Waarom hebben de VS en de EU moeite met het sluiten van een handelsakkoord?

Een 3D-geprinte miniatuur van de Amerikaanse president Donald Trump, de vlag van de Verenigde Staten en het woord ’tarieven’

De Amerikaanse president Donald Trump heeft zich voorlopig teruggetrokken van het opleggen van hoge tarieven aan de Europese Unie, twee dagen nadat hij het blok dreigde met tarieven van 50 procent.

Op zondag stemde Trump ermee in de deadline voor handelsbesprekingen uit te stellen tot 9 juli, in plaats van de eerder op 1 juni gestelde deadline, nadat de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, aangaf dat de EU meer tijd nodig had om “een goede deal te sluiten”.

Von der Leyen vertelde Trump tijdens een telefoongesprek dat de EU meer tijd nodig had om tot overeenstemming te komen en vroeg hem om de handelsheffingen tot juli uit te stellen, de oorspronkelijke deadline die hij had vastgesteld toen hij in april zijn “wederkerige” tarieven aankondigde op bijna alle landen wereldwijd.

Trump zei dat hij aan het verzoek had voldaan en dat von der Leyen hem had verteld: “We zullen snel bij elkaar komen om te kijken of we tot een oplossing kunnen komen.” Von der Leyen verklaarde in een bericht op sociale media dat de EU klaar was om snel te handelen in de handelsbesprekingen.

Tijdens een bezoek aan Vietnam op maandag zei de Franse president Emmanuel Macron dat hij hoopte dat Washington en Brussel een deal konden bereiken met de laagst mogelijke tarieven. “De gesprekken vorderen,” vertelde hij verslaggevers.

De laatste actie van de Amerikaanse president komt te midden van de stop-and-start wereldwijde handelsoorlog die in april begon. Trump’s acties hebben de markten, bedrijven en consumenten nerveus gemaakt en hebben zorgen over een wereldwijde economische neergang doen oprijzen.

Hoewel zijn aanpak heeft geleid tot een handelsdeal met het Verenigd Koninkrijk en de onderhandelingen met een aantal andere landen — van India tot Vietnam tot Japan — naar verluidt vorderen, compliceren belangrijke knelpunten de vooruitzichten op een overeenkomst met de EU.

Wat is de achtergrond?

Trump’s recente aanvallen op de EU werden uitgelokt door de overtuiging in het Witte Huis dat de onderhandelingen met het blok niet snel genoeg vorderden. “Onze gesprekken met hen gaan nergens heen!” plaatste Trump op Truth Social.

“Daarom raad ik een directe 50% tarief op de Europese Unie aan, te beginnen op 1 juni 2025. Er zijn geen tarieven als het product in de Verenigde Staten is gebouwd of vervaardigd,” schreef hij vorige week vrijdag.

Echter, op zondag veranderde Trump van koers. Hij verwelkomde von der Leyens bevestiging dat het blok bereid was te onderhandelen, maar dat het meer tijd nodig had. Hij voegde toe dat het zijn “privilege” was om de verhoogde tarieven uit te stellen.

Trump zei: “[von der Leyen] zei dat ze serieus wil onderhandelen. We hadden een heel leuk gesprek … ze zei dat we snel bij elkaar zullen komen en kijken of we iets kunnen oplossen,” vertelde hij verslaggevers.

Trump zou tegen het idee zijn om wederzijds de tarieven naar nul te verlagen – een voorstel van de EU. De Amerikaanse president heeft aangedrongen op het behoud van een basisbelasting van 10 procent op de meeste importen van Amerika’s handelspartners.

Op 8 mei stemde het VK in met een handelsdeal die Trump’s 10 procent wederkerige tarief handhaafde.

De EU-handelchef Maros Sefcovic zei dat de Europese Commissie – de uitvoerende tak van de EU – zich blijft inzetten voor het veiligstellen van een deal die voor beide partijen werkt. Maar hij waarschuwde dat de EU-VS-handel “moet worden geleid door wederzijds respect, niet door bedreigingen.”

