Reusachtige ijsberg, ooit koning van de zeeën, breekt eindelijk uit elkaar

Infographic met kaart toont de traject van ijsberg A23a, de grootste ijsberg ter wereld, van 1986 tot zijn uiteenvallen aan het einde van augustus 2025 ten noorden van het eiland Zuid-Georgië.

Bijna 40 jaar na het afbreken van Antarctica, begint een kolossale ijsberg, die tot de oudste en grootste ooit geregistreerd behoort, eindelijk uit elkaar te vallen in warmer water en zou binnen enkele weken kunnen verdwijnen.

Eerder dit jaar woog de “megaberg” bekend als A23a net iets minder dan een biljoen ton en was meer dan twee keer zo groot als Groot-Londen, een reus zonder gelijke op dat moment. Het gigantische stuk bevroren zoetwater was zo groot dat het zelfs kortstondig de voedselgronden van pinguïns op een afgelegen eiland in de Zuid-Atlantische Oceaan bedreigde, maar het beweegde uiteindelijk verder.

Het is nu minder dan de helft van zijn oorspronkelijke grootte, maar nog steeds een aanzienlijke 1.770 vierkante kilometer en 60 kilometer op het breedste punt, volgens een analyse van satellietbeelden door het EU-aardobservatiemonitoringprogramma Copernicus. In de afgelopen weken zijn enorme stukken—sommige ongeveer 400 vierkante kilometer op zichzelf—afgebroken terwijl kleinere brokken, veel nog steeds groot genoeg om schepen te bedreigen, de zee eromheen bezaaien.

Het was “dramatisch aan het uiteenvallen” terwijl het verder naar het noorden dreef, vertelde Andrew Meijers, een fysiek oceaanograaf van de British Antarctic Survey. “Ik zou zeggen dat het echt op zijn laatste benen loopt… het verrot eigenlijk onder water. Het water is veel te warm voor het om stand te houden. Het smelt constant,” zei hij. “Ik verwacht dat dit in de komende weken zal aanhouden en verwacht dat het over enkele weken niet echt meer identificeerbaar zal zijn.”

‘Verdoemd’

A23a is in 1986 van het Antarctische platform afgebroken, maar kwam snel vast te zitten in de Weddellzee, waar het meer dan 30 jaar op de oceaanbodem bleef liggen. Het ontsnapte uiteindelijk in 2020 en werd, net als andere reuzen daarvoor, door de krachtige Antarctische Circumpolaire Stroom “ijsbergengte” in de Zuid-Atlantische Oceaan meegevoerd.

Rond maart kwam het vast te zitten in ondiepe wateren bij het verre eiland Zuid-Georgië, wat de vrees opriep dat het grote kolonies volwassen pinguïns en zeehonden daar zou kunnen verstoren in hun zoektocht naar voedsel voor hun jongen. Maar het kwam eind mei los en bewoog verder.

Terwijl het rondom het eiland draaide en noordoostelijk trok, heeft de ijsberg de laatste weken vaart gewonnen, soms tot 20 kilometer in één dag, zoals satellietbeelden hebben aangetoond. Blootgesteld aan steeds warmer water en gebuffet door enorme golven, is A23a snel in stukken gevallen. Wetenschappers waren “verrast” hoe lang de ijsberg bij elkaar was gebleven, zei Meijers. “De meeste ijsbergen halen dit niet. Deze is echt groot, dus heeft hij langer standgehouden en verder gereisd dan andere.”

Maar uiteindelijk zijn ijsbergen “verdoemd” zodra ze de vriesbescherming van Antarctica verlaten, voegde hij eraan toe. IJsbergafsplitsing is een natuurlijk proces. Maar wetenschappers zeggen dat de snelheid waarmee ze uit Antarctica verloren gaan toeneemt, waarschijnlijk door door mensen veroorzaakte klimaatverandering.