Koolstofvoetafdruk van de Bouwsector Verdubbelt Tegen 2050

Ter gelegenheid van de VN Wereldsteden Dag op 31 oktober, die een oproep doet om steden duurzamer te maken, waarschuwt een nieuwe internationale studie dat de koolstofvoetafdruk van de wereldwijde bouwsector op weg is om tegen 2050 te verdubbelen. Dit zou de inspanningen om de klimaatdoelen van de Overeenkomst van Parijs te bereiken, kunnen ondermijnen.

In 2022 kwam meer dan 55% van de koolstofemissies in de bouwsector voort uit cementachtige materialen, bakstenen en metalen, terwijl glas, kunststoffen, chemicaliën en biobased materialen goed waren voor 6%. De resterende 37% kwam voort uit transport, diensten, machines en activiteiten op de bouwplaats.

Hoofdauteur Chaohui Li van de Peking Universiteit zegt: “De studie toont aan dat de bouwsector nu verantwoordelijk is voor een derde van de wereldwijde CO₂-emissies, een stijging van ongeveer 20% in 1995. Als de huidige trends zich voortzetten, kan de sector het jaarlijkse koolstofbudget voor 2°C al in 2040 overschrijden.”

Alarmerende Projecties

Op basis van eerdere gegevens werden verschillende toekomstige emissiescenario’s geprojecteerd. Onder het scenario van business-as-usual zal de koolstofvoetafdruk van de bouwsector alleen al in de komende twee decennia het jaarlijkse koolstofbudget voor de 1,5°C en 2°C doelen overschrijden, zonder rekening te houden met andere industrieën.

“Tussen 2023 en 2050 wordt verwacht dat de cumulatieve emissies gerelateerd aan de bouw 440 gigaton CO₂ zullen bereiken. Dit is voldoende om het gehele resterende wereldwijde koolstofbudget voor 1,5°C te verbruiken,” legt co-auteur Prajal Pradhan, professor aan de Universiteit van Groningen, uit.

Oproep tot Materialenrevolutie

De auteurs roepen op tot een wereldwijde “materialenrevolutie” — een fundamentele verschuiving van koolstofintensieve bouwmaterialen naar laag-koolstof, circulaire en biobased alternatieven zoals engineered timber, bamboe en gerecycleerde composieten. Hun analyse toont aan dat cementachtige materialen, bakstenen en metalen nu meer dan de helft van de emissies van de sector vertegenwoordigen, wat de urgente noodzaak benadrukt om de manier waarop de wereld bouwt opnieuw uit te vinden.

“De uitdagingen en oplossingen voor het decarboniseren van de bouw zijn niet wereldwijd uniform. Het doorvoeren van veranderingen op volledige ketenschalen vereist uiteindelijk structurele verschuivingen in materialen, waarbij de afhankelijkheid van traditionele materialen zoals cement, staal en bakstenen wordt verminderd, terwijl nieuwe alternatieven worden verkend,” legt co-auteur Jürgen Kropp van het Potsdam Instituut voor Klimaatimpactonderzoek uit.

De auteurs bepleiten verder dat rijke regio’s moeten leiden door middel van innovatie, circulair ontwerp en strengere regelgeving, terwijl ontwikkelingsregio’s — waar de meeste nieuwe bouw zal plaatsvinden — gerichte financiële en technologische ondersteuning nodig hebben om direct over te stappen naar duurzame bouwpraktijken.

Wereldwijde Uitdaging

Naarmate de wereld zich snel blijft verstedelijken, zal het verminderen van de ecologische impact van de bouwsector cruciaal zijn voor het bereiken van duurzame en klimaatbestendige steden. De studie biedt de meest uitgebreide wereldwijde analyse van bouwemissies tot nu toe, met gegevens van 49 landen en regio’s en 163 sectoren tussen 1995 en 2022.

“De mensheid heeft zich letterlijk in een hoek gebouwd met staal en cement,” zegt Hans Joachim (John) Schellnhuber, directeur-generaal van IIASA. “Om de doelen van Parijs te bereiken, moeten we de materialen die onze steden vormen opnieuw uitvinden. Een wereldwijde materialenrevolutie, geworteld in circulariteit, innovatie en samenwerking, kan de bouwsector transformeren van een klimaatprobleem naar een hoeksteen van een duurzame en veerkrachtige toekomst.”