Vijf belangrijke punten over de hoorzitting van Teresa Ribera

Was het een “shit show” of een “troll show”?

Volgens de normen van de EU-bevestigingshoorzittingen was het zowel het een als het ander … en meer.

Steunen, zuchten, applaus, berispingen. Het leek meer op een open-mic-avond dan op een serieuze debatsessie. En in het midden van alles stond Teresa Ribera, de klimaatdeskundige die is aangewezen om misschien wel de op een na machtigste figuur van de EU te worden, na de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen.

Theoretisch gezien was Ribera daar om haar beleidsvaardigheden te bewijzen om toezicht te houden op een omvangrijk klimaat- en economieportefeuille. Die discussies vonden wel plaats, maar werden overschaduwd door een laag van bijtende, soms persoonlijke aanvallen.

De aanstichter: de dodelijke overstromingen die onlangs de regio Valencia in Spanje hebben getroffen, waarbij honderden mensen om het leven kwamen. De vingerwijzingen in Spanje zijn op dit moment intens, en Ribera krijgt politieke druk als de minister van ecologische transitie van het land.

Er werd geschreeuwd en beschuldigd dat Ribera in de “rechtbank” thuishoorde, maar daar komen we later op terug.

In bredere zin creëerde de Spaanse dissensie een partijdige sfeer die niet typisch is voor deze hoorzittingen van EU-commissarissen. Het intermitterende applaus deed soms denken aan strijdende groepen fans in een stadion.

Misschien, zei de Nederlandse Europarlementariër Mohammed Chahim van de Socialisten en Democraten, is dit de “nieuwe stijl van dit huis”.

Wat het beleid betreft, hield Ribera haar standpunt vast, weigerde ze te worden uitgelokt of haar koelheid te verliezen. De socialistische functionaris hield zich grotendeels aan het script en was, zoals te verwachten, goed onderlegd over klimaatkwesties. En hoewel ze af en toe wat struikelde over enkele details van het mededingingsbeleid – niet een gebied van eerdere expertise voor haar – had ze duidelijk haar huiswerk gedaan.

Hier zijn onze vijf belangrijkste punten van Ribera’s hoorzitting.

1. Spaanse Europarlementariërs probeerden Brussel in Madrid te veranderen; Ribera stuurde hen weg.

Een gespannen heen en weer over de verwoestende plotselinge overstromingen in Spanje domineerde de hoorzitting.

Leden van de Spaanse Europese Volkspartij hebben geprobeerd Ribera de schuld te geven van de ramp in een poging de aandacht af te leiden van de centrum-rechtse regionale president Carlos Mazón, die onder druk staat om af te treden vanwege zijn falende aanpak van de crisis. Volgens de Spaanse wet zijn regionale autoriteiten verantwoordelijk voor het crisismanagement, maar centrum-rechtse Europarlementariërs werkten samen met leden van de extreem-rechtse Patriots-groep om de verantwoordelijkheid voor de tragedie bij Ribera te leggen. Hun herhaalde verwijzingen naar de zaak vervreemdden wetgevers uit andere landen die graag onderwerpen wilden bespreken die relevant waren voor de portefeuille van de aangewezen commissaris.

Ribera, voor haar part, zei dat binnenlandse zaken in binnenlandse fora besproken moeten worden en beloofde volgende week vragen te beantwoorden in het Spaanse parlement.

2. Partijdige oorlogvoering veranderde het Parlement in een ongeregeld stadion.

De EPP, de grootste groep in het Parlement, leek zich comfortabel te voelen achter de radicalere Spaanse delegatie en schuwde niet om Ribera te vragen naar haar connectie met de tragedie in Valencia.

Assistenten van Europarlementariërs gelieerd aan de groep vulden de zaal en applaudisseerden enthousiast wanneer hun bazen bijzonder scherpe vragen stelden, wat bijdroeg aan een gespannen sfeer.

De klimaat-scepticisme en de soms gemeenheid van enkele opmerkingen maakten het af en toe moeilijk om de centrum-rechtse wetgevers te onderscheiden van hun tegenhangers in de extreem-rechtse Patriots-groep, die opriepen tot eenheid tegen Ribera.

Terwijl sommige van de meer gereserveerde Europarlementariërs slechts hun afkeuring lieten blijken over het ongepaste gedrag, begonnen veel linksgerichte wetgevers terug te klappen naar hun ideologische tegenstanders en applaudisseerden ze voor Ribera’s antwoorden.

Uiteindelijk leek de hoorzittingzaal op een luidruchtig stadion of, zoals een Duitse Groen parlementariër het beschreef, “eine wahnsinnige Shitshow” (een waanzinnige shit-show).

Ribera bleef de hele tijd kalm, wat één waarnemer deed opmerken dat iemand die in die omgeving koel kan blijven, te vertrouwen is om het hoofd te bieden aan de aanstaande president van de VS, Donald Trump.