In 2024 bedroegen de EU-exporten naar de VS ongeveer 532 miljard euro ($603 miljard). Farmaceutica, auto’s en auto-onderdelen, chemicaliën en vliegtuigen waren volgens EU-gegevens enkele van de grootste exportproducten.

Wat biedt de EU aan?

Vorige week verwierp de VS een voorstel van de Europese Commissie. De EU had aangeboden om tarieven op industriële goederen te schrappen, de toegang voor sommige Amerikaanse landbouwproducten te vergroten en samen AI-gegevenscentra te ontwikkelen, meldde Bloomberg.

Ook stelde de EU voor om de economische samenwerking op het gebied van scheepsbouw en haveninfrastructuur te verbeteren, evenals door het opzetten van een EU-VS-energiepartnerschap dat gas, kernenergie en olie omvat.

In ruil daarvoor wil Brussel dat de Trump-administratie meer flexibiliteit heeft bij het verlagen van het 10 procent basis tarief – inclusief de mogelijkheid om het in fasen in de loop van de tijd te verlagen.

Hoewel de EU heeft gezegd dat het een onderhandelingsoplossing wil vinden, bereidt het zich ook voor om, indien nodig, terug te slaan.

De lidstaten hebben een tarief van 50 procent goedgekeurd op een aantal Amerikaanse producten ter waarde van 21 miljard euro ($23.8 miljard), waaronder maïs, tarwe en kleding, dat op 14 juli in werking treedt zonder een deal.

Het blok bereidt ook tarieven voor op andere geïmporteerde producten ter waarde van 95 miljard euro ($107.8 miljard), gericht op industriële goederen zoals Boeing-vliegtuigen en auto’s, evenals bourbon.

Wat wil de VS?

Trump beschuldigt de Europese Unie al lange tijd ervan de VS “te bedriegen” en is vastbesloten dat Brussel maatregelen zal nemen om het goederenhandelsoverschot van 198,2 miljard euro ($225 miljard) met de VS te verlagen.

Washington heeft herhaaldelijk zijn zorgen geuit over de btw van Europa, evenals over de regelgeving met betrekking tot IT- en voedselexporten. Trump stelt dat deze controles fungeren als de facto handelsbelemmeringen voor de EU.

Sefcovic vertelde onlangs aan de Financial Times dat hij het handelsdeficit tussen de VS en de EU wil verminderen door meer Amerikaanse gas, wapens en landbouwproducten te kopen.

Bovendien is het blok naar verluidt bereid zijn afhankelijkheid van Chinese exporten te verminderen en tarieven op gesubsidieerde Chinese exporten op te leggen, wat Trump graag ziet.

Sefcovic en zijn Amerikaanse collega, Jamieson Greer, staan gepland om volgende maand in Parijs samen te komen om manieren te bespreken om de huidige handelsovereenkomst tussen de VS en de EU te de-escaleren.

Hoe zou Trump’s tarief beide economieën beïnvloeden?

In 2024 exporteerde de EU 531,6 miljard euro ($603 miljard) aan goederen naar de VS en importeerde producten ter waarde van 333 miljard euro ($377,8 miljard), wat resulteerde in een handelsoverschot van bijna 200 miljard euro ($227 miljard).

Aan de andere kant heeft de VS in 2023 een overschot van meer dan 109 miljard euro ($124 miljard) op diensten, met opmerkelijke IT-exporten, geleid door grote Amerikaanse technologiebedrijven, vergoedingen voor intellectuele eigendommen en financiële diensten.

Trump’s tarieven zouden op hun beurt beide economieën hard kunnen raken. Volgens een studie van het Internationaal Monetair Fonds uit 2019 zou een grootschalige handelsoorlog tussen de VS en de EU 0,3 tot 0,6 procent van het bruto binnenlands product (BBP) aan beide zijden kunnen kosten.