Stap voor stap: Myanmar-rebellen naderen belangrijke militaire basis in de deelstaat Chin

Versterking van de weerstand vertrekt naar het front in Falam township, Chin State, Myanmar, in januari 2025. In de bergen van het westen van Myanmar siert een eerlijst van overleden strijders de muren van een rebellenhoofdkantoor. Deze lijst bevat ongeveer 80 jonge mannen, te beginnen met de 28-jarige Salai Cung Naw Piang, die in mei 2021 om het leven kwam.

De werkelijke tol voor de Chin National Defence Force (CNDF) strekt zich verder uit dan deze hal en blijft stijgen naarmate de oorlog tegen het leger van Myanmar voortduurt in Chin State, een christelijke regio die grenst aan India, waar etnische Chin-strijders het leger uit het grootste deel van hun territorium hebben verdreven.

Begin november werd de Chin-offensief gelanceerd om de stad Falam te veroveren, met de codenaam “Missie Jeruzalem”. Dit heeft echter een zware prijs geëist. Ongeveer 50 CNDF- en geallieerde strijders kwamen om in de eerste zes weken, waarbij sommigen levend begraven werden na directe luchtaanvallen door straaljagers van het militaire regime van Myanmar op aardebunkers.

Thang, een CNDF-commandant, schatte dat er vergelijkbare verliezen waren onder het leger van Myanmar, en meer dan 100 soldaten van de regering zijn gevangen genomen in de voortgaande operatie. De CNDF, gevormd door burgers om tegen het leger te vechten na de staatsgreep van 2021, heeft de laatste garnizoen van het regime in een heuvelbasis in Falam omsingeld.

“We staan voor een moeilijke tijd,” gaf Thang toe. “Als God de vijand wil overhandigen, zullen we het nemen,” zei hij over het uiteindelijke doel van Missie Jeruzalem.

Het innemen en vasthouden van Falam, de voormalige hoofdstad van Chin State, zou ook het eerste district zijn dat door de nieuwe rebellenkrachten van het land is veroverd zonder steun van gevestigde etnische legers, aldus Thang, die voor de staatsgreep een reisbureau in de commerciële hoofdstad van Myanmar, Yangon, runde.

“We hebben meer uitdagingen dan anderen,” voegde hij eraan toe. “Het leger heeft zoveel technologie. Wij hebben beperkte wapens, en sommige daarvan kunnen we zelfs niet bedienen.”

Met de CNDF, ondersteund door strijders van 15 nieuw gevormde gewapende groepen, hebben ongeveer 600 rebellen Falam belegerd. De ongeveer 120 regeringssoldaten, die in hun heuvelbasis zijn opgesloten, zijn afhankelijk van bevoorradingen die per helikopter worden gedropt voor hun overleving. In tegenstelling tot gevestigde etnische legers die strijden om meer grondgebied voor zichzelf, zeggen de rebellen in Chin State dat ze het militaire regime van Myanmar volledig willen omverwerpen.

Hoewel de CNDF en bondgenoten in de Chin Brotherhood (CB) coalitie eerdere overwinningen behaalden tegen het leger met hulp van het krachtige Arakan Army (AA) in het zuiden in Rakhine State, zou het onafhankelijk veroveren van Falam een nieuwe fase in de revolutie van Myanmar betekenen.

De grootste uitdaging in de strijd blijven echter de luchtaanvallen van het leger. Operaties tegen de heuvelbasis in Falam roepen bombardementen op van de Russische en Chinese straaljagers van het leger, samen met raketgranaten, artillerie en sluipschutters- en machinegeweervuur van troepen die het uitkijkpunt verdedigen.

CNDF-commandanten vertelden hoe de belegerde soldaten ooit vrijelijk met de lokale bevolking praatten en sommigen zelfs met lokale Chin-vrouwen waren getrouwd. Maar dat veranderde allemaal toen de veiligheidsdiensten van Myanmar vreedzame demonstranten neerschoten die protesteerden tegen de afzetting van de gekozen regering van Aung San Suu Kyi in 2021.

Demonstranten kwamen in opstand, en een opstand werd geboren die doordrenkt is van bloed en de legende van vele martelaars. Mya Thwe Thwe Khaing, een 19-jarige demonstrante, was het eerste slachtoffer – neergeschoten in het hoofd door de politie op 9 februari 2021 in de hoofdstad van het land, Naypyidaw.

In april 2021, gewapend met jachtgeweren, lanceerden de Chin de eerste significante strijd van de opstand in Myanmar in de stad Mindat, die sindsdien is bevrijd. Nu zijn de rebellen uitgerust met aanvalsgeweren en granaatwerpers. Ze beheersen het grootste deel van het platteland en verschillende steden, maar blijven onderbewapend, omdat het leger zich in stedelijke centra vestigt. Onvermogen om grondoffensieven te lanceren vanuit hun verzwakte rangen, hebben de generaals van het regime gedwongen tot dwangconscriptie en willekeurige luchtaanvallen in het hele land.

Volgens de mensenrechtenorganisatie de Assistance Association for Political Prisoners heeft het leger sinds de staatsgreep minstens 6.353 burgers gedood. Met ten minste 3,5 miljoen mensen die binnen het land zijn ontheemd, voorspellen waarnemers dit jaar nog heftigere gevechten.

In Falam zei de defensiesekretaris van de CNDF, Olivia Thawng Luai, dat echtgenoten bij sommige soldaten in de belegerde heuvelbasis wonen. “De meeste soldaten willen hun basis verlaten, maar ze staan onder controle van de commandant,” zei Olivia Thawng Luai, een voormalig nationaal karatekampioen. “Ze mogen de basis niet verlaten of hun telefoons gebruiken.”

