Opkomende Nederlandse muzikanten krijgen te laag salaris: Studie van Erasmus Universiteit

Opkomende Nederlandse popmuzikanten worden structureel onderbetaald voor hun optredens en moeten vaak zelfs betalen om te kunnen optreden, volgens een studie van de Erasmus Universiteit. Dit komt deels doordat de kosten voor locaties aanzienlijk zijn gestegen, terwijl het budget voor programmering niet mee is gegroeid. Rita Zipora, hoofdonderzoeker en bestuurslid van BAM! Popauteurs, de grootste belangenorganisatie voor popartiesten, songwriters en producenten, vertelde aan NOS: “Popzalen zijn professioneler geworden en moeten nu veel meer geld uitgeven aan technologie, personeel, veiligheid, enzovoort. Maar het budget voor programmering is niet overeenkomstig gestegen. Hierdoor blijft er weinig over voor de artiest.”

Voor deze studie, uitgevoerd in de herfst, werden opkomende muzikanten die optraden in acht popzalen, gedurende enkele maanden betaald volgens het “fair pay”-principe. Deze richtlijn voor eerlijke betaling is opgesteld door de industrie zelf en is in lijn met een minimumloon of gemiddeld inkomen, afhankelijk van de carrièrefase van de muzikant. De deelnemende popmusici ontvingen allemaal minstens 35 procent minder dan het “fair pay”-tarief. Sommigen moesten zelfs 72 procent aan hun honorarium toevoegen om aan eerlijke betaling te voldoen. “We maakten een onderscheid tussen twee categorieën. Artiesten in fase 1 zijn al een tijdje actief en hebben een team om zich heen. Fase 2-artiesten hebben al behoorlijk wat fans en kunnen veel kleine zalen uitverkopen. In beide groepen zie je dat ze hun kosten niet kunnen dekken, laat staan zichzelf kunnen betalen,” zei Zipora.

Dit moet veranderen, vindt de Nederlandse muzieksector. Een enquête in de industrie toonde aan dat 83 procent vindt dat “fair pay” permanent moet worden in de sector. Dit omvat de popzalen – de partijen die meestal de artiesten betalen voor hun optredens, aldus de omroep.

Jolanda Beyer, directeur van de locatie Patronaat in Haarlem en twee kleinere zalen, zou graag de mogelijkheid hebben om artiesten beter te betalen, vertelde ze aan NOS. “In die kleinere zalen is het structureel niet haalbaar om muzikanten goed te betalen. Popzalen leven van de cateringomzet, die simpelweg onvoldoende is in kleine zalen. We roepen al jaren om meer geld voor de makers,” zei ze.

Volgens Beyer toonde een studie van het bureau Berenschot enkele jaren geleden aan dat eerlijke betaling voor popmuzikanten ongeveer 9 miljoen euro per jaar zou kosten. “Dat bedrag zou bijvoorbeeld kunnen worden opgehaald door het publiek een kleine toeslag per kaartje of een vrijwillige donatie te vragen,” stelde Beyer voor. “Dat bedrag kan dan in een algemene pot gaan, waaruit aangesloten zalen de optredende artiesten kunnen betalen. Grote artiesten en de overheid zouden daar ook aan bij kunnen dragen. We zijn ook in gesprek met commerciële sponsors. De enige manier waarop we dit kunnen realiseren, is samen.”