Ontheemden in Libanon Vinden Solidariteit en Gemeenschap in Leeg Hotel

Solidariteit en gemeenschap voor ontheemden in Libanon

Beirut, Libanon – Ali, 26, en zijn vrienden benaderden een verlaten hotel, omringd door een uitgeputte en wanhopige menigte in Hamra, een bruisende wijk in de hoofdstad van Libanon, Beirut. De menigte wachtte vol verwachting terwijl zijn vrienden met een hamer het slot en de ketting van de verzegelde deur verbraken.

Toen de deur eindelijk openging, vestigden ontheemde families zich snel in de stoffige, vieze kamers van Hamra Star, een voormalig hotel dat al meer dan 10 jaar gesloten was. Ze waren moe en hongerig na op straat te hebben geslapen en waren wanhopig op zoek naar een dak boven hun hoofd. Hoewel dit voor hen als een wonder leek, verwachtten ze niet dat het ook nieuwe problemen met zich mee zou brengen.

Het Hamra Star hotel

Het hotel was 10 jaar verlaten voordat ontheemde families erin begonnen te trekken. Het Hamra Star appartement hotel was vroeger een plek voor geheime romantische ontmoetingen, volgens lokale journalisten. Het was een onopvallend gebouw langs de drukke Hamra-straat, waar mensen winkelen, eten, feesten en passeren. Het had een bescheiden uithangbord, maar verder weinig om het te identificeren.

Ongeveer 10 jaar geleden zou er iemand daar vermoord zijn, wat de autoriteiten ertoe bracht de deur te vergrendelen en het te markeren met een rode X – het teken dat het door de autoriteiten gesloten was. Toen de ontheemde mensen die avond konden binnenkomen, vonden ze het gebouw vol vuilnis en besmet met insecten en ratten.

Verbonden door hun ellende, kwamen ze samen om het gebouw schoon te maken en basisvoorzieningen te installeren. “We hebben allemaal samengewerkt en de plaats zelf opgeknapt,” zei Mohamad Zahran, die nu op de eerste verdieping woont met zijn twee dochters en vrouw.

Met de hulp van donaties en vrijwilligers, richtten ze de kamers in met dekens en kussens, repareerden de leidingen en zorgden voor water en elektriciteit. Hamra Star was nog lang niet perfect, maar de gezamenlijke inspanningen maakten de plek leefbaar.

Abu Hadi, een man van middelbare leeftijd met een grijze baard die in het hotel woont, zei dat iedereen dichter bij elkaar kwam en samenwerkte om het leven comfortabel te maken voor de ouderen en kinderen onder hen. Vrijwilligers en lokale NGO’s begonnen maaltijden en andere vormen van ondersteuning te doneren, waardoor de leegte die de staat en politieke partijen achterlieten, werd opgevuld, aldus Abu Hadi.

Samenkomen in moeilijke tijden

“Ik zag mezelf in hen: ik zag vrouwen die mijn moeder zouden kunnen zijn en meisjes die mijn zuster zouden kunnen zijn,” zei Ali, die soms in een wisselkantoor in Hamra werkt en vrijwilligerswerk doet om onderdak te vinden voor degenen die door de oorlog van Israël tegen Libanon zijn verdreven.

Dagen eerder, op 28 september, vluchtten duizenden mensen uit de woonwijk Dahiyeh nadat Israël minstens 80 bommen op verschillende appartementsgebouwen had geworpen. De aanvallen doodden de leider van de Libanese groep Hezbollah, Hassan Nasrallah, en een onbekend aantal burgers.

Uren later gaf Israël uitzettingsbevelen aan duizenden mensen die hun huizen in nabijgelegen buurten moesten verlaten, met de bewering dat het de wapencaches van Hezbollah in het gebied zou aanvallen, maar zonder bewijs dat die caches daar waren.

Degenen die vluchtten, eindigden in schoolonderkomens, verbleven bij vrienden en familie of op straat. Voor tientallen families werd Hamra Star een onwaarschijnlijk thuis en gemeenschap. “Ik voelde me gelukkig toen ze naar binnen gingen [in het hotel],” herinnerde Ali zich, terwijl hij in een leeg café zat. “Wanneer je mensen op straat ziet die hongerig en wanhopig zijn en je kunt ze eindelijk helpen, dan doet dat je natuurlijk goed voelen.”

Libanon, dat te maken heeft met een economische crisis en politieke verlamming, is zwaar bekritiseerd voor het gebrek aan voldoende hulp voor de 1,3 miljoen mensen die door de aanvallen van Israël zijn ontworteld, die als onevenredig en willekeurig zijn bestempeld.

Tijd om te vertrekken?

Vrouwen confronteren politieagenten, kort nadat ze arriveerden om een uitzetting uit te voeren. Tegen de tijd dat de ontheemde families Hamra Star hadden opgeknapt, arriveerde de politie op 19 oktober met verschillende bussen om hen te evacueren. Najah Itani, een Libanese rechter wiens familie Hamra Star bezit, had een gerechtelijk bevel ingediend om het eigendom van haar familie te ontruimen.

Maar de mensen die daar onderdak zochten, wilden niet vertrekken, niet wetende waar ze naartoe zouden worden gebracht en vrezend dat ze in opvanglocaties in gebieden onder Israëlische bombardementen zouden eindigen. Sommigen zeiden dat de politie hen had verteld dat ze naar Sabra, een sloppenwijk in het zuiden van Beirut, zouden worden gebracht, waar het geluid van Israëlische oorlogsvliegtuigen en bombardementen te dichtbij komt voor comfort.

