Nederlandse CEO’s Verwachten Steeds Meer Dat AI Banen Vervangt

Bijna één op de vijf topmanagers bij grote Nederlandse bedrijven gelooft dat kunstmatige intelligentie (AI) vrijwel zeker banen zal vervangen in de toekomst, volgens de jaarlijkse CEO-enquête van ING. Dit markeert een significante stijging ten opzichte van vorig jaar, toen slechts 6 procent van de executives deze mening aanhield.

De enquête, uitgevoerd door het onderzoeksbureau MetrixLab namens ING, ondervroeg 263 executives van Nederlandse bedrijven met een jaarlijkse omzet van meer dan 250 miljoen euro. Van de respondenten zei 54 procent dat AI “misschien” banen zou vervangen, een stijging van 39 procent ten opzichte van vorig jaar. Functies in onderzoek en ontwikkeling, klantenservice en IT-afdelingen worden het meest getroffen verwacht.

Ondanks zorgen over baanverdringing is AI nu de belangrijkste innovatprioriteit onder Nederlandse CEO’s, een stijging van de derde plaats vorig jaar. “De groeiende zorgen over AI weerspiegelen de ontwrichtende impact ervan, maar tegelijkertijd biedt het kansen voor versnelde innovatie,” aldus Mark Milders, directeur Wholesale Banking bij ING Nederland.

De enquête toonde ook aan dat 90 procent van de executives optimistisch is over de vooruitzichten van hun bedrijf voor 2025, een stijging van 85 procent vorig jaar. Dit optimisme strekt zich uit tot het economisch beleid van de Nederlandse overheid, waarbij 76 procent verwacht dat dit een positieve impact zal hebben op hun bedrijven in de komende jaren. Bovendien gelooft 78 procent dat het beleid van de overheid het Nederlandse ondernemersklimaat zal verbeteren.

De positieve gevoelens van de CEO’s worden gedreven door verschillende factoren, waaronder verwachtingen rondom de mogelijke herverkiezing van voormalig Amerikaanse president Donald Trump. De enquête van ING onthulde dat 78 procent van de respondenten optimistisch is over de impact van Trump op hun bedrijven, terwijl 74 procent zei dat zijn presidentschap Nederland als geheel ten goede zou komen.

“Executives verwachten meer economische stabiliteit onder Trump en zien kansen voor Nederlandse bedrijven door duidelijkere internationale regelgeving,” zei Milders. “Hun grootste zorg is echter dat het beleid van Trump handelsconflicten, stijgende inflatie, hogere rentevoeten en een sterkere dollar kan veroorzaken.”

Hoewel het optimisme hoog blijft, blijven CEO’s worstelen met dringende zorgen. Hoge energieprijzen, inflatie en het behouden van talent zijn de grootste zorgen, naast de groeiende impact van AI.

Het rapport benadrukte dat 83 procent van de executives van plan is om hun inspanningen op het gebied van duurzaamheid te versnellen. Het ontwikkelen van duurzame producten en diensten blijft de primaire benadering om dit doel te bereiken. Meer dan de helft van de respondenten gaf echter aan dat het creëren van een duidelijke roadmap voor de overgang naar duurzame bedrijfsvoering een aanzienlijke uitdaging blijft.

“Hoewel executives duurzaamheid willen bevorderen, blijft het vertalen van die ambities naar uitvoerbare plannen moeilijk voor meer dan de helft van de bedrijven,” zei Milders. “Deze uitdaging beïnvloedt ook hun vermogen om financiering te verkrijgen, aangezien klimaatrisico’s steeds meer invloed hebben op de kredietvoorwaarden.”

Bijna de helft (49 procent) van de executives verwacht dat klimaatgerelateerde risico’s de financiering moeilijker of kostbaarder zullen maken. Banken en financiële instellingen hanteren strengere milieu-, sociale en governance (ESG) criteria, die door 84 procent van de executives worden ondersteund. 29 procent gaf echter aan dat klimaatrisico’s al invloed hebben op hun financieringskosten.

Milders legde uit: “We streven ernaar bedrijven te ondersteunen tijdens hun transities door op maat gemaakte financieringsoplossingen aan te bieden. Maar als bedrijven onvoldoende vooruitgang boeken, zullen de financieringsrisico’s toenemen, waardoor investeringen op de lange termijn duurder worden.”

Interessant is dat zorgen over geopolitieke spanningen en veiligheid dit jaar van de prioriteitenlijst zijn verdwenen. In plaats daarvan domineren ontwikkelingen op de financiële markten, monetair beleid en regelgevende veranderingen de zorgen van CEO’s. Degenen die bezorgd blijven over geopolitiek noemen risico’s zoals stijgende energieprijzen, inflatie en rentevoeten.

Bij het vragen naar prioriteiten voor de Nederlandse overheid noemden executives het verbeteren van het ondernemersklimaat als hun grootste zorg (15 procent). Andere belangrijke prioriteiten zijn het behouden van concurrentievermogen (11 procent) en het verbeteren van de infrastructuur voor werknemers (11 procent). De energietransitie blijft een zorg voor 10 procent van de respondenten, terwijl kwesties zoals migratie, klimaatverandering en woningtekorten lager op de lijst stonden.

De enquête werd uitgevoerd in november 2024 onder CEO’s, CFO’s, CTO’s en andere topmanagers. De ondervraagde bedrijven rapporteerden jaarlijkse omzetten van minstens 250 miljoen euro, waarvan 34 procent genoteerd staat aan de beurs.