Wat zit er achter het geweld in Syrië?

UITLEG

Wat ligt er achter het geweld in Syrië?

Deze week zijn er in de buitenwijken van de Syrische hoofdstad Damascus meer dan 30 mensen omgekomen door gewelddadige confrontaties. De onrust heeft zich voorgedaan in Jaramana en Ashrafiyat Sahnaya, gebieden die bekendstaan om hun significante Druze-bevolking.

De geweldsuitbarstingen begonnen met lokale gewapende mannen van de Druze religieuze minderheid die in conflict kwamen met onbekende schutters uit andere steden. De Syrische veiligheidsdiensten hebben geprobeerd de orde te herstellen, maar Israël voerde een aanval uit op Syrië, met de verklaring dat het de Druzen verdedigde.

Deze onrust komt op een moment dat de Syrische regering, die aan de macht is sinds de val van voormalig president Bashar al-Assad in december, probeert haar controle over het hele land te bevestigen.

Hoe is de recente onrust in Syrië begonnen?

Waarnemers zijn het erover eens dat de onrust begon na de circulatie van een geluidsopname van een man die de profeet Mohammed beledigde, met de bewering dat het een Druze-leider was. De echtheid van de opname is echter twijfelachtig. Het wekte de woede van veel Syriërs, waarna een groep onbekende gewapende mannen de overwegend Druze stad Jaramana aanviel.

Het Syrische Ministerie van Binnenlandse Zaken meldt dat haar troepen naar de confrontaties gingen om deze te beëindigen, maar zelf onder vuur kwamen te liggen. Onder de doden bevonden zich ten minste twee leden van de Algemene Veiligheidsdienst van Syrië, terwijl het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten (SOHR) meldde dat ook zes Druze-strijders en drie “aanvallers” omkwamen.

Op woensdag verspreidde het gevecht zich naar Ashrafiyat Sahnaya, waar opnieuw zware confrontaties plaatsvonden. Israël voerde luchtaanvallen uit op Sahnaya, gericht op beveiligingspersoneel, terwijl het land zei extremisten aan te vallen. De Syrische autoriteiten hebben sindsdien aangekondigd dat de rust in Jaramana en Ashrafiyat Sahnaya is teruggekeerd.

Wat leidde tot het geweld?

De nieuwe administratie in Syrië probeert het land te stabiliseren, maar de gevolgen van meer dan 12 jaar oorlog, de vele gewapende groepen en de instabiliteit die gepaard gaat met grote veranderingen hebben geleid tot een onvoorspelbare situatie. De ergste onrust vond begin maart plaats, toen honderden mensen omkwamen in de kustregio van Syrië.

Strijders die loyaal zijn aan het Assad-regime vielen veiligheidsdiensten aan, wat het geweld aanwakkerde terwijl strijders uit andere gebieden binnenkwamen om te vechten. Er werden wijdverspreide aanvallen op burgers gerapporteerd, met veel slachtoffers uit de Alawitische sekte van de voormalige president.

Er heerst angst in Syrië dat de aanhangers van al-Assad zullen blijven proberen de nieuwe autoriteiten omver te werpen, die nog niet in staat zijn geweest om macht uit te oefenen en veiligheid in het hele land te waarborgen. Een deel van die angst heeft zich vertaald in wantrouwen tegen minderheden zoals Alawieten en Druzen. De minderheden vrezen op hun beurt deze wantrouw en maken zich zorgen over de aanwezigheid van gewapende strijders met banden met groepen zoals al-Qaeda.

De nieuwe regering heeft benadrukt dat iedereen gelijk is in het nieuwe Syrië, maar dat heeft deze angsten nog niet kunnen verminderen. Bovendien zorgt de verspreiding van nepnieuws op sociale media voor extra spanningen, wat heeft bijgedragen aan de recente gevechten in Jaramana en Ashrafiyat Sahnaya.

Waarom is Israël betrokken?

Israël lijkt zijn aanvallen op Syrië te hebben opgevoerd en bezet steeds meer land sinds de val van al-Assad. Het heeft al een deel van de Syrische Golanhoogten langs de grens illegaal bezet en bombardeert regelmatig locaties in Syrië die het beschouwt als behorend tot pro-Iraanse groepen zoals Hezbollah uit Libanon.

Analisten zeggen dat Israël, toen al-Assad vluchtte, een kans zag en zijn aanvallen opvoerde, met de claim dat de nieuwe regering “extremistisch” is en zich voordoet als verdediger van de Druzen in Syrië, waarvan een deel onder Israëlische controle leeft. Premier Benjamin Netanyahu heeft verklaard “dat hij niet zou toestaan” dat Syrische regeringsstrijdkrachten opereren op Syrisch grondgebied ten zuiden van de hoofdstad, Damascus, en heeft gepleit voor de “volledige demilitarisering” van het gebied.

Sommige Israëli’s hebben zelfs gepleit voor controle over Druze-meerderheidsgebieden in het zuiden van Syrië, met de bewering dat dit een alliantie van minderheden in het Midden-Oosten zou creëren. Na de gevechten in Ashrafiyat Sahnaya meldde het Israëlische leger dat het drie Syrische Druzen naar Israël had gebracht voor medische behandeling.

Wie zijn de Druzen en wie steunen zij?

De Druzen zijn een etnoreligieuze Arabischsprekende groep die is ontstaan uit het Ismailitische sjiïsme en wonen in Jordanië, Libanon en Syrië, evenals in Israël, vooral in de bezette Golanhoogten. Niemand kan met zekerheid zeggen wie “alle Druzen” steunen, aangezien individuen of subgroepen binnen elke nationale gemeenschap verschillende meningen hebben.

De Druze-bevolking in Israël wordt geschat op 150.000, en Israël verplicht hun jonge mannen om dienst te nemen in het leger, terwijl Palestijnse burgers van Israël niet worden opgeroepen. De Druzen in Jordanië, Libanon en Syrië steunen openlijk de Palestijnse zaak, terwijl Syrische Druze-leiders het idee van vriendschappelijkere banden met Israël krachtig hebben afgewezen.

De gemeenschappen zijn belangrijke spelers in de politiek van hun landen, vooral in Libanon, waar Druze-leider Walid Jumblatt al decennialang invloedrijk is. In Syrië waren veel Druzen actief in de oppositie tegen al-Assad en hebben zij zich publiekelijk uitgesproken ter ondersteuning van de nieuwe regering.