VN-onderzoekscommissie meldt escalatie van het conflict in Soedan en wapen van hulp

Oorlog in Sudan: VN-onderzoekscommissie meldt escalatie van het conflict, humanitaire hulp wordt als wapen gebruikt

De crisis in Sudan is uitgegroeid tot ‘een ernstige mensenrechten- en beschermingsnoodsituatie’, aldus de VN-missie. Ontheemde mensen rijden op een door dieren getrokken wagen, na aanvallen van de Rapid Support Forces (RSF) op het Zamzam-ontheemdenkamp in de stad Tawila, Noord-Darfur, Sudan.

De VN Onafhankelijke Internationale Onderzoekscommissie voor Sudan heeft gewaarschuwd dat beide partijen in de burgeroorlog in het land het gebruik van zware wapens in bevolkte gebieden hebben opgevoerd, terwijl humanitaire hulp wordt ingezet als een wapen. Dit heeft verwoestende gevolgen voor de burgers.

“Laten we duidelijk zijn: het conflict in Sudan is verre van voorbij,” zei Mohamed Chande Othman, voorzitter van de Onderzoekscommissie, die dinsdag haar laatste bevindingen presenteerde aan de VN Mensenrechtenraad in Genève. “De omvang van het menselijk lijden blijft toenemen. De fragmentatie van het bestuur, de militarisering van de samenleving en de betrokkenheid van buitenlandse actoren voeden een steeds dodelijkere crisis.”

Het brute conflict, dat nu in zijn derde jaar is, barstte in april 2023 los tussen de Sudanese Strijdkrachten (SAF) en de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF), en heeft tienduizenden burgers gedood en meer dan 13 miljoen Sudanese ontheemd, volgens gegevens van de Verenigde Naties. De VN heeft eerder verklaard dat Sudan de “ergste humanitaire crisis ter wereld” doormaakt.

De missie ontdekte dat beide partijen het gebruik van zware wapens in bevolkte gebieden hebben verhoogd. In mei doodde een drone-aanval van de RSF op het Obeid Internationaal Ziekenhuis in Noord-Kordofan zes burgers, terwijl eerder deze maand een bombardement door de SAF in Al Koma minstens 15 burgers doodde.

Hulp werd ook als wapen gebruikt door de SAF, die bureaucratische beperkingen oplegde, evenals door de RSF, die konvooien beroofde en hulp blokkeerde, aldus de groep.

De missie documenteerde ook een scherpe stijging van seksueel en gendergerelateerd geweld, waaronder groepsverkrachting, ontvoering, seksuele slavernij en gedwongen huwelijken, vooral in door de RSF gecontroleerde ontheemdencamps.

Lid van de Onderzoekscommissie Mona Rishmawi zei dat wat begon als een politieke en veiligheidscrisis is uitgegroeid tot “een ernstige mensenrechten- en beschermingsnoodsituatie, gekenmerkt door internationale misdaden die alle betrokkenen besmeuren.”

“Het is onbegrijpelijk dat deze verwoestende oorlog zijn derde jaar ingaat zonder teken van oplossing,” zei ze.

Sudan heeft toenemende instabiliteit gezien sinds de langdurige president Omar al-Bashir in 2019 werd afgezet na maanden van protesten tegen de regering. In oktober 2021 pleegde het Sudanese leger een staatsgreep tegen de civiele regering van premier Abdalla Hamdok, wat leidde tot zijn ontslag begin 2022.

De legerleider van Sudan, Abdel Fattah al-Burhan, en zijn rivaal Mohamed Hamdan Dagalo, die de RSF leidt, deelden na de staatsgreep de macht, maar begonnen in april 2023 te vechten om de controle over de staat en haar hulpbronnen.

Afgelopen week beschuldigde het Sudanese leger de troepen van de oostelijke Libische militaire commandant Khalifa Haftar van het aanvallen van Sudanese grensposten, de eerste keer dat het zijn noordwestelijke buur beschuldigt van directe betrokkenheid bij de burgeroorlog. Egypte, dat Haftar ook steunt, heeft lang het Sudanese leger gesteund. Het ministerie van Buitenlandse Zaken van Sudan beschuldigde de Verenigde Arabische Emiraten van het steunen van de RSF, wat zij ontkennen.