Vervuilde Lucht Veroorzaakt Jaarlijks €18 Miljard Aan Gezondheidschade; Landbouw Als Grootste Probleem
In 2022 veroorzaakte luchtvervuiling vanuit de Nederlandse bodem 18 miljard euro aan gezondheidsschade. De landbouw was verantwoordelijk voor de meeste schade, met 7,1 miljard euro. Dit blijkt uit een rapport van Pointer, dat een onderzoeksmethode van het Europees Milieuagentschap (EEA) toepaste op de Nederlandse emissiegegevens van 15 schadelijke stoffen. De landbouwsector, met name de veehouderij, is de grootste bron van gezondheidsschade door luchtvervuiling in Nederland. Alleen al de rundveehouderij veroorzaakt 3 miljard euro aan schade, voornamelijk door de grote hoeveelheid ammoniakemissies.
De verkeers- en transportsector, inclusief binnenvaartschepen en mobiele bouwmachines, is de op één na grootste bron van gezondheidsschade door luchtvervuiling, met 5,3 miljard euro. Uitlaatgassen van het wegverkeer veroorzaakten 2,4 miljard euro van die schade. De industrie, energie en raffinaderijen samen veroorzaakten 3,1 miljard euro aan schade. Volgens Pointer kunnen de emissies van industriële vervuiling duidelijk aan specifieke bedrijven worden gekoppeld. In 2022 waren de top drie Tata Steel met 408 miljoen euro aan gezondheidsschade, de raffinaderijen van Esso in Rotterdam met 185 miljoen euro en Shell met 176 miljoen euro.
Pointer vroeg milieueconoom Sander De Bruyn van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) om de berekeningen te controleren. “Het bedrag van 18 miljard euro is een welvaartsverlies dat onmiddellijk plaatsvindt. Als je de EEA-methode toepast, kom je inderdaad op deze orde van grootte,” zei hij. Het verbeteren van de luchtkwaliteit is volgens De Bruyn een investering. “De kosten van de maatregelen zijn over het algemeen lager dan de gezondheidsvoordelen die je kunt behalen.”
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) vermeldt luchtvervuiling als de op één na grootste oorzaak van gezondheidsschade in Nederland, na roken. Eén op de vijf kinderen met astma heeft de aandoening ontwikkeld door vervuiling. Luchtvervuiling verhoogt ook het risico op hartproblemen, hoge bloeddruk, een laag geboortegewicht en vroeggeboorten. Jaarlijks sterven ongeveer 11.000 Nederlanders gemiddeld acht maanden eerder door de gevolgen van het inademen van ongezonde lucht. Hoewel luchtvervuiling sinds de jaren ’90 sterk is afgenomen, ligt Nederland nog ver van het voldoen aan de richtlijnen voor gezonde lucht van de Wereldgezondheidsorganisatie.
