Rivieren Stoten Oude Koolstof Uit Landschappen van Duizenden Jaren Terug de Atmosfeer In, Onderzoek Toont Aan

Luchtfoto van rivieren in het noordoosten van Siberië die oud koolstof uitstoten.

Een nieuwe studie heeft voor het eerst onthuld dat oude koolstof, opgeslagen in landschappen gedurende duizenden jaren of langer, zijn weg terug naar de atmosfeer kan vinden doordat CO₂ vrijkomt van de oppervlakten van rivieren.

De bevindingen, geleid door wetenschappers van de Universiteit van Bristol en gepubliceerd in het tijdschrift Nature, betekenen dat planten en ondiepe bodemlagen waarschijnlijk ongeveer één gigaton meer CO₂ per jaar uit de atmosfeer verwijderen om dit tegen te gaan. Dit benadrukt hun cruciale rol in de strijd tegen klimaatverandering.

Hoofdauteur Dr. Josh Dean, universitair hoofddocent Biogeochemie aan de Universiteit van Bristol, zei: “De resultaten verrasten ons omdat blijkt dat oude koolstofvoorraden veel meer in de atmosfeer lekken dan eerdere schattingen suggereerden. De implicaties zijn potentieel enorm voor ons begrip van wereldwijde koolstofemissies. Planten en bomen nemen CO₂ uit de atmosfeer op en kunnen deze koolstof duizenden jaren lang opslaan in de bodem. Onze bevindingen tonen aan dat een deel van deze oude koolstof, evenals oude koolstof uit gesteenten, zijwaarts in rivieren lekt en terug de atmosfeer in gaat.”

Rivieren transporteren en stoten methaan en kooldioxide uit als onderdeel van de wereldwijde koolstofcyclus. Tot nu toe geloofden wetenschappers dat het merendeel hiervan een snelle omloop was, afgeleid van de recycling van recente plantengroei—organisch materiaal dat in de afgelopen 70 jaar is afgebroken en in het rivierensysteem is terechtgekomen.

Deze nieuwe studie wijst op het tegendeel, waarbij meer dan de helft—ongeveer 60%—van de emissies wordt toegeschreven aan langdurige koolstofvoorraden die eeuwen tot duizenden jaren geleden zijn opgebouwd, of zelfs langer. Het internationale onderzoeksteam, geleid door wetenschappers van de Universiteit van Bristol, de Universiteit van Oxford en het UK Centre for Ecology and Hydrology, bestudeerde meer dan 700 riviersegmenten uit 26 verschillende landen over de hele wereld.

Ze voerden gedetailleerde radiokoolstofmetingen uit van kooldioxide en methaan uit de rivieren. Door de niveaus van koolstof-14 in de riviermonsters te vergelijken met een standaardreferentie voor moderne atmosferische CO₂, was het team in staat om de leeftijd van de rivierkoolstof te dateren. Co-auteur Prof. Bob Hilton, hoogleraar Sedimentaire Geografie aan de Universiteit van Oxford, legde uit: “We ontdekten dat ongeveer de helft van de emissies jong is, terwijl de andere helft veel ouder is, vrijgekomen uit diepe bodemlagen en verwering van gesteenten die duizenden en zelfs miljoenen jaren geleden zijn gevormd.”

Co-auteur Dr. Gemma Coxon, universitair hoofddocent Hydrologie aan de Universiteit van Bristol, zei: “Rivieren stoten wereldwijd ongeveer twee gigaton koolstof per jaar uit, vergeleken met menselijke activiteiten die tussen de 10 en 15 gigaton koolstofemissies veroorzaken. Deze rivieremissies zijn significant op wereldschaal, en we tonen aan dat meer dan de helft van deze emissies afkomstig kan zijn van koolstofvoorraden die we als relatief stabiel beschouwden. Dit betekent dat we deze cruciale delen van de wereldwijde koolstofcyclus opnieuw moeten evalueren.”

De onderzoekers zijn van plan verder te bouwen op deze bevindingen door te onderzoeken hoe de leeftijd van rivierkoolstofemissies varieert over rivieren die in deze studie niet zijn vastgelegd, en ook hoe de leeftijd van deze emissies in de loop van de tijd kan zijn veranderd.