Onderzoek toont aan dat het Parijsakkoord werkt, maar niet voldoende om economische groei te compenseren

CO2-uitstoot en koolstofintensiteit wereldwijd

Tien jaar geleden ondertekenden bijna 200 landen de Overeenkomst van Parijs, een internationaal verdrag dat is ontworpen om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen en de opwarming van de aarde te beperken. Onder dit verdrag beloofden de meeste naties hun uitstoot in 15 jaar tijd te verminderen.

Met een decennium aan gegevens toont een nieuwe studie van de Universiteit van Washington wereldwijde vooruitgang, maar niet genoeg om de milieukosten van economische groei te compenseren. De Overeenkomst van Parijs, aangenomen in 2015, markeerde het begin van een gezamenlijke inspanning om de uitstoot te verminderen door hernieuwbare energie te prioriteren, afval te verminderen en de impact te volgen. Het verdrag had als doel de aarde niet meer dan 2 graden Celsius te laten opwarmen tegen 2100, met een streefdoel van 1,5 graden.

Een nieuwe statistische analyse van de gegevens toont aan dat de overeenkomst sommige landen heeft geholpen hun uitstoot te verlagen, maar de netto-impact is nog steeds te hoog om de opwarming te beperken. “De inspanningen die zijn geleverd in reactie op de Overeenkomst van Parijs hebben de koers veranderd, maar de effecten zijn tenietgedaan door een toename van het bruto binnenlands product,” aldus Adrian Raftery, emeritus professor statistiek en sociologie aan de UW, die de studie leidde.

De resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Communications Earth and Environment. Deze studie is de derde in een serie van publicaties van Raftery en collega’s. De eerste, gepubliceerd in 2017, bood een waarschijnlijkheidsgebaseerde beoordeling van wat er zou gebeuren als elk land zijn Nationale Bepaalde Bijdrage, zoals gedefinieerd door de Overeenkomst van Parijs, zou vervullen.

De voorspellingen van de onderzoekers waren gebaseerd op drie componenten: de totale wereldbevolking, het BBP en de koolstofintensiteit, een maat voor de koolstofuitstoot per dollar. “Een van de belangrijkste bevindingen uit dat onderzoek was dat het in wezen niet genoeg zou zijn,” zei Raftery. “Zelfs als elk land zijn doel zou bereiken, was er slechts een kans van 5% dat we onder de 2-graden-grens zouden blijven.”

Om het collectieve doel te bereiken, zou iedereen meer moeten doen, maar hoeveel meer was onduidelijk. Vier jaar later, in 2021, kwamen de auteurs terug met de boodschap dat de uitstootdoelen ongeveer 80% ambitieuzer moesten zijn om de opwarming onder de 2 graden te houden. Als elk land zijn doel voor uitstootvermindering jaarlijks met 1,8% zou verhogen en dit zou voortzetten na de afloop van de Overeenkomst van Parijs in 2030, zou de temperatuur net onder de grens kunnen blijven.

Deze nieuwe studie actualiseert de statistische methoden die in 2021 zijn ontwikkeld en past deze toe op gegevens die in het afgelopen decennium zijn verzameld. Het onthult dat de koolstofintensiteit jaarlijks met 3,1% daalt, vergeleken met 1,1% vóór de ondertekening van de Overeenkomst van Parijs in 2015. “Het is een verbetering,” zei Raftery, “maar het nettoresultaat is niet positief omdat de wereldeconomieën sneller groeiden dan verwacht.”

Ondanks dat er minder koolstof werd vrijgegeven om elke economische eenheid te produceren, is het globale BBP genoeg gestegen om de totale uitstoot te verhogen. “Het verlagen van economische groei is onpopulair,” zei Raftery, en de wereldbevolking groeit. “Dus realistisch gezien is koolstofintensiteit de enige factor onder enige vorm van beleidscontrole.”

Toch bevat de data veelbelovende trends. De kans op “de meest catastrofale klimaatverandering,” waarbij de temperatuur met 3 graden of meer stijgt, is sinds 2015 gedaald van 26% naar 9%. De waarschijnlijkheid om de opwarming onder de 2 graden te houden is ook gestegen van 5% in 2015 naar 17%.

Alle landen kunnen en moeten blijven zoeken naar manieren om bij te dragen, maar sommige hebben meer invloed dan andere, volgens Raftery. Hoe groter de economie, hoe groter de impact op de koolstofintensiteit. China, verantwoordelijk voor bijna een derde van de totale wereldwijde koolstofuitstoot, heeft de afgelopen tien jaar een dramatische economische groei doorgemaakt. Hoewel het land erin slaagde zijn koolstofintensiteit met 36% te verminderen tegen 2024, stegen de uitstootniveaus doordat het BBP steeg.

India en Rusland volgden vergelijkbare trends, waarbij de waargenomen uitstoot ver boven hun geprojecteerde doelen steeg. “China en de VS hebben de grootste economieën en behoren tot de meest verspillende landen,” zei Raftery. De koolstofintensiteit van China was drie keer die van Duitsland, de grootste economie van de Europese Unie. De koolstofintensiteit van de VS was 50% hoger dan die van Duitsland.

Toen president Donald Trump aantrad, kondigde hij plannen aan om de VS voor de tweede keer uit de Overeenkomst van Parijs te trekken. Nadat hij zich tijdens zijn eerste termijn had teruggetrokken, herstelde voormalig president Joe Biden de betrokkenheid van de VS en beloofde dat het land zijn uitstoot met 60% zou verlagen ten opzichte van de piekniveaus tegen 2035. Om te evalueren hoe het klimaat zal veranderen als de VS geen bijdrage levert, berekenden de onderzoekers opnieuw zonder de VS.

Als alle andere deelnemende landen hun doelen bereiken, stijgt de verwachte temperatuurstijging met 0,1% en daalt de kans om onder de 2 graden te blijven van 34% naar 27%. De onderzoekers merken op dat dit een optimistische projectie is. Het gaat ervan uit dat de VS stopt met het maken van reducties, maar houdt geen rekening met de mogelijkheid dat het de trend omkeert door de koolstofintensiteit te verhogen.

“Het feit dat de Overeenkomst van Parijs heeft geholpen om tenminste de koolstofintensiteit te verminderen, is goed nieuws,” zei Raftery. “Er moeten grotere inspanningen worden geleverd om de economische groei te compenseren, maar er is reden voor hoop.”