Wat houdt het nieuwe vredesplan van Oekraïne in dat Zelenskyy aan Trump heeft gepresenteerd?

Wat is het nieuwe vredesplan van Oekraïne dat Zelenskyy aan Trump presenteerde?

Zelenskyy heeft aangegeven dat hij graag vrede wil onderhandelen, een dag nadat Trump besloot de militaire hulp aan Oekraïne te pauzeren. Tijdens een toespraak voor het Amerikaanse Congres op dinsdagavond, kondigde president Donald Trump aan dat zijn Oekraïense collega Volodymyr Zelenskyy hem een brief had geschreven, waarin hij zijn bereidheid voor vredesonderhandelingen met Rusland aangaf om de oorlog te beëindigen.

In een bericht op sociale media stemde Zelenskyy in met Trump en schetste hij de contouren van een vredesplan. Dit volgde enkele dagen na een verhitte discussie tussen de twee leiders in het Witte Huis, waar Trump en vice-president JD Vance Zelenskyy beschuldigden van oorlogszucht en hem verweten niet voldoende dankbaar te zijn voor de hulp die de VS aan Oekraïne hebben verleend tijdens de oorlog.

Wat zeiden Trump en Zelenskyy?

Trump zei op dinsdag dat hij een brief van Zelenskyy had ontvangen waarin de Oekraïense president zijn bereidheid uitdrukte om aan de onderhandelingstafel te komen voor vrede. “Oekraïne is er klaar voor om zo snel mogelijk aan de onderhandelingstafel te komen om blijvende vrede dichterbij te brengen. Niemand wil vrede meer dan de Oekraïners,” zei Trump in zijn toespraak, verwijzend naar de brief van Zelenskyy.

Trump voegde eraan toe dat hij ook van Rusland had gehoord en “sterke signalen” had ontvangen dat het klaar was voor vrede. “Het is tijd om deze waanzin te stoppen. Het is tijd om het doden te beëindigen. Het is tijd om deze zinloze oorlog te beëindigen. Als je oorlogen wilt beëindigen, moet je met beide partijen praten,” zei Trump, zonder in detail te treden over hoe hij van plan is de oorlog te beëindigen die sinds februari 2022 voortduurt.

Ook op dinsdag schreef Zelenskyy een bericht op X waarin hij herhaalde wat hij in zijn brief aan Trump had geschreven. “Ik wil Oekraïnes toewijding aan vrede herhalen,” begon de Oekraïense president zijn bericht.

Wat is Zelenskyy’s nieuwe vredesplan?

In zijn bericht op X beschreef Zelenskyy kort zijn voorstel voor vrede. Hij schreef dat “de eerste stappen de vrijlating van gevangenen en een wapenstilstand in de lucht zouden kunnen zijn – een verbod op raketten, langeafstandsdrones, bommen op energie en andere civiele infrastructuur – en een wapenstilstand op zee onmiddellijk, als Rusland hetzelfde doet.”

Zelenskyy voegde eraan toe dat Oekraïne “heel snel door alle volgende stappen wil gaan en met de VS wil samenwerken om een sterke definitieve deal te bereiken.”

Waar staat Europa in dit voorstel?

Voorafgaand aan de Oekraïense veiligheidsconferentie in Londen, die op 2 maart door de Britse premier Keir Starmer werd georganiseerd, vertelde de Franse president Emmanuel Macron aan Le Figaro over een stapsgewijs vredesvoorstel dat overeenkomsten vertoont met wat Zelenskyy nu heeft gepresenteerd. Macron zei dat het VK en Frankrijk een wapenstilstand willen voorstellen die zeewater- en luchtaanvallen, evenals aanvallen op energie-infrastructuur voor een maand pauzeert.

Starmer en Macron, samen met andere Europese leiders, hebben ook bereidheid getoond om troepen naar Oekraïne te sturen als vredeshandhavers indien er een vredesakkoord met Rusland wordt bereikt. Maar Rusland heeft zich tegen Europese vredeshandhavers in Oekraïne gekeerd. “Ruslands algemene oorlogszucht zal niet zijn veranderd,” zei Giles. “Dus elke macht in Oekraïne die bedoeld is om vrede te behouden, is een obstakel voor hen, en we kunnen verwachten dat Rusland zich daartegen verzet met alle dreigingen die het kan samenbrengen.”

Tot nu toe lijken Trump en zijn team een Amerikaanse vredeshandhaving operatie in Oekraïne te steunen zodra er een overeenkomst met Rusland is bereikt. Maar als Rusland daar fel tegen blijft, “kunnen we op basis van eerdere ervaringen verwachten dat de Trump-administratie de eisen van Moskou zal steunen,” zei Giles.

Zelenskyy herhaalde dat Oekraïne toegewijd is aan vrede en dat niemand een eindeloze oorlog wil. “Mijn team en ik staan klaar om samen te werken,” voegde hij eraan toe.

Wat is de achtergrond van het nieuwe voorstel?

Een dag voordat Zelenskyy’s brief verscheen, kondigde Trump een pauze aan op de militaire hulp van Washington aan Kyiv, meldden meerdere media, waarbij ze niet-geïdentificeerde Amerikaanse functionarissen citeerden. Dit volgde op toenemende spanningen tussen de twee leiders, die culmineerden op 28 februari in het Witte Huis. Zelenskyy ontmoette Trump, vice-president JD Vance en minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio. Trump en Vance onderbraken Zelenskyy herhaaldelijk en bekritiseerden de Oekraïense leider omdat hij niet dankbaar genoeg was voor de Amerikaanse militaire hulp aan Oekraïne.

