Wat ligt ten grondslag aan de beslissing van Israël om Iran aan te vallen?

Uitleg: Wat ligt ten grondslag aan de beslissing van Israël om Iran aan te vallen?

Israël beschouwt Iran als een bedreiging voor zijn veiligheid, ondanks de volhardende beweringen van Iran dat het geen nucleaire wapens wil. Premier Benjamin Netanyahu heeft de lancering van luchtaanvallen tegen Iran aangekondigd, waarbij hij verklaarde dat deze aanvallen “zolang als nodig” zullen doorgaan.

De aanvallen, die vrijdagochtend begonnen, lijken zorgvuldig gepland en richten zich op militaire en overheidsdoelen. Verscheidene hoge militaire leiders, waaronder de commandant van de Islamitische Revolutionaire Garde (IRGC), Hossein Salami, en de stafchef van de strijdkrachten, Mohammad Bagheri, zijn onder de doden. Ook prominente Iraanse nucleaire wetenschappers zijn onder de slachtoffers.

Deze luchtaanvallen vonden plaats ondanks onderhandelingen tussen Iran en de belangrijkste bondgenoot van Israël, de Verenigde Staten, over de toekomst van Teheran’s nucleaire programma. Dit heeft velen doen vermoeden dat de dreiging van Israël een gecoördineerde strategie was om extra druk op Iran uit te oefenen.

Onlangs heeft Israël Operatie “Rising Lion” gelanceerd, een gerichte militaire operatie om de Iraanse bedreiging voor de overleving van Israël terug te dringen. Deze operatie zal voortduren zolang als nodig is om deze bedreiging te verwijderen.

Waarom zou Israël Iran aanvallen?

Israëls militaire superioriteit in het Midden-Oosten komt niet alleen voort uit zijn conventionele arsenaal of de steun van de VS, maar ook uit een voordeel dat geen ander land in de regio heeft: nucleaire wapens. Israël wordt algemeen erkend als een nucleaire macht, hoewel het dit nooit publiekelijk heeft bevestigd.

Een Iraans nucleair wapen zou dit voordeel wegnemen en is daarom een rode lijn voor Israël. Netanyahu heeft jarenlang volgehouden dat Iran op het punt staat nucleaire wapens te verwerven, terwijl Teheran blijft beweren dat zijn nucleaire programma vreedzaam is.

Netanyahu rechtvaardigde de Israëlische aanval door te stellen dat Iran in “een zeer korte tijd een nucleair wapen zou kunnen produceren – het kan een jaar zijn, of een paar maanden.” Een anonieme Israëlische militaire functionaris zou ook hebben gezegd dat Iran “voldoende splijtbaar materiaal heeft voor 15 nucleaire bommen binnen enkele dagen.”

Wat is de beoordeling van Iran’s nucleaire capaciteiten door niet-Israëlische bronnen?

De Internationale Atomenergieorganisatie (IAEA) heeft onlangs gerapporteerd dat Iran niet heeft voldaan aan de verplichtingen die het is aangegaan als onderdeel van het Verdrag inzake de Non-proliferatie van Kernwapens, een beschuldiging die Iran snel heeft afgewezen. De IAEA merkte ook een lange geschiedenis van non-coöperatie tussen Iran en zijn inspecteurs op, maar zei niet dat Iran nucleaire wapens had ontwikkeld.

Als onderdeel van een overeenkomst uit 2015 met de VS, andere westerse landen, China en Rusland, stemde Iran ermee in zijn nucleaire programma te beperken en de IAEA regelmatig inspecties van zijn faciliteiten toe te staan in ruil voor verlichting van de zware sancties die het ondervond. In 2018 trok de Amerikaanse president Donald Trump zich echter unilateraal terug uit de overeenkomst en herstelde de sancties.

De VS heeft echter niet vastgesteld dat Iran op het punt staat nucleaire wapens te verwerven. In maart zei de Amerikaanse directeur van de Nationale Inlichtingendienst, Tulsi Gabbard, dat de VS “blijft beoordelen dat Iran geen nucleaire wapens bouwt en dat opperste leider Ayatollah Ali Khamenei niet het nucleaire wapenprogramma heeft goedgekeurd dat hij in 2003 heeft opgeschort.”

Is er een binnenlandse politieke component aan de aanvallen van Israël op Iran?

Velen in Israël beschuldigen Netanyahu ervan militaire beslissingen te nemen – waaronder in de oorlog in Gaza, waar Israël meer dan 55.000 Palestijnen heeft gedood – op basis van zijn eigen politieke overwegingen. Critici beweren dat Netanyahu afhankelijk is geworden van conflict om zijn coalitie te behouden. De alternatieve optie is het risico van een instorting van zijn regering en een publieke afrekening met zijn eigen tekortkomingen.

Na de aanvallen op Iran heeft de Israëlische oppositieleider Yair Lapid de aanvallen geprezen, en ook de linkse politicus Yair Golan heeft de aanvallen gesteund.

Heeft Israël opnieuw internationaal recht geschonden bij de aanvallen op Iran?

Volgens sommige juridische experts, ja. Israël is al beschuldigd van het schenden van talloze internationale wetten door zijn 20 maanden durende oorlog in Gaza. “Zelfverdediging vereist dat de acties van Israël gericht zijn op een aanhoudende of dreigende gewapende aanval door Iran,” voegde een expert toe. “Er is geen aanwijzing dat een aanval door Iran op Israël dreigend was.”