Netanyahu’s Politieke Strategie Achter de Tanks in Jenin

Israël-Palestina conflict: Netanyahu’s politieke berekening die tanks naar Jenin stuurde

In de vroege uren van maandag keek de 56-jarige Ahmed al-Amouri met een ironische glimlach toe hoe drie Israëlische tanks zijn geboorteplaats Jenin, in de bezette Westoever, binnenreden. De laatste keer dat hij tanks daar had gezien, was meer dan twintig jaar geleden, toen Israël de tweede Intifada in 2002 probeerde te onderdrukken. Dit keer leek de situatie meer humor dan alarm op te roepen.

Hij voegde zich bij omstanders die selfies maakten voor de gepantserde voertuigen of hen met stenen bekogelden terwijl ze Jenin binnenkwamen. “Er is geen zin in om die tanks helemaal hierheen te brengen. De stad is leeg!” zei de vader van vijf. “Ik en duizenden anderen zijn al verdreven, en tenzij ze hun eigen demonen bevechten, zullen ze niemand in het kamp vinden om mee te vechten,” voegde hij eraan toe.

Hij had de tanks gevolgd vanuit Wad Burkeen, het dorp waar hij nu woont, op ongeveer tien minuten lopen van zijn huis in het Jenin-kamp, waar hij samen met veertien familieleden op 26 januari uit was gezet. De vluchtelingenkampen op de Westoever herbergen duizenden Palestijnen wiens voorouders in 1948 door zionistische bendes etnisch zijn gezuiverd om plaats te maken voor de oprichting van de staat Israël.

In de loop der jaren is daar gewapend verzet ontstaan. In 2002, terwijl Israëlische tanks de stegen van deze kampen omploegden, waren strijders klaar met valstrikken en hinderlagen. Maar toen de drie tanks deze week Jenin binnenreden en zich in de buurt van Al-Jabriyat vestigden, vonden ze geen verzet.

Politieke, niet tactische redenen

De inzet van tanks komt na meer dan een maand van Israëlische aanvallen op de bezette Westoever, die “Operatie IJzeren Muur” wordt genoemd en die juist begon toen er een wapenstilstand in Gaza was ingegaan. Volgens analisten is de motivatie van Israël politiek en niet gericht op veiligheid, gezien als een poging om extreem-rechtse Israëlische politici, die woedend zijn over de wapenstilstand, te sussen.

De aanvallen op de Westoever hebben sinds eind januari minstens 61 mensen gedood en meer dan 40.000 mensen verdreven. “De oorlog in Gaza en nu op de Westoever maakt deel uit van Israël’s strategie van collectieve straf,” zei Wasel Abu Yousef, een lid van de uitvoerende commissie van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie. “De vernietiging van Palestijnse steden en de verdwijning van bewoners zijn politieke manoeuvres die zijn ontworpen om de greep van Israël op de bezette gebieden te verstevigen,” voegde hij eraan toe, en merkte op dat dit de weg zou vrijmaken voor de bouw van meer illegale Israëlische nederzettingen.

Een test voor Israël’s lange termijn plannen

Volgens analisten zijn de laatste ontwikkelingen in Jenin een test voor Israël’s visie op de Westoever, vooral nu minister van Defensie Israel Katz heeft gezegd dat degenen die uit de vluchtelingenkampen zijn verdreven, niet mogen terugkeren. Volgens de Palestijnse politieke analist Ahmad Abu al-Hija maakt de inzet van tanks deel uit van een Israëlische strategie om de veiligheids- en bestuursstructuren van de Westoever opnieuw vorm te geven.

Wat er in Jenin gebeurt, gaat volgens hem over het herdefiniëren van de Israëlische controle en mogelijk het integreren van elementen van de veiligheidsdiensten van de Palestijnse Autoriteit in een door Israël gedomineerd kader. Deze aanvallen zijn ook verbonden met de Israëlische druk om vluchtelingenkampen af te breken en het concept van Palestijnen als vluchtelingen te ontmantelen, wat duidelijk werd toen het leek alsof er een campagne werd gelanceerd tegen UNRWA, de VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen.

“Het elimineren van UNRWA is onderdeel van het uitwissen van het recht van de Palestijnen op terugkeer. Als het Jenin-kamp wordt afgebroken, zal dit een precedent scheppen voor andere kampen in de Westoever, waardoor ze veranderen in reguliere stadswijken en Palestijnen gedwongen worden om zich te integreren in Israëlisch gecontroleerde gemeentelijke systemen,” legde hij uit.

Druk van extreem-rechts en annexatie van de Westoever

Voor de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, die geconfronteerd wordt met groeiende binnenlandse onrust over zijn aanpak van de oorlog in Gaza en een wapenstilstand die tot stand is gekomen ondanks zijn extreem-rechtse partners, dient de escalatie op de Westoever als een politieke afleiding. Zijn extreem-rechtse bondgenoten, waaronder minister van Financiën Bezalel Smotrich en minister van Nationale Veiligheid Itamar Ben-Gvir, hebben al lang gepleit voor de annexatie van de Westoever en de uitzetting van Palestijnen.

“Netanyahu probeert politiek te overleven door militaire escalatie aan te bieden als een concessie aan zijn extreem-rechtse coalitie,” zei Suleiman Basharat, directeur van het Yabous Center for Strategic Studies. “De inzet van tanks in Jenin is een schouwspel dat is ontworpen om een boodschap naar zijn achterban te sturen dat hij beslissende actie onderneemt” en “om de Palestijnen in submissie te schokken.”

“Door zware militaire machines in te zetten, probeert het een gevoel van onvermijdelijkheid te creëren over zijn controle over de Westoever.”

Een gefabriceerde crisis

De Palestijnse analist Ahmed Rafiq Awad, directeur van het Al-Quds Center for Political Studies, zei dat hoewel Israël zijn militaire operaties probeert voor te stellen als noodzakelijke veiligheidsmaatregelen, het overmatig geweld dat in de Westoever wordt gebruikt, het risico loopt een wijdverspreide Palestijnse weerstand opnieuw aan te wakkeren. “Het niveau van brutaliteit dat we zien – massale arrestaties, huisvernietigingen en voortdurende invallen – zou de Palestijnen kunnen duwen naar een nieuwe opstand,” waarschuwde Basharat.

“Als Israël dit niveau van geweld blijft handhaven, kunnen we een terugkeer zien naar massale populaire confrontaties, vergelijkbaar met die van de eerste en tweede Intifada.”

Awad was het ermee eens dat, temidden van een “gedempte” reactie van de internationale gemeenschap, en “zonder echte gevolgen, Netanyahu en zijn extreem-rechtse bondgenoten zullen blijven uitbreiden van nederzettingen, het uitwissen van vluchtelingenkampen en het verankeren van de bezetting onder het mom van veiligheid.”

Voor Palestijnen zoals al-Amouri is de aanwezigheid van Israëlische tanks in Jenin een sombere herinnering dat de bezetting zich verdiept. “We hebben ons hele leven onder hun bezetting geleefd. Dit is niets nieuws. Sterker nog, dit is ons veel te bekend,” zei hij.