Een andere senior CNDF-figuur, Timmy Htut, zei dat de commandant in de belegerde basis nog steeds zijn eigen telefoon heeft – en de rebellen bellen zijn nummer regelmatig. “Op een dag zal hij opnemen,” zei hij. “Wanneer hij er klaar voor is.”

Pogingen van het leger om versterkingen naar Falam te sturen zijn mislukt. Helikopters, die onder vuur staan, hebben conscriptie-leden op de buitenwijken van Falam gedropt en hen opgedragen zich een weg de stad in te vechten. Niemand is erin geslaagd.

Een gevangen soldaat zei dat zijn eenheid zonder een plan werd gedropt, en, onder zwaar vuur en achtervolgd door verzetsstrijders, verspreidden ze zich in chaos. “Het hoofdkwartier zei dat ze hun straalvliegtuigen niet konden verspillen voor slechts een paar van ons,” zei hij. Het leger, vervolgde hij, heeft “veel bekwame, waardevolle” soldaten verloren sinds de staatsgreep. “Ze gaven hun leven voor niets,” zei hij.

“Uiteindelijk zullen de militaire leiders vredesgesprekken aanbieden, en er zal waarschijnlijk democratie zijn.” Onder de mensen die door de gevechten in Falam zijn ontheemd en gedwongen onder bruggen en zeilen te schuilen, bereidt een nieuwe generatie zich voor om te vechten. Junior, 15, die helpt in een Chin-hospitaal, sprak vanuit een luchtbeschutting binnen gehoorsafstand van vliegtuigen die bommen droppen. “Ik zal doen wat ik kan,” zei Junior. “Er is geen manier om te studeren in Myanmar. Ik wil niet dat toekomstige generaties dit meemaken,” zei ze.

Maar de Chin-resistentie kampt ook met interne verdeeldheid. Het is gesplitst in twee facties: één geleid door de Chin National Front (CNF), opgericht in 1988, samen met zijn bondgenoten, en de andere, de Chin Brotherhood, bestaande uit zes post-coup verzetsgroepen, waaronder de CNDF. Hun geschil draait om wie de toekomst van Chin vormgeeft – de CNF die een op dialect gebaseerde bestuursstructuur prefereert, terwijl de CB de voorkeur geeft aan het besturen van townships. Dit onderscheid tussen taal en land bepaalt de verdeling van de macht, en, gecombineerd met stammenruzie’s en traditionele wantrouwen, heeft geleid tot af en toe gewelddadige confrontaties tussen de Chin-groepen.

Myanmar-analist R Lakher beschreef de verdeeldheid als “ernstig”, hoewel bemiddelingsinspanningen door de autoriteiten van het noordoostelijke India Mizoram vooruitgang tonen. Op 26 februari kondigden de twee rivaliserende facties aan dat ze zouden fuseren om de Chin National Council te vormen, met als doel verschillende gewapende groepen onder één militaire leiding en bestuur te verenigen.

Hoewel de ontwikkeling wordt verwelkomd, benadrukte Lakher dat het proces “zeer systematisch” moet zijn en belangrijke politieke leiders van beide zijden moet omvatten, niet alleen belangenbehartigers. “Chin-burgers hebben het meest geleden,” zei hij. “Ondanks de bevrijding kunnen sommigen niet naar huis terugkeren vanwege dit interne conflict.”

Het veroveren van Falam zou “significant” zijn, zei hij, omdat de nabijgelegen stad Tedim dan een gemakkelijker doelwit zou zijn, wat mogelijk meer grondgebied voor de CB vrijmaakt en hun onderhandelingspositie met de CNF-coalitie versterkt. Lakher schatte dat meer dan 70 procent van Chin State is bevrijd.

“We hebben gezien dat de junta overal in Myanmar wordt verslagen,” zei hij. “Maar pro-democratische krachten hebben eenheid nodig.” Hij zei dat de verantwoordelijkheid bij de Nationale Eenheidsregering ligt – die wordt beschreven als de schaduwregering van Myanmar – om “alle democratische krachten samen te brengen”. “Met zoveel gewapende groepen is er bezorgdheid dat ze zonder sterke leiding tegen elkaar zullen vechten,” zei hij. “Etnische gebieden worden bevrijd terwijl Bamar-gronden onder militaire controle blijven. Het tempo van de revolutie hangt nu af van het Bamar-volk.”

Langs de weg die uit Falam leidt, passeerden twee vrachtwagens vol gevangen genomen regime-soldaten de gebombardeerde kerken van de Chin, de tuinen met mosterdblad en moeders die baby’s onder zware sjaals wiegden. Terwijl de vrachtwagens de strijders van de weerstand kruisten die naar het front gingen, beweerden de nerveuze krijgsgevangenen dat ze gedwongen waren om militaire dienst te nemen. “Je werd vijf maanden geleden opgeroepen,” berispte een rebellenstrijders de gevangenen in de vrachtwagen. “Wat deed je daarvoor?” vroeg hij. Hij voegde eraan toe: “Wij vechten de revolutie.” Een andere rebel voegde zich bij de berisping. “Tel jezelf gelukkig dat je hier gevangen bent,” zei hij – en niet in de harde droge gebieden van het land, waar rebellen een vrij spel hebben. “Geen van jullie zou daar nog leven,” voegde hij eraan toe.