3. Klimaatbeleid afwezig, maar bevestigd.

Ribera sprak uitvoerig over de noodzaak voor de EU om meer, niet minder, te doen aan klimaatverandering, en berispte de klimaatontkenners in het publiek.

Ze pleitte voor het versnellen van de groene transitie en het verbeteren van de capaciteit van de EU om om te gaan met de extreme overstromingen en droogtes die steeds vaker voorkomen.

Bij dit alles kwam Ribera over als een sterke verdediger van de Europese Green Deal, waarbij ze de noodzaak benadrukte om bestaande wetgeving op het gebied van klimaat te implementeren en te handhaven.

Toen een Europarlementariër riep dat de EU geen nieuwe Frans Timmermans nodig heeft (de architect van de Green Deal van de EU), antwoordde Ribera: “Ik ben geen Frans Timmermans, ik ben Teresa Ribera.”

Ribera beloofde niet veel nieuwe initiatieven van haarzelf te pushen, noch gaf ze gedetailleerde tijdschema’s. En ze raakte nauwelijks aan tal van initiatieven waarvan ze zal helpen deze als commissaris op te stellen – maar, om eerlijk te zijn, Europarlementariërs hebben haar daar ook niet echt op aangesproken.

Ribera bood ook niet veel specifics over de langverwachte Clean Industrial Deal, waarvan ze heeft beloofd deze binnen haar eerste 100 dagen te presenteren. Weer, echter, vroeg bijna niemand ernaar.

Evenzo kreeg de Circular Economy Act niet veel aandacht. Ribera merkte slechts op dat er nog geen markt voor circulaire en biogebaseerde producten bestaat en dat het opbouwen van zo’n markt een prioriteit zou moeten zijn.

4. Ribera heeft nu mededingingsbeleid bestudeerd, maar er ligt meer leeswerk voor haar.

Ribera verraste de mededingingsbeleid-experts die luisterden niet met wat er voor hen in het verschiet ligt.

Ze deed echter haar huiswerk – misschien te grondig. Ribera’s antwoorden over mededinging waren duidelijk meer repetitief en onpersoonlijk dan haar antwoorden over klimaat. Soms struikelde ze zelfs over enkele van de meer obscure details.

Haar antwoorden waren relatief kort over hoe ze de digitale markt zou gaan reguleren en grotere Europese bedrijven zou creëren. Maar ze kwam tot leven bij vragen over staatssteun en – wacht even – Belangrijke Projecten van Gemeenschappelijk Europees Belang (IPCEI’s, een programma dat EU-ondersteuning wil richten op strategische sectoren zoals microchips en batterijen).

Kortom, Ribera staat voor een steile leercurve op het gebied van mededingingsbeleid, maar ze leek geen gebrek aan motivatie te hebben en benadrukte dat ze zou vertrouwen op degenen om haar heen.

“Concurrentie is absoluut essentieel,” zei ze in een van haar antwoorden, en wuifde kritiek op haar gebrek aan kennis over mededinging weg. “We rekenen op een geweldig team.”

Ze benadrukte: “Dit is een verplichting en dit is wat ik zal proberen te doen.”

5. Ribera gaf de liefhebbers van nucleaire energie niet wat ze wilden.

Het is eerlijk te zeggen dat pro-nucleaire Europarlementariërs niet kregen wat ze kwamen halen. Voorstanders van nucleaire energie, onder leiding van Renew Europarlementariër Christophe Grudler, hoopten concessies van Ribera te verkrijgen over de financiering van nucleaire energie. Ze vertrokken met lege handen.

In eerste instantie zei de Spaanse socialist dat ze “elke lidstaat’s beslissing over hoe ze hun eigen energie-mix organiseren” zou respecteren, inclusief degenen die voor nucleair kiezen.

Dat is meer dan ze in haar schriftelijke opmerkingen aan de Europarlementariërs voor de hoorzitting schreef, maar het is ook wat Ribera gebonden is te doen onder EU-wetgeving, die lidstaten precies dat recht geeft.

Toen Ribera vervolgens (tweemaal) specifiek werd gevraagd naar de financiering van nieuwe kerncentrales, week ze niet. Gevraagd of ze verdere staatssteun voor nieuwe kerncentrales zou steunen, slechts enkele maanden nadat de aflopende Europese Commissie soortgelijke maatregelen voor de kerncentrale in Dukovany in Tsjechië had goedgekeurd, zei ze eenvoudig dat “elke afzonderlijke zaak beoordeeld moet worden” op basis van de specifieke omstandigheden.

Toen Grudler, de Renew Europarlementariër, vervolgde, overschreed ze haar toegewezen tijd met het beantwoorden van een andere vraag van hem, waardoor ze geen tijd had om op de nucleaire kwestie in te gaan.