentskandidaat, was de man die deze kans greep.

Hij hield het Libanese leger buiten de oorlog met Israël, ondanks de dood van meer dan 40 Libanese soldaten tijdens die periode. Hij werd ook gezien als een belangrijke figuur in het waarborgen van Libanons toezegging aan het staakt-het-vuren, dat stipuleert dat Hezbollah zich moet terugtrekken uit het zuiden van de Litani-rivier en vervangen moet worden door het Libanese leger, om ervoor te zorgen dat Israël zich terugtrekt achter de door de VN gedefinieerde grens tussen Libanon en Israël.

Opmerkelijk is dat Israël Aoun’s benoeming heeft verwelkomd. Maar buiten de externe en interne steun voor Aoun is het moeilijk om hem politiek te definiëren, misschien een van de redenen voor zijn succes bij de verkiezing tot president. Er is niet veel bekend over zijn politieke opvattingen, en hij gaf zelden interviews – hoewel hij in 2021 politici bekritiseerde voor de financiële crisis van Libanon, waarbij hij zei dat soldaten honger hadden.

Aoun heeft geen duidelijke positie ingenomen over het wapenarsenaal van Hezbollah, maar in zijn inauguratiespeech beloofde hij “het recht van de staat om het dragen van wapens te monopoliseren” te bevestigen. Welke stappen hij zal ondernemen om dat te handhaven, moet nog blijken, en het zal moeilijk zijn om te zien hoe Hezbollah zich zal schikken naar enige eis om te ontwapenen.

De nieuwe president beloofde ook de gebieden die door Israël zijn aangevallen, opnieuw op te bouwen, waaronder het zuiden en de Beirutse Dahiyeh-buurt. Zijn nadruk op nationale eenheid komt op een zeldzaam moment van overeenstemming; Aoun’s benoeming beëindigt een bittere periode van parlementaire verdeeldheid.

Maar het zal veel meer vergen om de Libanese bevolking te bewijzen dat het land nu echt een keerpunt heeft bereikt, en dat de politieke leiding in staat is om het leven van miljoenen Libanezen daadwerkelijk te verbeteren – een rol waarin het jarenlang heeft gefaald.