Op dinsdag probeerde Zelenskyy dat verhaal te veranderen. “We waarderen echt hoeveel Amerika heeft gedaan om Oekraïne te helpen zijn soevereiniteit en onafhankelijkheid te behouden,” schreef de Oekraïense leider in zijn zes paragrafen tellende bericht op X, waarin hij dankbaarheid toonde aan Washington. “We herinneren ons het moment waarop de zaken veranderden toen president Trump Oekraïne Javelins verstrekte. We zijn dankbaar hiervoor.”

Zelenskyy schreef ook dat zijn bijeenkomst met Trump “niet ging zoals het had moeten gaan. Het is betreurenswaardig dat het zo is gegaan. Het is tijd om de zaken recht te zetten.” In zijn bericht noemde Zelenskyy de pauze op de Amerikaanse militaire hulp aan Oekraïne niet.

Een maand na zijn nieuwe termijn heeft Trump de Amerikaanse politiek ten aanzien van de oorlog in Oekraïne veranderd en is hij opener geworden voor onderhandelingen met Moskou. Vorige maand ontmoetten ambtenaren van de VS en Rusland elkaar voor vredesonderhandelingen in Saoedi-Arabië, wat Oekraïne en Europa verontrustte, aangezien zij niet uitgenodigd waren voor die gesprekken.

Wat betreft de mineralenovereenkomst?

Op basis van wat de twee leiders zeggen, kan een mineralenovereenkomst die Zelenskyy tijdens zijn bezoek aan Washington op vrijdag zou ondertekenen – maar die werd vertraagd nadat de Oekraïense leider vroeg was vertrokken na de confrontatie met Trump – nu weer op de rails zijn.

De overeenkomst zal Washington in staat stellen te investeren in de minerale hulpbronnen van Kyiv, waaronder zeldzame aardmetalen. Trump heeft hierop aangedrongen en vertelde de reporters vorige maand dat hij “gelijkheid” wilde voor de hulp die de VS aan Oekraïne heeft gestuurd. Trump zei tijdens zijn toespraak voor het Congres dat Oekraïne klaar is om de mineralenovereenkomst te ondertekenen.

In zijn bericht op X schreef Zelenskyy: “Wat betreft de overeenkomst over mineralen en veiligheid, is Oekraïne klaar om deze op elk moment en in elke geschikte vorm te ondertekenen. We beschouwen deze overeenkomst als een stap naar grotere veiligheid en solide veiligheidsgaranties, en ik hoop oprecht dat het effectief zal werken.”

Hoewel Trump en zijn administratie duidelijk maken dat de VS geen vredeshandhavers naar Oekraïne zullen sturen als onderdeel van een wapenstilstand met Rusland, hebben ze betoogd dat de mineralenovereenkomst als een veiligheidsgarantie voor Kyiv zou dienen. Het argument: Zodra Rusland weet dat de VS economisch zwaar in Oekraïne hebben geïnvesteerd, zou het weten dat een aanval op zijn buurman sterke Amerikaanse vergelding zou uitlokken.

Zullen de VS en Rusland deze vredesovereenkomst accepteren?

Met de specificaties van de vredesovereenkomst nog onzeker, denken experts dat het misschien te vroeg is om te zeggen. “Rusland heeft het voordeel om achterover te leunen en te wachten om te zien of Europa zijn zaakjes op orde kan krijgen, aangezien er nog niets concreets is,” zei Giles, die toevoegde dat dit Moskou in een “zeer comfortabele positie” plaatst.

Maar sommige experts geloven dat Zelenskyy’s voorstel tegen Rusland kan werken. Giles voegde eraan toe dat het ook onduidelijk is “wat de VS zullen accepteren, omdat de prikkels voor Trump heel anders zijn dan die voor Oekraïne en Europa.” Hij legde uit dat dit afhangt van de mate waarin Trump gemotiveerd kan worden door de mineralenovereenkomst.

“We zien logische hiaten in zoveel voorstellen die we vandaag hebben gehoord – de suggestie van Keir Starmer dat niets haalbaar is zonder de steun van de VS, loopt tegen de drijfzand aan als de VS zo duidelijk heeft aangegeven dat het deze steun niet wenst te geven.”

Miron zei dat zelfs als de VS de overeenkomst ondertekenen, het onduidelijk is of Zelenskyy deze namens Oekraïne zal ondertekenen, of iemand van het Oekraïense parlement. “De VS willen met Oekraïne praten, niet specifiek met Zelenskyy,” zei ze. Trump heeft Zelenskyy recentelijk bekritiseerd omdat hij sinds het begin van de oorlog geen verkiezingen heeft gehouden. Op 19 februari noemde hij de Oekraïense leider “een dictator zonder verkiezingen” in een post op Truth Social. Miron zei dat de Witte Huis na een ondertekening van een overeenkomst mogelijk zal aandringen op verkiezingen in Oekraïne. Als dat het plan van de VS is, kan het logischer zijn dat een parlementariër de overeenkomst namens Oekraïne ondertekent in plaats van Zelenskyy, zodat Kyiv in de toekomst geen juridische mazen kan gebruiken om de overeenkomst te ontbinden, op een moment dat het vertrouwen tussen de VS en Oekraïne laag is.