Satellietgegevens onthullen menselijke invloed op bosverstoring in verschillende regio’s

Menselijke invloed op bosverstoring wereldwijd volgens nieuw onderzoek

Mensen laten consistente patronen achter in de verstoringsstructuren van bossen over de hele wereld, volgens een nieuw onderzoek van de Universiteit van Leicester, het National Centre for Earth Observation (NCEO) en de Universiteit van Birmingham, gebaseerd op gegevens van satellietwaarnemingen.

Bossen spelen een cruciale rol bij het behoud van biodiversiteit, het reguleren van het klimaat en het ondersteunen van ecosystemen. Verstoringselementen zoals stormen, branden, insectenplagen en menselijke activiteiten zoals verschuivende landbouw en selectieve houtkap hebben aanzienlijke gevolgen voor de bosstructuren. Deze gebeurtenissen laten “verstoringpatches” achter, gebieden waar boombedekking verloren is gegaan, die variëren in grootte, vorm en complexiteit. Inzicht in deze patronen is essentieel voor het duurzaam beheren van bossen en het beschermen van hun ecologische functies.

Dr. Nezha Acil, een onderzoeker van het NCEO aan de Universiteit van Leicester, is de hoofdauteur van een studie die onlangs is gepubliceerd in Nature Sustainability. Deze studie analyseerde wereldwijde patronen van bosverstoring van 2002 tot 2014 met behulp van satellietdata. Het onderzoek, dat ook deel uitmaakte van haar Ph.D. aan de Universiteit van Birmingham, identificeerde vier hoofdtypen verstoringpatches en bracht hun verdeling in verschillende biomen in kaart.

Complexe patches, gekenmerkt door middelgrote afmetingen en lange randen, werden voornamelijk aangetroffen in bossen die aan menselijke activiteiten zijn blootgesteld. Kleine geïsoleerde en gegroepeerde patches domineerden in afgelegen en intacte bossen. Grote en uitbreidende patches werden voornamelijk geassocieerd met branden in boreale en Mediterraanse bossen en met oogsten in de tropen.

Dr. Acil merkte op: “De structuur van verstoringpatches is nuttig voor het identificeren van de oorzaak van de verstoring. Tornado’s laten doorgaans een lange schadeverloop achter, terwijl kaalkap regelmatige en geometrische vormen kan achterlaten. Het toeschrijven van verstoringen aan de veroorzakende agent is dringend nodig voor bosbeheer en koolstofboekhouding en is wereldwijd nog steeds niet opgelost op fijne ruimtelijke resolutie, vooral voor die verstoringen die moeilijk te onderscheiden zijn met remote sensing technieken.”

“De landschapsstructuur van verstoringen die het bos vervangen, heeft sterke implicaties voor de bosherstel. Het kan de samenstelling van de vegetatiegemeenschappen die zullen teruggroeien beïnvloeden, wat de succestrajecten kan wijzigen en dus de bosregeneratie kan beïnvloeden.”

Bijvoorbeeld, kleinere, onregelmatige patches herstellen sneller omdat ze dichter bij zaadbronnen liggen en minder worden beïnvloed door veranderde microklimaten. Grotere of meer uniforme patches kunnen echter de habitatverbinding verstoren, de biodiversiteit verminderen en de hergroei vertragen.

Verstoringspatronen variëren van nature over regio’s, afhankelijk van omgevingsspecifieken en de veroorzakers van verstoringen. Een belangrijke bevinding van het onderzoeksteam is dat menselijke activiteiten de neiging hebben om soortgelijke patronen achter te laten over de wereld, ongeacht het biome. Dit heeft geleid tot nieuwe verstoringsstructuren in de tropen, die contrasteren met de van nature daar voorkomende patronen en waar de bossen op zijn aangepast. Dit impliceert dat er een fundamentele verandering gaande is in deze bossen, met mogelijke gevolgen voor hun veerkracht.

Dr. Thomas Pugh, co-auteur en Ph.D. supervisor aan de Universiteit van Birmingham, gebaseerd aan de Universiteit van Lund, merkte op: “De voortdurende manier waarop mensen de bossen van de wereld veranderen, blijkt duidelijk uit deze resultaten – verschillende verstoringsvormen kunnen in veel gevallen leiden tot heel andere bosstructuren in de toekomst.”

De studie waarschuwt dat de voortdurende antropogene ‘homogenisatie’ van verstoringsstructuren wereldwijd risico’s met zich meebrengt voor de natuurlijke diversiteit en complexiteit van bossen, wat vergaande gevolgen kan hebben voor koolstofopslag, het behoud van biodiversiteit en ecologische veerkracht.

Door inzicht te geven in de patronen van bosverstoring, biedt het onderzoek een basis voor het ontwikkelen van betere natuurgebaseerde bosbeheer- en conservatiestrategieën. Deze inzichten zijn essentieel voor het mitigeren van de gevolgen van klimaatverandering en het waarborgen van de duurzaamheid van wereldwijde bosecosystemen.

Het onderzoek betrok onderzoekers van de Universiteit van Leicester, de Universiteit van Birmingham, de Technische Universiteit van München, het Natural Resources Institute Finland (Luke) en de Universiteit van Lund.