Rook van de branden in Canada 2023 gekoppeld aan duizenden sterfgevallen: studie

Wetenschappers zeggen dat extreme bosbranden groter, frequenter en intenser zijn geworden nu het klimaat van de aarde in de afgelopen decennia is opgewarmd.

De recordbrekende bosbranden in Canada in 2023 hebben meer dan 350 miljoen mensen in Noord-Amerika en Europa blootgesteld aan luchtvervuiling, wat waarschijnlijk heeft bijgedragen aan tienduizenden doden, volgens nieuwe schattingen die woensdag zijn gepubliceerd.

De bevindingen “benadrukken dat ernstige bosbranden niet alleen lokale gevolgen hebben”, maar ook aanzienlijke schade kunnen toebrengen op een continent afstand, aldus de wetenschappers achter dit baanbrekende onderzoek.

Extreme brandomstandigheden, versterkt door klimaatverandering, hebben tussen mei en september 2023 duizenden branden in Canada aangewakkerd, die ongeveer 18 miljoen hectare (44 miljoen acres) verbrandden—een gebied groter dan Engeland.

De vijf maanden durende bosbranden waren ongekend in omvang, met enorme rookpluimen die de lucht geel kleurden en gezondheidswaarschuwingen in heel Noord-Amerika veroorzaakten.

De rook dreef echter ook tot in Europa, wat leidde tot pieken in schadelijke PM2.5-vervuiling en een meetbare afname van de luchtkwaliteit duizenden kilometers verwijderd van de hitte en vlammen in Canada.

In Noord-Amerika en Europa werd geschat dat 354 miljoen mensen werden blootgesteld aan PM2.5-niveaus boven de veilige limiet van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), volgens een nieuwe studie over de langetermijneffecten van de bosbranden, gepubliceerd in het tijdschrift Nature.

Dit droeg bij aan bijna 70.000 voortijdige sterfgevallen op beide continenten—de meeste door het inademen van vervuilde lucht gedurende maanden en een kleiner aantal door acute blootstelling aan bosbrandrook.

De bevindingen waren “schokkend” en verrasten zelfs het onderzoeksteam, zei Qiang Zhang, een professor in de atmosferische chemie aan de Tsinghua Universiteit in Beijing, die de studie leidde.

“Hoewel we grote gevolgen verwachtten van de recordbrekende bosbranden in Canada in 2023, zijn de omvang van de blootstelling van de bevolking en de gerelateerde sterfgevallen hoger dan verwacht,” vertelde hij aan AFP.

“Deze resultaten benadrukken dat dergelijke extreme bosbranden niet langer alleen een regionaal milieuprobleem zijn, maar zijn uitgegroeid tot een wereldwijde volksgezondheidskwestie.”

PM2.5-vervuilers zijn fijne deeltjes in de lucht die klein genoeg zijn om via de longen in de bloedbaan te komen, en worden in verband gebracht met hogere percentages van chronische bronchitis, longkanker en hartaandoeningen.

Wijdverspreid

Het team scheidde acute en chronische voortijdige sterfgevallen als gevolg van blootstelling aan PM2.5, omdat ze twee zeer verschillende soorten gezondheidsimpacten van blootstelling aan bosbrandrook vertegenwoordigden, zei Qiang Zhang.

Acute sterfgevallen, zei hij, weerspiegelden de kortetermijngezondheidsimpact tijdens “rookdagen” wanneer de dagelijkse PM2.5-niveaus “ver boven” de WHO-richtlijnen piekten en onmiddellijk fatale gebeurtenissen zoals hartaanvallen of ademhalingsfalen konden veroorzaken.

Ongeveer 4.100 acute sterfgevallen werden geschat in de Verenigde Staten, onder de rook van de bosbranden, en nog eens 1.300 in Canada zelf.

Chronische sterfgevallen weerspiegelden de gezondheidslast van langdurige blootstelling, wat het risico op hart- en longziekten verhoogt en na verloop van tijd kan leiden tot voortijdige sterfte.

De studie ontdekte dat de chronische gezondheidsimpact van vijf maanden blootstelling aan bosbrandrook “substantieel en wijdverspreid” was, met naar schatting 41.900 doden in Noord-Amerika en 22.400 in Europa.

Dergelijke schattingen waren een primeur, zei Qiang Zhang.

Maar dat creëerde beperkingen voor onderzoekers die eerdere referenties over de specifieke impact van bosbranden op de gezondheid misten, zei hij, wat hen dwong om bredere bewijzen te gebruiken als basis voor hun schattingen.

Het computermodel dat ze bouwden, met behulp van satellietwaarnemingen en machine learning, kon ook de gezondheidsimpact van verschillende verontreinigende stoffen in bosbrandrook niet in rekening brengen, voegde hij eraan toe.

De auteurs zeiden dat meer onderzoek naar deze “onderbelichte” kosten cruciaal zou zijn nu klimaatverandering bosbranden groter, heftiger en frequenter maakte.