Publicatie van Namen van Mogelijke Duitse Medeplichtigen tijdens de Tweede Wereldoorlog

Project Oorlog in de Rechtbank publiceert lijst van overleden verdachten

Op donderdag zal het project Oorlog in de Rechtbank een lijst publiceren met de identiteit van personen die inmiddels zijn overleden en verdacht werden van samenwerking met de Duitse strijdkrachten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Alle verdachten zijn terug te vinden in het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR). Dit archief bevat gedetailleerde oorlogsdocumenten die oorspronkelijk toegankelijk en deels digitaal doorzoekbaar zouden zijn voor iedereen, maar de realisatie daarvan loopt momenteel vertraging op.

Vanaf 2 januari is het mogelijk om online te controleren of een verdachte in het CABR voorkomt. De regels met betrekking tot het CABR zijn de afgelopen weken meerdere keren gewijzigd. Het oorspronkelijke plan was om het oorlogsarchief, dat dossiers bevat van ongeveer 425.000 mensen die beschuldigd werden van collaboratie, in januari openbaar te maken. Iedereen zou in staat zijn om fysieke delen van het archief op te vragen en hiervan foto’s te maken. Deze plannen zijn echter gewijzigd.

Nu moet er een officiële aanvraag worden ingediend en goedgekeurd. Hoewel bezoekers nu bepaalde delen met een potlood mogen onderstrepen, is het niet toegestaan om foto’s te maken of documenten te kopiëren. Een andere wijziging is dat miljoenen gedigitaliseerde pagina’s van het archief op 2 januari online zouden worden gezet, zodat iedereen voor het eerst ook de namen van slachtoffers kan opzoeken.

Het digitale project liep echter vertraging op na een waarschuwing van de Autoriteit Persoonsgegevens over mogelijke privacyrisico’s. Dit leidde uiteindelijk tot het besluit van minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Eppo Bruins, om de publicatie van het papieren archief uit te stellen. Het online archief zal binnenkort alleen onder bepaalde voorwaarden toegankelijk zijn vanuit de leestzaal van het Nationaal Archief in Den Haag. Het is nog onduidelijk wanneer dit precies mogelijk zal zijn, maar het zal waarschijnlijk in het eerste kwartaal van het jaar zijn. Minister Bruins onderzoekt nog of het gedigitaliseerde archief ook op andere locaties beschikbaar kan worden gesteld, zoals in de leeszalen van regionale archieven.

Het Nationaal Archief verwacht momenteel veel bezoekers in de leestzaal. Het aantal plaatsen in de ruimte is uitgebreid van 108 naar 140, waarvan 61 beschikbaar zijn voor mensen die het CABR willen inzien.

Het Nationaal Archief, NIOD, Netwerk Oorlogsbronnen en het Huygens Instituut werken samen aan de digitalisering van het CABR voor het project Oorlog in de Rechtbank.