Trump’s kabinet is minder agressief: Heeft dit invloed op zijn reactie op Israel en Iran?

Nieuws | Israel-Iran Conflict

Washington, DC – De president van de Verenigde Staten, Donald Trump, heeft zichzelf omringd met een kabinet en een inner circle die aanzienlijk minder oorlogszuchtig zijn ten opzichte van Iran dan tijdens zijn eerste termijn.

Vorige week ontstonden er gevechten toen Israël onverwachte aanvallen op Teheran lanceerde, wat Iran dwong tot retaliatie. Deze uitwisseling van raketten en explosies dreigt uit te monden in een bredere regionale oorlog. “Ik denk dat er minder van de traditionele Republikeinse hawks in deze administratie zijn,” zei Brian Finucane, een senior analist bij de International Crisis Group. “En er zijn meer prominente mensen die gericht zijn op terughoudendheid.”

“De vraag is: hoe luid zullen ze zijn?” Tot nu toe heeft de Trump-administratie een relatief afwachtende houding aangenomen ten opzichte van de aanvallen van Israël, die minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio benadrukte als “unilateraal”. Terwijl de VS militaire middelen naar de regio heeft gestuurd, heeft het zich vermeden om direct betrokken te raken bij de confrontatie. Trump heeft ook publiekelijk zich verzet tegen een Israëlische aanval op Iran in de weken voorafgaand aan de aanvallen, met de mededeling dat hij de voorkeur gaf aan diplomatie.

Echter, op zondag vertelde Trump aan ABC News: “Het is mogelijk dat we betrokken raken,” verwijzend naar het risico voor Amerikaanse troepen in de regio. Hij heeft zelfs de bombardementscampagne van Israël gepresenteerd als een voordeel in de lopende gesprekken om Iran’s nucleaire programma te beperken, ondanks dat verschillende toponderhandelaars zijn gedood door Israëlische aanvallen.

De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken beschuldigde intussen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu ervan Trump en de Amerikaanse belastingbetalers voor “idioten” te spelen, met de bewering dat de president de gevechten kan beëindigen met “één telefoontje” naar de Israëlische leider.

Onze belangen zijn sterk gericht op het vermijden van oorlog met Iran

Analisten zijn het erover eens dat welke koers Trump ook kiest, deze waarschijnlijk het conflict zal transformeren. Het zal ook onthullen hoe Trump reageert op de diepe ideologische kloof binnen zijn Republikeinse basis. Aan de ene kant is er de “America First” ideologie van Trump: het idee dat de binnenlandse belangen van de VS boven alles komen. Dit perspectief mijdt grotendeels buitenlandse interventie. Aan de andere kant steunt een deel van Trump’s basis een neoconservatieve benadering van het buitenlands beleid: één die meer geneigd is tot militaire interventie, soms met het doel om regimeverandering in het buitenland af te dwingen.

Beide standpunten zijn vertegenwoordigd onder de dichtstbijzijnde adviseurs van Trump. Vice-president JD Vance is bijvoorbeeld een voorbeeld van een Trump-functionaris die heeft gepleit voor terughoudendheid, zowel wat betreft Iran als de Amerikaanse steun voor Israël. In maart uitte Vance bezwaar tegen Amerikaanse aanvallen op de Houthi’s in Jemen, zoals blijkt uit gelekte berichten van een privégesprek met andere functionarissen op de app Signal. In dat gesprek stelde Vance dat de bombardementscampagne een “fout” was en “inconsistent” met Trump’s boodschap van wereldwijde afstandelijkheid.

Gedurende de presidentscampagne van 2024 waarschuwde Vance ook dat de belangen van de VS en Israël “soms verschillend zijn… en dat onze belangen zeker gericht zijn op het vermijden van oorlog met Iran”. Volgens experts is zo’n uitspraak zeldzaam te horen van een hoge functionaris in de Republikeinse Partij, waar de steun voor Israël grotendeels heilig is. Finucane noemde Vance’s uitspraken “zeer opmerkelijk”. “Ik denk dat zijn kantoor een cruciale rol kan spelen in het pleiten voor terughoudendheid,” voegde hij eraan toe.

Andere Trump-functionarissen hebben op soortgelijke wijze carrières opgebouwd door zich tegen buitenlandse interventie uit te spreken, waaronder de directeur van Nationale Inlichtingen, Tulsi Gabbard, die in maart getuigde dat de VS “blijft beoordelen dat Iran geen nucleaire wapen ontwikkelt”. Trump’s speciale gezant voor het Midden-Oosten, Steve Witkoff, die vrijwel geen eerdere diplomatieke ervaring had, had ook de mogelijkheid geopperd om de betrekkingen met Teheran te normaliseren in de vroege dagen van de door de VS geleide nucleaire gesprekken.

In tegenstelling tot hem heeft minister van Buitenlandse Zaken en waarnemend Nationale Veiligheidsadviseur Marco Rubio zich gepositioneerd als een traditionele neoconservatieve, met een “hard tegen Iran” houding, tijdens zijn jarenlange ambtstermijn in de Senaat. Maar sinds hij zich bij de Trump-administratie heeft aangesloten, heeft Rubio zich niet afgekeerd van het “America First” buitenlandse beleid van de president. Deze loyaliteit is tekenend voor een bredere tendens binnen de inner circle van Trump tijdens zijn tweede termijn, aldus Brian Katulis, een senior fellow bij het Middle East Institute.

