Trump Moet Balanceren in Afghanistan
Afghanistan en Donald Trump: Een Complexe Relatie
Op 28 november 2019 sprak de toenmalige Amerikaanse president Donald Trump tot de troepen tijdens een verrassingsbezoek op Thanksgiving Day op Bagram Air Field in Afghanistan. Sinds zijn herverkiezing als president van de Verenigde Staten, groeit de discussie over wat het beleid van zijn nieuwe regering ten aanzien van Afghanistan kan inhouden.
Veel mensen verwachten een strenger beleid tegenover de Taliban, maar een nadere blik op Trump’s verleden en uitspraken over deze kwestie wijst erop dat hij waarschijnlijk geen drastische veranderingen zal aanbrengen in het pragmatische en sterk anti-interventiebeleid dat hij tijdens zijn eerste termijn voerde.
Tijdens zijn eerste termijn maakte Trump zijn standpunt tegen langdurige buitenlandse betrokkenheid, en in het bijzonder de decennialange Amerikaanse aanwezigheid in Afghanistan, duidelijk. Hij was de architect van de Doha-overeenkomst van 2020 tussen de VS en de Taliban, die de weg vrijmaakte voor de Amerikaanse terugtrekking uit het land en uiteindelijk de terugkeer van de Taliban naar de macht mogelijk maakte.
De Doha-overeenkomst markeerde een belangrijk keerpunt in de Amerikaanse strategie ten aanzien van Afghanistan. Ontevreden over de voortgang van het beleid van zijn regering in Zuid-Azië, gefrustreerd door een vermeend gebrek aan verantwoording onder militaire adviseurs en vastbesloten om aan zijn kiezers te bewijzen dat hij een einde kon maken aan een van Amerika’s langstlopende en kostbaarste oorlogen, begon Trump naar een snelle uitweg uit Afghanistan te zoeken. Nadat alle traditionele strategieën hadden gefaald om een werkbaar exitplan op te leveren, ging hij directe onderhandelingen aan met de Taliban om het conflict te beëindigen.
Na zijn herverkiezing zal Trump waarschijnlijk vasthouden aan deze zakelijke benadering van het buitenlands beleid, die populair blijft bij zijn achterban, en pragmatische overeenkomsten verkiezen boven kostbare confrontaties en militaire betrokkenheid in Afghanistan en elders.
De Taliban zelf lijkt te geloven dat de Trump-presidentschap voordelig kan zijn voor zijn toekomstige vooruitzichten. De Afghaanse regering hoopt bijvoorbeeld dat de toekomstige Trump-administratie “realistische stappen zal ondernemen richting concrete vooruitgang in de betrekkingen tussen de twee landen, zodat beide naties een nieuw hoofdstuk in hun relaties kunnen openen”, aldus woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken Abdul Qahar Balkhi in een bericht op X, kort na Trump’s overwinning in de Amerikaanse verkiezingen.
De optimistische kijk van de Taliban op toekomstige relaties is voortgekomen uit de positieve interacties met de eerste Trump-administratie. De eerste Trump-administratie onderhandelde immers direct met de Taliban, startte het proces van de Amerikaanse terugtrekking uit Afghanistan en bereidde de weg voor de terugkeer naar Kabul.
Hoewel Trump meer openstaat voor pragmatische samenwerking met de Taliban dan president Joe Biden en stevig tegen elke directe militaire confrontatie is, is het onwaarschijnlijk dat hij de Taliban alles zal laten doen wat ze willen met het land, of hen alles zal geven wat ze nodig hebben zonder een prijs te vragen. Als de Taliban er niet in slaagt voortgang te boeken in het voldoen aan de verplichtingen die het is aangegaan als onderdeel van de Doha-overeenkomst, zou Trump waarschijnlijk de Amerikaanse hulp beperken of deze afhankelijk maken van tastbare vooruitgang in specifieke gebieden.
Trump heeft consequent gepleit voor het verminderen van buitenlandse hulp als onderdeel van een “America First”-benadering, en hij kan ook de Amerikaanse hulp aan Afghanistan aanzienlijk verminderen zonder een reden of voorwaarde te geven. Hij zou ook niet aarzelen om zware economische sancties op te leggen aan de Taliban-regering als hij concludeert dat deze de Amerikaanse belangen op een of andere manier schaadt.
De humanitaire hulp van de VS, die sinds de overname door de Taliban ongeveer $40 miljoen per week bedraagt, is een belangrijke levenslijn voor de verarmde bevolking van Afghanistan. Elke beperking of vermindering van de Amerikaanse hulp zou aanzienlijke gevolgen hebben voor hun welzijn en dat van de kwetsbare Afghaanse economie. Een dergelijke beslissing zou de economische crisis in Afghanistan verdiepen en verdere vooruitgang op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg en voedselzekerheid ondermijnen.
Sinds Trump’s laatste termijn als president is de wereldwijde aandacht van Afghanistan afgenomen. Na de Amerikaanse terugtrekking en met het begin van wereldwijd belangrijke conflicten in Oekraïne en Palestina, is het land enigszins perifere geworden in de buitenlandse beleidsagenda van Washington. Als een president die de “America First”-benadering hanteert en aanzienlijke tijd zal moeten besteden aan crises in het Midden-Oosten en Europa, is het hoogst onwaarschijnlijk dat Trump Afghanistan als iets anders dan een probleem dat hij al heeft opgelost zal beschouwen.
De isolationistische tendensen van Trump in het buitenlands beleid, gecombineerd met de hulpbeperkingen en economische sancties die hij mogelijk op de Taliban zal opleggen, kunnen echter gemakkelijk leiden tot de ineenstorting van de Afghaanse economie en Afghanistan opnieuw omtoveren tot een urgent probleem voor de VS en haar bondgenoten.
De economische ineenstorting van Afghanistan zou een nieuwe migratiecrisis kunnen veroorzaken, aanzienlijke regionale instabiliteit teweegbrengen en vruchtbare grond creëren voor extremistische groepen, zoals de ISIL (ISIS) tak in de Khorasan-provincie, om te gedijen.
Terwijl Trump’s non-interventie houding aanspreekt bij een Amerikaans publiek dat wantrouwend staat tegenover buitenlandse interventie, kunnen de ripple-effecten van een verzwakt en verder verarmd Afghanistan op de lange termijn veiligheidsuitdagingen met zich meebrengen.
Een dergelijk scenario zou ook ernstige gevolgen hebben voor het Afghaanse volk – verslechtering van de economische omstandigheden, een mogelijke ineenstorting van de gezondheidszorg, hernieuwde conflicten en verdere isolatie van de rest van de wereld.
Zodra Trump weer in het Witte Huis zit en probeert zijn “America First”-agenda te realiseren, zal Afghanistan waarschijnlijk geen prioriteit in zijn gedachten zijn. Desondanks zullen de keuzes die hij maakt met betrekking tot Afghanistan belangrijke gevolgen hebben, niet alleen voor het lang lijdende Afghaanse volk, maar ook voor de internationale gemeenschap als geheel.
Samenvattend, in zijn tweede termijn zal Trump de juiste balans moeten vinden tussen pragmatische terughoudendheid en verantwoordelijkheden van wereldwijd leiderschap om succesvol te zijn in zijn Afghanistan-beleid en ervoor te zorgen dat zijn inspanningen om een conflict te beëindigen niet leiden tot een erger conflict in de toekomst.
