Onderzoek: Beperking van klimaatverandering tot 1,5°C blijft mogelijk als landen hun eigen doelstellingen overschrijden

Nieuwe studie toont aan dat beperking van de opwarming tot 1,5 °C mogelijk is

Een nieuwe studie in Nature Communications stelt vast dat het nog steeds mogelijk is om de wereldwijde opwarming tot 1,5 °C te beperken, maar dat sommige landen ondersteuning nodig hebben om aan hun klimaatverantwoordelijkheden te voldoen. Er is een nieuwe indicator voor “extra koolstofverantwoordelijkheid” geïntroduceerd, die aantoont dat de EU en 17 andere landen hun eigen huidige doelstellingen moeten overschrijden om dit wereldwijde doel te bereiken.

De studie introduceert een indicator—extra koolstofverantwoordelijkheid—die de verantwoordelijkheid van landen voor mitigatie en kooldioxideverwijdering kwantificeert, naast het behalen van hun eigen doelstellingen. Naast verdere nationale verminderingen vereist deze extra koolstofverantwoordelijkheid financiering voor kooldioxideverwijdering of emissiereducties buiten hun grondgebied.

Een dringende vraag tijdens de lopende 29e jaarlijkse VN Klimaatconferentie (COP29) in Bakoe, Azerbeidzjan, is hoe de overstap van fossiele brandstoffen kan worden versneld en klimaatmitigatie in overeenstemming met het 1,5 °C-doel kan worden bevorderd. Om dit aan te pakken, kwantificeert de nieuwe studie van onderzoekers van de Universiteit van Stockholm, de Chalmers Universiteit voor Technologie en de Universiteit van Uppsala hoeveel elk land zijn kooldioxide-emissies moet verminderen of verwijderen bovenop hun huidige nationale verbintenissen.

Thomas Hahn, de hoofdauteur van het Stockholm Resilience Centre aan de Universiteit van Stockholm, zegt: “De ambitie van dit artikel is om kansen voor klimaatgerechtigheid te suggereren en de mitigatiekloof in de echte wereld te dichten, gebaseerd op de Overeenkomst van Parijs.”

De studie kwantificeert het gelijke aandeel van elk land in het resterende koolstofbudget van 1,5 °C op basis van gelijke per capita historische emissies sinds 1990 en het aandeel van het resterende koolstofbudget. Dit wordt vergeleken met de werkelijke koolstofschulden van landen en toekomstige emissiedoelstellingen, waardoor een indicator voor “extra koolstofverantwoordelijkheid” ontstaat.

De studie identificeert 18 landen met hoge en bovenmatige inkomens die verantwoordelijk moeten worden gehouden voor het verhogen van hun ambities om binnen hun gelijke per capita aandeel van het wereldwijde koolstofbudget voor 1,5 °C te blijven. (Let op dat de EU hier als één land wordt geteld). De extra koolstofverantwoordelijkheid is het hoogst voor de Verenigde Staten en China, en per capita het hoogst voor de Verenigde Arabische Emiraten, Rusland, Saoedi-Arabië en de Verenigde Staten.

Co-auteur Johannes Morfeldt van de Chalmers Universiteit voor Technologie legt uit: “Hoewel er geen overeenstemming is over hoe de principes van rechtvaardigheid van de Overeenkomst van Parijs geoperationaliseerd moeten worden, biedt de nieuwe indicator een belangrijk hulpmiddel om de verantwoordelijkheid voor de resterende mitigatiekloof in de context van de lopende klimaattafels te verduidelijken.”

Over het algemeen hebben landen met hoge inkomens grote koolstofschulden, terwijl verschillende landen met een bovenmatig inkomen hoge toekomstige emissies hebben. Vier van de 18 landen zouden theoretisch hun verantwoordelijkheid kunnen vervullen met strengere nationale emissiereducties.

Co-auteur Ingo Fetzer van het Stockholm Resilience Centre voegt toe: “14 van deze 18 landen hebben een grotere verantwoordelijkheid dan de geplande toekomstige emissies, wat betekent dat ze hun ambities voor kooldioxideverwijdering of emissiereducties in andere landen moeten verhogen, naast strengere emissiereducties.”

Bijvoorbeeld, naast het bereiken van de reductiedoelstelling voor 2030 en netto nul tegen 2050, zou de EU 48 Gt kooldioxide (gigaton, of miljard metrische ton) extra moeten verwijderen of extra reducties in andere landen moeten financieren. Voor China is de extra koolstofverantwoordelijkheid 150 Gt en voor de VS 167 Gt.

Co-auteur Mikael Karlsson van de Universiteit van Uppsala zegt: “Onze studie toont aan dat het hoog tijd is voor de Europese Unie om zijn klimaatdoelen, instrumenten en financiering te verbeteren, om verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eerlijke aandeel in een wereldwijd koolstofbudget dat in overeenstemming is met de Overeenkomst van Parijs.”

De studie laat zien dat de betaalcapaciteit niet uniform is. Verschillende BRICS+-landen, met name Iran en Rusland, kunnen economisch worstelen om aan hun extra verantwoordelijkheden te voldoen, in tegenstelling tot G7-leden.

Co-auteur Robert Höglund voegt daaraan toe: “Onze resultaten benadrukken dat het voldoen aan het 1,5 °C-doel voor een groot deel afhankelijk is van grote historische emissieproducenten zoals de EU en de VS die hun historische koolstofschulden aflossen, en landen met plannen voor toekomstige grote emissies, zoals China en Iran, strengere reductiedoelstellingen moeten stellen.”