Wat betekent Trump 2.0 voor het buitenlandse beleid van de VS?
Donald Trump heeft aangegeven terug te keren naar zijn ‘America First’ buitenlandse beleid terwijl hij ook beloften doet om de oorlog van Rusland tegen Oekraïne te beëindigen en vrede te brengen in het Midden-Oosten. De overwinning van Trump in de presidentsverkiezingen van dinsdag komt na een verhitte verkiezingscampagne in de Verenigde Staten, die werd gedomineerd door zijn kenmerkende opruiende retoriek. De Associated Press heeft de verkiezingen woensdagochtend in het voordeel van de voormalige president uitgeroepen, wat een terugkeer naar het ambt voor Trump betekent, vier jaar nadat hij was verslagen door de huidige president Joe Biden.
Tijdens zijn campagne beloofde Trump een scala aan binnenlandse kwesties aan te pakken, waaronder immigratie en inflatie. Hij signaleerde ook een terugkeer naar zijn “America First” buitenlandse beleid, wat wijst op een verschuiving naar grotere isolatie en minder internationale samenwerking. Dit weerhield Trump er echter niet van om grootse claims te maken dat hij in staat zou zijn de oorlog van Rusland tegen Oekraïne binnen 24 uur na zijn aantreden te beëindigen, vrede te brengen in het Midden-Oosten en dominantie over China, een van de grootste geopolitieke rivalen van de VS, uit te oefenen.
Hoewel er een kloof kan zijn tussen wat Trump zegt en wat hij daadwerkelijk kan doen, waarschuwen experts dat hij grotendeels voor zijn woord moet worden genomen. Met de wereld die wordt geconfronteerd met talloze uitdagingen – van de klimaatcrisis tot de oorlogen in Oekraïne, Gaza en Libanon – zal de richting die Trump kiest in het buitenlandse beleid verstrekkende gevolgen hebben.
Israël’s ‘beste vriend’
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu beschreef Trump ooit als de “beste vriend die Israël ooit in het Witte Huis heeft gehad”. Tijdens zijn ambtstermijn verplaatste Trump de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem, een stap die breed werd veroordeeld door Palestijnen en internationale rechtsdeskundigen. Hij erkende ook de Israëlische claim op de bezette Golanhoogtes in Syrië en zijn administratie bemiddelde de zogenaamde Abrahamakkoorden, een reeks overeenkomsten die diplomatieke en economische betrekkingen tussen Israël en een handvol Arabische landen formaliseerden.
Nancy Okail, president en CEO van het Center for International Policy, zei dat Trump grotendeels gelooft dat “geld naar het probleem gooien” de oplossing is voor het conflict in het Midden-Oosten. Maar in tegenstelling tot Trump’s beweringen dat hij rust in de regio zou brengen als hij herkozen zou worden, beweren critici dat zijn “wapens voor vrede” kader een mislukking is – zoals blijkt uit de verwoestende militaire campagnes van Israël in Gaza en Libanon, die het Midden-Oosten op de rand van een totale oorlog hebben gebracht.
Vijandigheid tegenover Iran
Trump hield een harde lijn aan tegen Iran, zowel binnen als buiten het Witte Huis. Tijdens Trump’s ambtstermijn trok de VS zich unilateraal terug uit een overeenkomst uit 2015, waarin Iran zijn nucleaire programma verlaagde in ruil voor het opheffen van internationale sancties tegen zijn economie. In de nasleep hiervan legde zijn administratie verwoestende sancties op tegen Teheran en autoriseerde de moord op de top-Iraanse generaal Qassem Soleimani, een aanval die de spanningen in de regio aanwakkerde.
Okail merkte op dat een nieuwe termijn voor Trump de zorgen over “gevaarlijke nucleaire proliferatie” zou kunnen aanwakkeren. Er is ook een heersende mythe in Washington over “gecontroleerde escalatie”, namelijk dat “de huidige uitbreiding van de oorlog naar Libanon en Iran allemaal beheersbare operaties zijn”.
Oekraïne en Rusland
Trump heeft gezegd dat hij de oorlog tussen Oekraïne en Rusland binnen 24 uur zal oplossen. “Als ik president ben, zal ik die oorlog binnen één dag beëindigen,” vertelde hij tijdens een town hall van CNN vorig jaar. Wanneer hem werd gevraagd hoe hij dat zou doen, gaf Trump weinig details, maar zei dat hij van plan was om met de Russische president Vladimir Poetin en de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy te praten.
Volgens Leslie Vinjamuri, directeur van het VS- en Amerika-programma bij het denktank Chatham House in Londen, moeten we Trump op zijn woord nemen. “Hij gaat ervan uit dat hij vrij snel een deal kan sluiten en dat hij waarschijnlijk verdere hulp aan Oekraïne zou blokkeren,” zei ze.
Concurrentie met China
Jarenlang zijn de VS en China verwikkeld in geopolitieke concurrentie als de twee grootste supermachten ter wereld. De landen zijn met elkaar in conflict over een reeks kwesties, waaronder handel, Taiwan en dominantie over de Indo-Pacific regio. Het denktank International Crisis Group (ICG) zei dat Trump’s benadering van China voornamelijk gebaseerd is op handel, waarbij de ex-president de economische relatie van de VS met China boven andere kwesties plaatst, zoals mensenrechten.
Desondanks heeft Trump zijn sympathie voor de Chinese sterke man, president Xi Jinping, geuit. Hij heeft gezegd dat hij van plan is zijn tarifaire beleid voort te zetten als hij herkozen wordt, met een algemene tarief van 10 procent op alle importen.
Wereldwijde samenwerking, multilateralisme
Tijdens zijn ambtstermijn heeft Trump internationale instellingen zoals de Verenigde Naties en de NAVO belachelijk gemaakt en zich teruggetrokken uit multilaterale verdragen, waaronder de Overeenkomst van Parijs over klimaatverandering. Vinjamuri merkte op dat “Trump een kans creëert voor degenen die de multilaterale orde willen vernietigen.”
Er zijn grote zorgen dat Trump de druk op de NAVO-landen zou kunnen verhogen, wat veel Europeanen als een positieve samenwerkingsplek beschouwen voor economische en veiligheidskwesties.