Katulis merkte op dat de dagen van functionarissen die zich tegen Trump uitspraken, zoals de voormalige minister van Defensie James Mattis, grotendeels voorbij zijn — een relikwie van Trump’s eerste termijn, van 2017 tot 2021. De huidige minister van defensie, de voormalige Fox News-host Pete Hegseth, heeft blijk gegeven van een verlangen om luchtaanvallen uit te voeren op groepen die geallieerd zijn met Iran, waaronder de Houthi’s in Jemen. Maar Hegseth vertelde zaterdag aan Fox News dat de president blijft uitzenden dat “hij de voorkeur geeft aan vrede, hij geeft de voorkeur aan een oplossing die aan de onderhandelingstafel wordt opgelost”.

Meer oorlogszuchtig dan MAGA anti-oorlog

In totaal blijft Trump functioneren in een administratie die “waarschijnlijk oorlogszuchtiger is dan MAGA anti-oorlog”, aldus Ryan Costello, de beleidsdirecteur van de National Iranian American Council, een lobbygroep. Ten minste één functionaris, de Amerikaanse ambassadeur in Israël Mike Huckabee, heeft geprobeerd de Iraanse retaliatie tegen Israël gelijk te stellen aan de targeting van Amerikaanse belangen, met de nadruk op het grote aantal Amerikaanse burgers dat in Israël woont.

Costello erkent dat Trump’s eerste termijn ook zijn eerlijke aandeel aan hawks in het buitenlands beleid had. Destijds pleitten de voormalige Nationale Veiligheidsadviseur John Bolton, zijn vervanger Robert O’Brien en de voormalige minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo allemaal voor gemilitariseerde strategieën om met Teheran om te gaan. “Maar er is een groot verschil tussen Trump’s eerste termijn, waarin hij zeer oorlogszuchtige stemmen over Iran naar voren bracht, en Trump’s tweede termijn,” zei Costello.

Hij gelooft dat deze keer de scepsis over de betrokkenheid van de VS in het Midden-Oosten zich door de rangen van de administratie verspreidt. Costello verwees naar een recent conflict tussen de commandant van het Amerikaanse Centraal Commando, generaal Michael Kurilla, en onderminister van Defensie voor Beleid Elbridge Colby. Het nieuwsmedium Semafor meldde zondag dat Kurilla aandrong op het verplaatsen van meer militaire middelen naar het Midden-Oosten om Israël te verdedigen, maar dat Colby zich tegen deze stap verzette.

Deze kloof, betoogt Costello, maakt deel uit van een grotere verschuiving in de Trump-administratie en in de Republikeinse Partij in het algemeen. “Je hebt veel prominente stemmen die de stelling verdedigen dat deze oorlogen van keuze, nagestreefd door neoconservatieven, de Republikeinse administraties hebben uitgeput en hen hebben verhinderd om zich te concentreren op zaken die er echt toe doen,” zei Costello.

Finucane heeft ook een verschuiving waargenomen van Trump’s eerste termijn naar zijn tweede. In 2019, tijdens zijn eerste vier jaar als president, zei Finucane dat Trump’s nationale veiligheidsteam een “blijkbaar unanieme aanbeveling” gaf om Iran aan te vallen nadat het een Amerikaanse surveillance-drones had aangevallen. Uiteindelijk trok Trump zich op het laatste moment terug van het plan, volgens meerdere rapporten. Maar een jaar later, vermoordde de Trump-administratie de Iraanse generaal Qassem Soleimani in een drone-aanval in Irak, een andere gebeurtenis die de VS op de rand van oorlog bracht.

Wie zal Trump horen?

Experts zeggen dat Trump een berucht wispelturig beleid heeft. De laatste persoon die met de president spreekt, zeggen waarnemers al lang, zal waarschijnlijk de meeste invloed hebben. Trump zoekt ook regelmatig advies van buiten het Witte Huis wanneer hij geconfronteerd wordt met ingrijpende beslissingen, en raadpleegt mainstream media zoals Fox News, afsplitsingen van extreemrechtse commentatoren, sociale media-personaliteiten en topdonoren.

Dat was het geval voorafgaand aan de mogelijke Amerikaanse aanval op Iran in 2019, waarbij de toenmalige Fox News-host Tucker Carlson naar verluidt een van degenen was die Trump aanmoedigde om zich terug te trekken van de aanval. Carlson is sindsdien een leidende stem geweest die Trump oproept om de steun voor de “oorlogsgeile regering” van Netanyahu te laten vallen, en de president aanmoedigt om Israëlische functionarissen toe te staan “hun eigen oorlogen te vechten”. Maar Carlson is niet de enige conservatieve mediafiguur met invloed op Trump. Conservatieve mediahost Mark Levin heeft gepleit voor militaire actie tegen Iran en zei de afgelopen dagen dat de aanvallen van Israël de start zouden moeten zijn van een campagne om de regering van Iran omver te werpen. Politico meldde dat Levin begin juni het Witte Huis bezocht voor een privé-lunch met Trump, slechts enkele dagen voordat de Amerikaanse president zijn steun voor de aanvallen van Iran aankondigde.

Maar Katulis van het Middle East Institute voorspelde dat noch Trump’s kabinet noch mediacijfers zoals Levin de meest bepalende zouden blijken te zijn in het sturen van de keuzes van de president. In plaats daarvan zal Trump’s beslissing om betrokken te raken bij het Israel-Iran conflict waarschijnlijk afhangen van welke wereldleider zijn oor krijgt, en wanneer.

“Maar ik denk dat, in de tweede Trump-administratie, het minder gaat om wie er formeel in zijn team zit en meer om wie hij het meest recent heeft gesproken – of het nu Netanyahu in Israël is of een andere leider in de regio,” zei hij. “Ik denk dat dat een meer bepalende factor zal zijn in wat de Verenigde Staten als volgende stap besluiten te doen.”