Wat gebeurt er met de economie van Libanon en zal deze herstellen?
Nieuws over de situatie in Libanon
De economie van Libanon heeft de afgelopen jaren een turbulente reis doorgemaakt, met een drievoudige crisis die de banksector, de economie en de munt heeft beïnvloed. De recente oorlog van Israël op het land heeft de uitdagingen alleen maar verergerd, waardoor Libanon geconfronteerd wordt met vernietiging en onzekerheid.
Om het huidige economische landschap te begrijpen, is het essentieel om terug te kijken op belangrijke gebeurtenissen van het afgelopen decennium.
De ‘WhatsApp belasting’ protesten, 2019
De protesten in 2019 werden aanvankelijk uitgelokt door een voorgestelde belasting op WhatsApp-gesprekken, maar de onderliggende oorzaak was de diepgewortelde woede over het falen van het overheidsbeleid, wanbeheer, corruptie en de diepe economische ongelijkheid die daaruit voortkwam. Het publieke vertrouwen in de overheid was jarenlang aan het afnemen, gedreven door controversiële fiscale beleidsmaatregelen en het falen van de centrale bank in 2016.
De aanhoudende begrotingstekorten en de opgeblazen salarissen in de openbare sector, versterkt door een grote salarisverhoging in 2018, hebben het vertrouwen verder aangetast. De resulterende economische ontberingen leidden tot de protesten van oktober 2019 en onthulden de economische kwetsbaarheid van het land.
In maart 2020 ging de regering van premier Hassan Diab in gebreke met haar staatsschuld, net toen de COVID-19-pandemie toesloeg, wat wereldwijde toeleveringsketens verstoorde en de kwetsbaarheden van Libanon verergerde.
De explosie van de haven van Beiroet, 2020
In augustus 2020 verwoestte een van de krachtigste niet-nucleaire explosies in de geschiedenis Beiroet. Naast de wijdverspreide vernietiging en het verlies van levens die het in de hoofdstad veroorzaakte, blootstelde de explosie diepgewortelde corruptie en nalatigheid die het publieke vertrouwen in de regering verder ondermijnden.
Het ontmoedigde ook buitenlandse investeringen, wat een al precaire situatie verder destabiliseerde. De Libanese pond viel in 2020 vrij snel, wat leidde tot enorme inflatie en een erosie van de koopkracht van de mensen.
In 2022 viel Rusland Oekraïne binnen, wat de wereldwijde brandstof- en voedseltoeleveringsketens verstoorde en landen over de hele wereld raakte. In Libanon verergerde dit de al bestaande economische druk op huishoudens die moeite hadden om de basislevensstandaard te handhaven.
Sali Hafiz: ‘Wonder Woman’ eist haar geld op
Toen de banksector in 2019 dieper in de problemen kwam, begonnen banken in het derde kwartaal van dat jaar de toegang van mensen tot hun spaargeld drastisch te beperken. In september 2022 nam Sali Hafiz een replica-wapen en overviel een bank in Beiroet om toegang te krijgen tot haar eigen spaargeld. Ze werd al snel een symbool van het lijden van veel Libanezen, en men begon haar “Wonder Woman” te noemen.
Deze samenlopende crises creëerden een perfecte storm, waardoor Libanon op de rand van een ineenstorting balanceerde. Veel gezinnen waren gedwongen om dierbare waarden te verkopen, terwijl de afhankelijkheid van overzeese remittances toenam. Toch bleek zelfs deze levenslijn voor velen onvoldoende.
Een sprankje hoop dat snel vervloog
In 2023 stopte de regering met het drukken van Lira-bankbiljetten, wat hielp de wisselkoers te stabiliseren. Tegelijkertijd werden de prijscontroles, die het jaar daarvoor waren opgeheven, beëindigd, wat leidde tot het einde van tekorten en zwarte markten.
Helaas was deze hoop van korte duur, aangezien Hezbollah op 8 oktober militair betrokken raakte bij Israël na de gebeurtenissen van 7 oktober 2023 in Gaza. Na maanden van aanvallen over de grens lanceerde Israël in september 2024 een grootschalige aanval op het land, waardoor het tegen het einde van het jaar verwoest was.
De resulterende vernietiging werd door de Wereldbank geschat op ongeveer $ 3,4 miljard, terwijl de economische verliezen, waaronder verloren productiviteit en handelsverstoring, nog eens $ 5,1 miljard bedroegen. Samen vertegenwoordigen ze een verbijsterende 40 procent van het bruto binnenlands product (BBP) van Libanon.
Toekomstige hoop in een nieuwe regering
Libanon heeft een nieuwe regering onder president Joseph Aoun en premier Nawaf Salam, en de hoop is groot voor vernieuwde politieke wil om moeilijke hervormingen door te voeren. Onder de mogelijke wegen die de nieuwe regering kan verkennen, zijn bankhervormingen, het verhogen van handel en buitenlandse investeringen, en het aantrekkelijker maken van het land voor bedrijven.
De vraag blijft echter of het zal slagen in het implementeren van economische hervormingen, het handhaven van politieke stabiliteit en het navigeren door de complexiteit van het regionale geopolitieke landschap. Het succes van deze inspanningen zal directe gevolgen hebben voor het Libanese volk, vooral de meest kwetsbaren, in een context waarin het armoedecijfer sinds 2019 enorm is gestegen.
