Studie suggereert dat Amazonen langdurige droogte kan overleven, maar tegen hoge kosten

Onderzoek naar de Amazone: Langdurige droogte mogelijk, maar met hoge kosten

Een studie gepubliceerd in Nature Ecology and Evolution suggereert dat het Amazoneregenwoud mogelijk kan overleven in een wereld met langdurige droogte als gevolg van klimaatverandering. Echter, de aanpassing aan een droger en warmer klimaat zou een zware tol eisen.

De bevindingen tonen aan dat het aanpassen aan de effecten van klimaatverandering ervoor kan zorgen dat sommige delen van het Amazoneregenwoud veel van zijn grootste bomen verliezen. Dit zou de grote hoeveelheid koolstof die in deze bomen is opgeslagen, in de lucht vrijgeven en de onmiddellijke capaciteit van het regenwoud om als belangrijke koolstofput te fungeren, verminderen.

Verwacht wordt dat delen van de Amazone droger en warmer zullen worden naarmate het klimaat verandert, maar de langetermijneffecten op de regenwouden van de regio, die meer dan 2 miljoen vierkante mijlen beslaan, zijn slecht begrepen.

Eerder onderzoek heeft zorgen geuit dat een combinatie van ernstige opwarming en uitdroging, samen met ontbossing, kan leiden tot het degraderen van weelderige regenwouden naar schralere bossen of zelfs savannes.

Nu hebben bevindingen van ’s werelds langstlopende droogtestudie in tropische regenwouden enkele van de ingrijpende veranderingen onthuld die de Amazone zou kunnen ondergaan in een drogere wereld. Gedurende een periode van 22 jaar is een gebied van één hectare regenwoud in het noordoosten van het Amazonegebied, ongeveer ter grootte van Trafalgar Square, blootgesteld aan langdurige droogte-omstandigheden.

Het experiment begon in 2002, met duizenden transparante panelen die boven de grond werden geïnstalleerd om ongeveer de helft van de neerslag naar een systeem van goten te leiden, weg van de bomen.

Analyse door een team dat mede geleid werd door wetenschappers van de Universiteit van Edinburgh en de Federale Universiteit van Pará, Brazilië, toont aan dat de meeste van de grootste bomen in het studiegebied tijdens de eerste 15 jaar van het experiment zijn gestorven, waarna het bos stabiliseerde.

De bevindingen van het team tonen aan dat de beschikbaarheid van water voor de overlevende bomen in de zeven jaar na de grote aanvankelijke biomassa-verliezen toenam. Tests op deze resterende bomen toonden aan dat ze nu niet meer droogtestress hadden dan die in nabijgelegen regenwoud dat niet aan droogte was blootgesteld.

Over het geheel genomen verloor het gebied meer dan een derde van zijn totale biomassa — de stammen, takken, stelen en wortels waar koolstof in levende vegetatie is opgeslagen. Dergelijke wijdverspreide verliezen in de Amazone zouden ervoor zorgen dat het regenwoud enorme hoeveelheden koolstof vrijgeeft en zijn onmiddellijke capaciteit om als een put voor emissies uit menselijke activiteiten te fungeren, sterk vermindert.

Ondanks dat het studiegebied minder houtachtige biomassa heeft dan normale regenwouden in de Amazone, heeft het nog steeds meer dan veel droge bossen en savannes. Dit wijst erop dat het regenwoud enige langdurige veerkracht heeft tegen de drogere omstandigheden die het mogelijk kan ondervinden door klimaatverandering, maar dat dit tegen hoge kosten komt.

Het aantal biomassa dat de Amazone zou kunnen verliezen en de tijd die nodig is om te stabiliseren, kan worden onderschat, aangezien de studie alleen de effecten van bodemdroogte heeft beoordeeld.

Verder onderzoek is nodig om andere waarschijnlijke effecten te beoordelen, zoals veranderingen in de luchtvochtigheid, temperatuur en de samenwerkende effecten van andere klimaatgerelateerde factoren zoals stormen of branden.

De studie werd uitgevoerd door een team onder leiding van professoren Patrick Meir van de Universiteit van Edinburgh en Antonio Carlos Lôla Da Costa van de Universidade Federal do Pará en het Museu Paraense Emílio Goeldi, Brazilië. Het betrok ook onderzoekers van de Universiteiten van Exeter en Cardiff, en CREAF in Spanje.

Hoofdauteur Dr. Pablo Sanchez Martinez, van de School of GeoSciences van de Universiteit van Edinburgh, zei: “Onze bevindingen suggereren dat hoewel sommige regenwouden in staat kunnen zijn om langdurige droogtes door klimaatverandering te overleven, hun capaciteit om zowel een cruciale koolstofopslag als koolstofput te zijn, aanzienlijk verminderd kan worden.”

Professor Patrick Meir, van de School of GeoSciences van de Universiteit van Edinburgh, voegde daaraan toe: “Ecologische reacties op klimaat kunnen zeer grote impacts hebben op onze omgeving, zowel lokaal als globaal; we kunnen ze niet begrijpen en voorspellen zonder langdurig samenwerkend onderzoek van dit soort.”