Waarom ‘nerds’ en hun technologieën de wereld niet gaan redden

MENING

De Verenigde Staten bevinden zich momenteel in het midden van een zachte coup. Het land wordt opnieuw vormgegeven onder de tweede termijn van Donald Trump. Het is niet Trump zelf, maar zijn miljardair-speciale adviseur, Elon Musk, hoofd van het Department of Government Efficiency (DOGE), die deze verandering leidt. In Musk’s Amerika lijkt er één demografische groep te zijn die zich snel aan de top heeft gewerkt: “nerds”.

Inderdaad, de misleidende groep jonge, witte en bijna-witte volgelingen van Musk, waaronder Gavin Kliger, Edward Coristine en Marko Elez, hebben de controle gekregen over multitriljoen-dollar overheidssystemen en passen gemakkelijk in het stereotype van nerd.

Het informatietijdperk en het internet tijdperk dat in de jaren ’90 ontstond, hebben al “nerds” – onhandige, onaantrekkelijke mannen met beperkte sociale vaardigheden maar een enorme toewijding aan en enthousiasme voor technologie en STEM – billionaires gemaakt en hen brede erkenning en bewondering gegeven voor het leveren van technologieën die levens veranderen. Het waren, zoals we vaak herinnerd werden, nerds die ons als eerste pc’s en iMacs gaven, en later iPhones en Androids.

In talloze artikelen in technologische tijdschriften en in films zoals Revenge of the Nerds (1984), Oppenheimer (2023), Steve Jobs (2015) en The Social Network (2010), zijn nerds afgebeeld als underdogs. Populaire media hebben dergelijke nerdy visionairs lang beschrijft als complexe mensen met een enorme behoefte om de wereld te redden en deze een betere plek te maken.

Drie decennia geleden zonden het Britse Channel 4 en de Amerikaanse Public Broadcasting Service (PBS) de driedelige documentaire genaamd Triumph of the Nerds uit. Robert X Cringely, een veteran technologiejournalist, zei: “Het meest verbazingwekkende is dat het per ongeluk gebeurde omdat een stel uitgeslotene nerds hun vrienden wilde imponeren.”

Deze perceptie van miljardair nerds is inmiddels diepgeworteld in onze cultuur, maar het idee dat de roversbaronnen van de late 20e eeuw immense rijkdom vergaarden, bijna per ongeluk, terwijl ze probeerden de wereld te redden, is een belachelijke leugen. Zeker gezien de harde manieren waarop we weten dat veel “nerd miljardairs” – en vooral Jobs en Bill Gates – hun kapitalistische ondernemingen leidden.

Gezien de zware censuur die miljardairs zoals Jeff Bezos en Patrick Soon-Shiong hebben uitgeoefend met de Washington Post en de Los Angeles Times in de afgelopen maanden, is het duidelijk dat de technologisch onderlegde miljardair klasse ook de waarheid wil beheersen.

Een veel betere beschrijving van de “nerds” die Amerika onder Trump zijn gaan regeren, werd gegeven in een enkele zin uit Lethal Weapon 2 (1989), toen Martin Riggs (Mel Gibson) zei tegen Arjen Rudd (Joss Ackland) en zijn groep apartheid-liefhebbende blanke Zuid-Afrikaanse huurlingen: “Wel, wel … het is het meester ras!”

Deze quote gaat verder dan alleen een verwijzing naar Musk’s twijfelachtige pad naar het Amerikaanse staatsburgerschap via Zuid-Afrika en Canada. Het gaat over de realiteit dat, net als de Zuid-Afrikaanse handlangers in Lethal Weapon 2, tech nerd miljardairs zoals Musk en de mensen die hij bij DOGE heeft ingehuurd, geloven in apartheid, eugenetica, en andere racistische, misogynistische en queerfobe paradigma’s.

Hoewel veel van Musk’s fanboys ingenieurs zijn, kunnen schrijven en bijdragen aan Tesla, SpaceX en Starlink die leiden tot belangrijke ontdekkingen en uitvindingen voor de mensheid, delen ze ook tweets op X en andere sociale mediaplatforms die een vrouw als een “huzz” beschrijven of verklaren: “Ik wil gewoon een eugenetisch immigratiebeleid, is dat te veel gevraagd?”. Ze zijn niet bepaald geweldige rolmodellen voor een multiculturele democratie of voor enige beroepsbevolking.

Ik was ooit onderdeel van de computergekke nerdwereld in de jaren ’80 en ’90. Ik leerde Basic in de achtste klas, volgde Pascal in de 11e klas en bracht mijn eerste drie semesters aan de Universiteit van Pittsburgh door als computerwetenschapsstudent voordat ik besloot schrijver en academisch historicus te worden. Als werkstudent werkte ik twee jaar in de computerlaboratoria van Pitt. Ik zag hoe mijn even geeky collega’s grappen maakten over onze “computeranalfabeet” klasgenoten. En in mijn laatste drie maanden als staflid ervoer ik seksuele en raciale intimidatie van een oudere witte vrouw, een collega die me twee keer tijdens het werk betastte.

Sociale onhandigheid kan gemakkelijk als onschuldig en aandoenlijk worden afgebeeld in een film. Maar het vertaalt zich zelden tot “lief” in een wereld die sociaal standaard is ingesteld op racistische, misogynistische, queerfobe en xenofobe gedragingen. Nerds of niet, alle witte mannen in een witte mannelijke supremacistische samenleving houden een enorme hoeveelheid raciale en genderprivileges – een gevoel van recht dat, als het niet wordt gecontroleerd, hen niet anders maakt dan “coole” blanke jongens.

Er is ook de veronderstelde aanname dat de technologieën die door de elite nerdgroep zijn gemaakt altijd goed voor de wereld zijn geweest. Niet wanneer verslaving aan sociale media heeft geleid tot miljoenen jongere Amerikanen die depressief, angstig en geïsoleerd zijn. Zeker niet met een nieuwe generatie Amerikaanse mannen die doxxen en beeld-gebaseerd seksueel misbruik plegen tegen meisjes en vrouwen. Absoluut niet wanneer de plagiaatmachines van AI (die toch geen echte kunstmatige intelligentie zijn) de favoriete tools zijn van mensen die niet bereid zijn kritische denkvaardigheden, mediawijsheid en schrijfvaardigheden te ontwikkelen.

In deze wereld van witte mannelijke privileges is het verschil tussen een coole atleet en een dictatoriale, sociale onhandige nerd werkelijk een onderscheid zonder verschil. Nerds en hun technologische doorbraken waren alleen bedoeld om hun individuele werelden te versterken en te verrijken. Dit is waarom niemand uit een andere miljardair nerdgroep zijn vaardigheden heeft gebruikt om in de offshore-rekeningen van Apple of Amazon in te breken en triljoenen dollars te herverdelen naar gewone Amerikanen. Evenmin hebben ze de studieleningen van elke student in het land kwijtgescholden. Want uiteindelijk willen deze nerds ook rijkdom en macht over gemarginaliseerde mensen.