Anderen kregen te horen dat ze misschien naar Sidon, een kuststad ongeveer 38 km (24 mijl) ten zuiden van Beirut, zouden worden gebracht, waar op 27 oktober acht mensen omkwamen bij een Israëlische aanval. Slechts twee dagen later kwamen er nog eens verschillende mensen in de stad om het leven door een andere Israëlische bom.

Na verzet van de ontheemde families en activisten, gaf de politie de bewoners 48 uur om het gebouw te verlaten. Itani gaf niet aan waarom ze wilde dat de ontheemde families vertrokken.

Er gingen echter geruchten in Hamra dat de reden de steeds vaker voorkomende vrees in Libanon was dat Israël opzettelijk de plaatsen bombardeert waar de overwegend sjiitische ontheemden naar ontsnappen.

Een vrouw die aan de straat van het hotel woont, maar haar naam niet bekend wilde maken, zei dat sommige buren, en mogelijk Itani, bang zijn dat een Hezbollah-functionaris het hotel zou kunnen bezoeken, waardoor Israël een voorwendsel krijgt om het aan te vallen.

Israël heeft vaak beweerd dat een Hezbollah-lid aanwezig was in de opvangcentra die het bombardeert. De aanvallen voeden sektarische spanningen door gemeenschappen angstig te maken om ontheemde sjiitische burgers, die de belangrijkste aanhangers van Hezbollah zijn, te verwelkomen.

Libanon werkt met een confessioneel systeem waarbij politieke functies proportioneel worden toegewezen op basis van de sectarische samenstelling van het land. De president is altijd een Maronitische christen, de premier een soennitische moslim en de voorzitter van het parlement een sjiitische moslim.

Sinds het einde van de burgeroorlog heeft Hezbollah de controle over de sjiitische politiek in Libanon versterkt door identiteit, verzet tegen de Israëlische bezetting en religie te combineren in een politieke beweging die bij velen weerklank heeft gevonden.

Verschillende families die in Hamra Star verblijven, zeiden dat er niemand van een politieke factie in het hotel verblijft, wat de volledige afwezigheid van steun van politieke facties als bewijs aanhaalt.

De uitzetting

Een oudere vrouw wordt in veiligheid gebracht nadat de politie het hotel binnenvalt om een uitzetting uit te voeren. Toen de politie twee dagen later terugkeerde naar Hamra Star, waren de bewoners vastberaden. De meeste mannen verlieten het gebouw om een gewelddadige confrontatie te vermijden, maar de vrouwen bleven in de lobby met de kinderen en weigerden te vertrekken.

Ze verwachtten niet dat de politie hen zou aanvallen. Echter, agenten stormden de lobby binnen en begonnen vrouwen aan hun haar en hoofddoeken naar buiten te trekken. Terwijl de vrouwen in pijn en om hulp huilden, sloegen de politie hen met knuppels op hun hoofden, dijen en ruggen.

De mannen – echtgenoten, zonen en broers – renden terug naar binnen en kwamen in conflict met de politie om de vrouwen te beschermen.

Toen Zahran zag dat de politie vrouwen en kinderen sloeg en in bedwang hield, vreesde hij dat ze ook Maram kwaad zouden doen.

Samah, een oude vrouw uit Dahiyeh, probeerde voor de politie te gaan staan om de vrouwen en kinderen in de lobby te beschermen. Na talloze conflicten en oorlogen, zei ze dat ze niet bang was om aangevallen of op de grond gegooid te worden.

Drie weken eerder was Samah alleen naar Hamra Star gekomen. Ze was gevlucht voor de Israëlische bombardementen in Dahiyeh met haar zoon, die kanker heeft, maar had hem achtergelaten in een schoolonderkomen in Beirut, dat geen ruimte meer had om meer mensen te verwelkomen. Haar andere zoon is getrouwd en heeft kinderen en worstelt met een nierziekte. Hij verblijft bij een familielid, waar geen ruimte is om meer mensen te huisvesten, zelfs niet zijn moeder.

Samah dacht dat ze op straat zou moeten slapen vanwege het gebrek aan ruimte in schoolonderkomens, maar op de een of andere manier vond ze een thuis en gemeenschap in Hamra Star. “Ik ben niet bang als [de politie] me op straat gooit,” zei ze met berusting. “Ik volg altijd waar God me naartoe leidt.”

Tijd winnen

De menigte van ontheemde families slaagt erin de politie in Hamra Star te barricaderen. De politie kon de tegenstand niet aan. Op die fatale middag duwden de ontheemde families de agenten de lobby in en barricadeerden hen binnen. Het leger werd ingezet om de orde te herstellen en de politieagenten uit Hamra Star te krijgen.

Bij zonsondergang stemden de autoriteiten ermee in de families nog eens 48 uur de tijd te geven om het gebouw te verlaten. Veel bewoners bleven angstig, in de overtuiging dat de autoriteiten zouden terugkeren om hen eruit te gooien of naar onderkomens in gebieden dicht bij bombardementen te slepen.

“Toen de politie voor het eerst kwam, zeiden ze dat ze ons in een kliniek in het zuiden van Beirut wilden onderbrengen, maar we weten dat de Israëliërs ziekenhuizen en klinieken de hele tijd bombarderen,” zei Zahran. Op 21 oktober, twee dagen na de poging tot uitzetting, keerde de politie terug naar Hamra Star en stelde de families gerust. Ze registreerden de namen van alle bewoners en beloofden hen naar een veilige door de overheid beheerde opvang te verhuizen zodra deze beschikbaar kwam.

Voorlopig hebben ze geen idee welk lot hen of hun land morgen te wachten staat en geven ze Israël de schuld van hun ellende.

“Waarom bombarderen ze de hele wereld? Waarom bombarderen ze burgers?”