Poetin stelt directe Rusland-Oekraïne gesprekken voor in Istanbul op 15 mei

Oorlog tussen Rusland en Oekraïne: Poetin stelt directe gesprekken voor in Istanbul op 15 mei

De Russische president Vladimir Poetin heeft voorgesteld om op 15 mei in Istanbul directe gesprekken met Oekraïne te houden, “zonder voorwaarden” om “blijvende vrede” te bereiken en “de onderliggende oorzaken” van het driejarige conflict te elimineren.

Dit aanbod, dat zondag vroeg in de ochtend werd gedaan, volgde enkele uren na de oproep van de leiders van Oekraïne, Frankrijk, Duitsland, Polen en het Verenigd Koninkrijk voor een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren van 30 dagen, dat maandag zou ingaan.

De leiders, die elkaar in Kyiv ontmoetten, zeiden dat hun oproep wordt gesteund door de president van de Verenigde Staten, Donald Trump, en dreigden met “massale” nieuwe sancties tegen Moskou als het niet akkoord gaat met hun plan.

Poetin ging in zijn opmerkingen niet expliciet in op deze oproep, maar bekritiseerde de Europese “ultimatums” en “anti-Russische retoriek” voordat hij zijn tegenvoorstel voor vernieuwde Rusland-Oekraïne onderhandelingen uiteenzette.

“Wij stellen voor dat Kyiv de directe onderhandelingen hervat zonder enige voorwaarden,” vertelde de Russische president aan verslaggevers. “We bieden de autoriteiten in Kyiv aan om al donderdag in Istanbul opnieuw te onderhandelen.”

Poetin zei dat hij later op zondag met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan zou spreken over het faciliteren van de gesprekken. Er was nog geen directe reactie van Oekraïne op het voorstel.

Maar de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy heeft eerder gezegd dat hij bereid is tot vredesgesprekken, maar alleen nadat er een staakt-het-vuren is uitgeroepen.

De grootschalige invasie van Oekraïne door Rusland, die in februari 2022 begon, heeft geleid tot honderden duizenden doden en heeft de ernstigste confrontatie tussen Rusland en het Westen sinds de Cubacrisis van 1962 teweeggebracht.

Russische en Oekraïense onderhandelaars hebben in de eerste weken van het conflict directe gesprekken in Istanbul gevoerd, maar slaagden er niet in om het vijandige gedrag te stoppen.

Poetin zei dat Rusland voorstelt om de gesprekken te herstarten in een poging om “de onderliggende oorzaken van het conflict te elimineren” en “de herstel van een langdurige, blijvende vrede” te bereiken in plaats van alleen een pauze voor herbewapening.

“We sluiten niet uit dat we tijdens deze gesprekken een nieuw staakt-het-vuren kunnen overeenkomen,” voegde hij eraan toe.

Poetin, wiens troepen het afgelopen jaar terrein hebben gewonnen, staat onder toenemende publieke en private druk van Trump en ontvangt waarschuwingen van Europese machten om de oorlog te beëindigen. Toch heeft hij weinig concessies gedaan en blijft hij standvastig in de voorwaarden voor het beëindigen van de oorlog.

In juni 2024 zei Poetin dat Oekraïne officieel zijn NAVO-ambities moet opgeven en zijn troepen moet terugtrekken uit de volledige territoria van vier Oekraïense regio’s die door Rusland zijn opgeëist.

Russische functionarissen hebben ook voorgesteld dat de VS de controle van Rusland over ongeveer een vijfde van Oekraïne erkennen en geëist dat Oekraïne neutraal blijft, hoewel Moskou heeft gezegd dat het niet tegen de ambities van Kyiv is om lid te worden van de Europese Unie.

Poetin noemde specifiek de conceptovereenkomst uit 2022, die Rusland en Oekraïne kort na de Russische invasie in februari 2022 hebben onderhandeld. Onder deze conceptovereenkomst zou Oekraïne moeten instemmen met permanente neutraliteit in ruil voor internationale veiligheidsgaranties van de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties: China, Frankrijk, Rusland, het VK en de VS.

“Het was niet Rusland dat in 2022 de onderhandelingen heeft stopgezet. Het was Kyiv,” zei Poetin. “Rusland is bereid om zonder enige voorwaarden te onderhandelen.”

Hij bedankte China, Brazilië, Afrikaanse en Midden-Oosterse landen en de VS voor hun inspanningen om te bemiddelen.

Rusland, voegde Poetin eraan toe, heeft verschillende staakt-het-vuren voorgesteld, waaronder een moratorium op aanvallen op energievoorzieningen, een paasstaakt-het-vuren, en recentelijk het 72-uur durende bestand tijdens de vieringen van 80 jaar overwinning in de Tweede Wereldoorlog, maar beschuldigde Oekraïne ervan de staakt-het-vuren herhaaldelijk te schenden.

Hij zei dat Oekraïne tijdens het mei- bestand Rusland had aangevallen met 524 lucht-drones, 45 zee-drones, een aantal westerse raketten en dat Rusland vijf aanvallen op Russische regio’s had afgeslagen. Oekraïne heeft op zijn beurt Rusland ook beschuldigd van herhaaldelijke schendingen van zijn eigen staakt-het-vuren.

Vroeger op zaterdag zei Zelenskyy dat het bezoek van de leiders van Frankrijk, Duitsland, Polen en het VK aan Kyiv “een zeer belangrijk signaal” uitzond. Na hun bijeenkomst gaven de vijf leiders een verklaring uit waarin zij opriepen tot een staakt-het-vuren “dat minstens 30 dagen duurt” vanaf maandag, om ruimte te maken voor een diplomatiek offensief om de oorlog te beëindigen.

“Een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren kan per definitie niet onderhevig zijn aan enige voorwaarden. Als Rusland dergelijke voorwaarden stelt, kan dit alleen worden beschouwd als een poging om de oorlog te verlengen en de diplomatie te ondermijnen,” aldus de verklaring.

De Franse president Emmanuel Macron zei dat de VS de leiding zou nemen in het toezicht op het voorgestelde staakt-het-vuren, met steun van Europese landen, en dreigde met “massale sancties … voorbereid en gecoördineerd tussen Europeanen en Amerikanen” als Rusland het bestand schendt.

Ondertussen zei de gepensioneerde luitenant-generaal Keith Kellogg, de speciale gezant van Trump voor Oekraïne, zaterdag dat een “omvattend” staakt-het-vuren van 30 dagen, dat aanvallen vanuit de lucht, land, zee en op infrastructuur dekt, “het proces voor het beëindigen van de grootste en langstdurende oorlog in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog zal opstarten.”

Trump, die zegt dat hij als vredestichter herinnerd wil worden, heeft herhaaldelijk gezegd dat hij de “bloedbaden” van de oorlog in Oekraïne wil beëindigen, die zijn administratie als een proxy-oorlog tussen de VS en Rusland beschouwt. Voormalig president Joe Biden, westerse Europese leiders en Oekraïne beschouwen de invasie als een imperialistische landroof en hebben herhaaldelijk beloofd de Russische strijdkrachten te verslaan.

Poetin beschouwt de oorlog als een keerpunt in de betrekkingen van Moskou met het Westen, dat volgens hem Rusland heeft vernederd na de val van de Sovjetunie in 1991 door de NAVO uit te breiden en in te dringen op wat hij beschouwt als de invloedssfeer van Moskou, inclusief Oekraïne.