Nederlandse kinderopvang en scholen verbieden traktaties voor verjaardagen

Een groeiend aantal Nederlandse kinderopvangcentra en scholen schrapt verjaardagslekkernijen, inclusief gezonde snacks. Deze instellingen hebben als doel ongezonde eetgewoonten te verminderen, de concurrentie onder ouders te beperken en de financiële druk op gezinnen te verlichten, zo meldt Trouw.

De eeuwenoude Nederlandse traditie van het meenemen van versierde mandarijnen, rozijnen of fruitspiesjes voor klasgenoten raakt snel in de vergetelheid. Kind&co ludens, dat ongeveer 500 kinderopvanglocaties in Midden-Nederland beheert, heeft onlangs een nieuw beleid ingevoerd dat alle verjaardagslekkernijen verbiedt, zelfs diegene die als gezond kunnen worden beschouwd, zoals fruit.

“Het werd steeds moeilijker om ervoor te zorgen dat ouders zich aan de richtlijnen voor gezonde traktaties hielden,” zegt Carlie Mulders, manager pedagogiek en kwaliteit bij Kind&co ludens. “Ouders brachten vaak alternatieve items mee, zoals plastic snuisterijen, die niet meer in lijn zijn met onze visie op duurzaamheid.”

Het nieuwe beleid verschuift de focus van lekkernijen naar vieringen. Verjaardagen worden nu op andere manieren gemarkeerd, zoals speciale activiteiten of versieringen, zonder dat ouders geschenken of snacks hoeven te verzorgen. De verandering is ook gericht op het wegnemen van de financiële druk voor gezinnen die het moeilijk hebben om lekkernijen voor grote groepen te betalen.

Blos Kinderopvang, dat ongeveer 300 kinderopvanglocaties beheert, heeft vergelijkbare beleidsmaatregelen ingevoerd. Kinderen vieren nog steeds hun verjaardag, maar met niet-voedselactiviteiten. Ze kunnen een feesthoed dragen, speciale aandacht krijgen of een spel kiezen om te spelen.

Tilly de Jong, die de campagne “Wie jarig is viert feest” leidt, pleit voor een verschuiving van traktatie-gecentreerde vieringen naar wat zij noemt “feestbeleid.” De Jong benadrukt de ongelijkheid in de manier waarop ouders omgaan met verjaardagslekkernijen, wat kan leiden tot sociale en economische ongelijkheden.

“Er zijn gezinnen die zich geen traktaties voor een hele klas kunnen veroorloven, en dan zijn er ouders die over de top gaan,” zegt De Jong. “Een school in Hilversum meldde dat een ouder een pizzawagen naar het schoolplein bracht. De concurrentie onder ouders is uit de hand gelopen.”

Bij MKC Zeeburgereiland De Optimist, een basisschool in Amsterdam, werden traktaties ongeveer 18 maanden geleden verboden als onderdeel van het gezonde eetbeleid van de school. Schoolleider Merel van Lier zei dat de beslissing problemen rond dieetbeperkingen heeft geëlimineerd.

“Sommige kinderen eten halal, anderen zijn glutenvrij, sommigen zijn allergisch voor melk en anderen zijn veganistisch,” legt Van Lier uit. “Het betekende altijd dat iemand werd uitgesloten, wat niet goed voelde.”

Verjaardagen bij De Optimist worden nu gevierd met activiteiten zoals gepersonaliseerde kaarten, liedjes of groepsspellen. Hoewel sommige kinderen aanvankelijk de lekkernijen misten, is de overgang soepel verlopen. “Een paar kinderen gaven aan dat ze de traktaties misten, maar over het algemeen hebben we geen grote klachten van ouders gehad,” zegt Van Lier.

Marjet Winsemius van Stichting Voor Werkende Ouders zegt dat de stap weg van traktaties een opluchting is geweest voor veel ouders. “Ouders hoeven zich niet langer te stressen om de perfecte snack de avond voor de verjaardag van hun kind te maken,” zegt ze.

Winsemius merkte op dat uitgebreide traktaties vaak spanning creëren onder gezinnen met beperkte middelen. “Sommige ouders komen met bijna niets omdat ze het zich niet kunnen veroorloven, en ze worden daarvoor beoordeeld. De druk om anderen te overtreffen is onnodig en stressvol.”