Waarom Abbas van de Palestijnse Autoriteit onder druk staat om een opvolger te kiezen

Waarom de Palestijnse Autoriteit’s Abbas onder druk staat om een opvolger te kiezen

De zorgen binnen de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) groeien dat Israël de kans kan aangrijpen om de macht over te nemen na de mogelijke afwezigheid van Mahmoud Abbas. Abbas, die ook president is van de Palestijnse Autoriteit (PA), heeft tijdens een Arabische top in maart beloofd een vice-president aan te stellen. Echter, het blijft onduidelijk wie deze functie zal vervullen.

Dianna Buttu, een voormalige juridisch adviseur van de PLO, is van mening dat de creatie van een vice-president positie in de PA geen machtsstrijd zal voorkomen na het vertrek van Abbas; in plaats daarvan zou het de conflicten kunnen verergeren. “Hoe meer de PA gefragmenteerd raakt, hoe groter de machtsvacuüm zal worden… en dat vacuüm zal worden opgevuld door externe actoren, voornamelijk door de Amerikanen en Israëli’s,” waarschuwde ze.

Legitimiteitscrisis

Abbas, 89 jaar oud, nam de leiding over de PLO en PA over na de dood van de Palestijnse leider Yasser Arafat in november 2004 en heeft sindsdien zonder een populair mandaat geregeerd, nadat hij het parlement in 2007 dissolveerde. Zijn Fatah-partij domineert zowel de PA als de PLO. Het parlement dat ooit bestond, is verdwenen, en critici hebben Abbas bekritiseerd omdat hij lijkt te proberen verkiezingen die dit zou kunnen herstellen, te ondermijnen.

In de afwezigheid van een parlement controleert de PLO de opvolging, een taak die Abbas heeft uitgesteld, onder andere door vorig jaar te decreteren dat Rawhi Fattouh, hoofd van de Palestijnse Nationale Raad, interim-president zou worden als de functie plotseling vrij kwam totdat er verkiezingen werden gehouden. “Abbas heeft dit uitgesteld uit angst dat als hij iemand naar voren zou brengen, die persoon een rivaal zou worden,” aldus Khaled Elgindy, een gastonderzoeker aan het Georgetown University Center for Contemporary Arab Studies.

De PA werd opgericht door de Oslo Vredesakkoorden, ondertekend door Arafat en de Israëlische premier Yitzhak Rabin in 1993 en 1995. De PA was belast met het bestuur over de Westelijke Jordaanoever en Gaza totdat een Palestijnse staat zou worden opgericht naast Israël. De PA heeft echter aan geloofwaardigheid ingeboet onder de Palestijnen naarmate de Israëlische bezetting gewelddadiger en onderdrukkender werd, terwijl de landonteigeningen voor Israëlische nederzettingen doorgingen.

Sinds de Oslo-akkoorden is de bevolking van illegale nederzettingen op Palestijnse grond gestegen van ongeveer 200.000 tot meer dan 750.000. In 2007 leidde een gewelddadige splitsing met Hamas in Gaza tot een beperking van de autoriteit van de PA tot de delen van de bezette Westelijke Jordaanoever waar het enige beperkte controle over had.

De PA slaagde er echter in om de de facto Palestijnse vertegenwoordiger op het internationale toneel te worden, en verving daarmee de PLO. Thuis nam de populariteit van Abbas echter af naarmate het lijden van de mensen toenam en de PA haar beveiligingscoördinatie met Israël voortzette, zoals uiteengezet in de Oslo-akkoorden. De PA wordt ook gezien als falend in haar taak om Palestijnen te beschermen tegen Israëlische troepen en kolonisten, terwijl het zijn autoriteit gebruikt om burgeractivisten en tegenstanders te onderdrukken.

De meest genoemde naam voor opvolging is Hussein al-Sheikh, Abbas’ vertrouweling en secretaris-generaal van de PLO Executive Committee. Al-Sheikh leidt ook de Algemene Autoriteit voor Burgerlijke Zaken van de PA, die de door Israël goedgekeurde vergunningen uitgeeft die een paar Palestijnen in staat stellen om zich door de bewegingsbeperkingen van Israël in de bezette Westelijke Jordaanoever te bewegen. Mensenrechtenorganisaties en het Internationaal Gerechtshof beschouwen de Israëlische bewegingsrestricties tegen Palestijnen als apartheid. Al-Sheikh’s langdurige relatie met de Israëlische autoriteiten heeft critici doen beschuldigen dat hij optreedt als contactpersoon voor de bezetting.

Externe druk

Egypte is bijzonder geïnteresseerd in een opvolging, volgens Rahman. In maart organiseerde Egypte een Arabische Liga-top, tijdens welke het zijn reconstructieplan voor Gaza onthulde om de plannen van de Verenigde Staten tegen te gaan. Egypte werd genoemd als een van de landen waar Palestijnen “naartoe verplaatst” konden worden, een idee dat het krachtig verwierp en tegenstelde met zijn reconstructieplan. Dit voorstel omvatte de oprichting van een Palestijnse technocratische administratie, onder toezicht van de PA, om de wederopbouw van de verwoeste enclave te coördineren zonder iemand te verplaatsen.

De weg naar PA-bestuur over Gaza is echter helemaal niet duidelijk, aangezien zowel Hamas als Israël zich ertegen verzetten – Hamas omdat het momenteel Gaza bestuurt, terwijl Israël de PA als ineffectief beschouwt. Abbas lijkt de aanval te hebben geopend, met woedende beschuldigingen tegen Hamas tijdens de vergaderingen en de groep de schuld te geven van het toelaten van de voortzetting van de genocide in Gaza door geen gijzelaars over te dragen en zich niet te ontwapenen. Veel Arabische staten geven Abbas echter de schuld voor het falen om zijn Fatah-factie te verzoenen met Hamas, waardoor ze ernaar verlangen om een verandering in de PA te zien.

Kan een vice-president de PA nieuw leven inblazen?

In plaats van een nieuwe politieke functie te creëren, gelooft Buttu dat Abbas verkiezingen voor Fatah, de PLO en de PA zou moeten houden. De laatste keer dat er verkiezingen waren, was net voor het conflict tussen Hamas en Fatah in 2006, waarin Hamas een grote meerderheid behaalde. Het besluit om een nieuwe vice-president aan te stellen, vreest ze, zal de legitimiteitscrisis of het machtsvacuüm niet oplossen zodra Abbas er niet meer is, gezien wat zij beschrijft als Abbas’ gebrek aan politieke wil om Palestijnse instellingen nieuw leven in te blazen.

Ze erkende dat verkiezingen technisch moeilijk zouden kunnen zijn door de verwoestende oorlog en genocide van Israël in Gaza, evenals het geweld en de bewegingsrestricties in de Westelijke Jordaanoever. Echter, ze zei dat Palestijnen nog steeds manieren kunnen vinden om te stemmen, misschien via een online portaal of proces. “[Abbas] plakt een pleister op een wond die zo open is dat het chirurgie vereist,” zei ze.