Recente menselijke geschiedenis laat sporen na in diepe mariene sedimenten

Onderzoek naar vervuiling in de zeebodem

Onder leiding van het Spaans Instituut voor Oceanografie (IEO-CSIC), met deelname van de Universitat Autònoma de Barcelona en het Instituut voor Mariene Wetenschappen (ICM-CSIC), is de geschiedenis van vervuiling in de zeebodem van de Cantabrische Zee en de noordwestelijke Middellandse Zee in de afgelopen eeuwen gereconstrueerd.

Voor dit onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Science of The Total Environment, werden sedimentmonsters geanalyseerd die zijn verkregen op diepten variërend van 80 tot 1.150 meter. De verschillende lagen werden gedateerd en de aangetroffen verontreinigingen werden geanalyseerd: metalen zoals kwik en lood, en microplastics. De verkregen resultaten tonen aan dat menselijke activiteiten, zoals industrialisatie, de bouw van dammen en de productie van plastic, een blijvende impact hebben achtergelaten, zelfs in de diepste omgevingen ver van de kust.

Op basis van de analyse van de metalen niveaus was het mogelijk om de sporen van verschillende activiteiten die verband houden met de Industriële Revolutie te identificeren. “Het gebruik van stoommachines, die kolen als brandstof gebruikten, leidde tot een toename van arseen niveaus in het sediment,” zegt Juan Santos, onderzoeker aan het Oceanografisch Centrum van Vigo, IEO, en eerste auteur van de studie. Ook werd een daaropvolgende toename van de niveaus van metalen zoals kwik en lood gedetecteerd, wat wijst op de ontwikkeling van industriële activiteiten in Spanje.

Het vinden van deze tekenen van industriële activiteit in diepzeesedimenten, ver van de kust, herinnert ons eraan dat zelfs deze diepe mariene ecosystemen niet immuun zijn voor onze acties, waarschuwt Joan Cartes, ICM-onderzoeker. “We moeten onderzoeken in hoeverre deze impact de mariene fauna van deze systemen heeft beïnvloed, het uiteindelijke doel van het RECOMARES-project, dat werd gebruikt om deze resultaten te ontwikkelen.”

Een andere menselijke activiteit die in het sediment werd geregistreerd, is de bouw van dammen. Sinds de jaren ’60 is er een afname waarneembaar van natuurlijke elementen zoals lithium en aluminium, wat zou samenhangen met een lagere rivierafvoer door de damming van rivieren, samen met veranderingen in neerslagpatronen en de massale bebouwing van de kustlijn.

De geanalyseerde sedimenten tonen ook het begin van het gebruik van plastics, die voor het eerst verschenen in lagen die in het midden van de 20e eeuw zijn afgezet. “De geschiedenis van vervuiling door microplastics is goed vastgelegd in deze sedimenten, waarschijnlijk omdat hun opkomst in dagelijks gebruik en de industrie sneller en wijdverspreider was dan die van de meeste metalen,” wijzen de auteurs erop.

Het onderzoek identificeerde ook in sommige gebieden het gebruik van sleepnetten. Het gebruik van dit type netten verwijdert sediment en genereert discontinuïteiten in het record van indicatoren zoals de uitsterving van radioactief lood, een variabele die wordt gebruikt om sedimenten te dateren.