Studie waarschuwt: ‘Smelten van de cryosfeer’ zal invloed hebben op de koolstofcycli en ecosystemen in de Arctische zee

Opwarming van de aarde kan de capaciteit van Arctische fjorden om koolstof op te slaan verzwakken. Een nieuwe studie onder leiding van Jochen Knies van het iC3 Polar Research Hub heeft verontrustende tekenen gevonden dat klimaatverandering de capaciteit van Arctische fjorden als effectieve koolstofputten ondermijnt. De bevindingen suggereren dat de capaciteit van de pooloceaan om koolstof uit de atmosfeer te verwijderen, kan afnemen naarmate de wereld verder opwarmt.

Knies en zijn medewerkers ontdekten dat snelle veranderingen in het Arctische gebied de levendige fjorde-ecosystemen, zoals Kongsfjorden in Svalbard, transformeren. Gepubliceerd in Communications Earth & Environment, documenteren hun bevindingen niet alleen een verschuiving in de fytoplanktongemeenschappen door het smelten van ijs, maar ook een zorgwekkende afname in de capaciteit van deze fjorden om koolstof te sequestren.

De verborgen wereld van fytoplankton
In de basis van de Arctische voedselwebben ligt fytoplankton—kleine, microscopische helden van onze oceanen. Deze organismen zijn niet alleen voedsel voor vissen; ze spelen een cruciale rol in de koolstofcyclus en de regulatie van het klimaat. Naarmate het ijs zich terugtrekt, bereikt meer zonlicht het oppervlak van de oceaan, wat fytoplankton stimuleert om te gedijen. Stel je een feest van leven voor dat uit de diepten oprijst, met vissen en zeedieren die zich verzamelen rond deze nieuwe overvloed.

Knies, de hoofdauteur van de studie, benadrukt deze dynamiek: “De veranderingen die we waarnemen suggereren dat de toekomst van deze fjorde-ecosystemen sterk zal afhangen van hoe goed ze zich aanpassen aan een warmer klimaat.”

Balanceren tussen groei en duurzaamheid in een opwarmend klimaat
Warmer water kan de groei van fytoplankton tijdens zonnige zomers bevorderen, wat aanvankelijk een kans biedt voor verhoogde productiviteit. Echter, naarmate de waterlagen zich stratificeren, wordt het moeilijker om essentiële voedingsstoffen te bereiken, wat leidt tot een tweesnijdend zwaard: terwijl we mogelijk een stijging van de fytoplanktonbiomassa zien, kan de efficiëntie van koolstofvastlegging afnemen.

Knies benadrukt dit kritische punt: “Hoewel we een grotere primaire productie verwachten, is de realiteit dat warmer, gelaagd water de capaciteit van de fjorden om als effectieve koolstofputten te functioneren, kan belemmeren.” Bovendien speelt de instroom van gletsjer smeltwater, als een levenslijn voor het zeeleven, een essentiële rol bij het hervormen van het voedingsstoffenlandschap van deze fjorden. Naarmate gletsjers verdwijnen, wordt deze voedingsstofvoorziening onvoorspelbaar, wat zorgen oproept over de lange termijn gezondheid van deze ecosystemen. Zonder een constante toevoer van voedingsstoffen kan het ecologische evenwicht verstoord raken, met mogelijke gevolgen voor het voedselweb en de algehele productiviteit van de fjorden.

Het Arctische gebied fungeert als een belangrijke indicator van de wereldwijde klimaatverandering. De wereldwijde aandacht is niet alleen gericht op deze smeltende ijskappen vanwege hun schoonheid, maar ook omdat ze belangrijke lessen bevatten over onze gedeelde toekomst. “De toekomst van Arctische fjorden weerspiegelt de bredere klimaatuitdagingen waar we wereldwijd mee te maken hebben,” waarschuwt Knies.