Nederlands Politie vraagt om dringende ban op designerdrugs door stijgende handel

De Nederlandse politie roept de Eerste Kamer op om snel een wetsvoorstel goed te keuren dat een uitgebreide ban op Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS) zou invoeren, beter bekend als designerdrugs. Het wetsvoorstel, dat al door de Tweede Kamer is goedgekeurd, zou de huidige aanpak van deze stoffen veranderen, die vaak chemisch gemodificeerde versies van illegale drugs zijn. “Een uitgebreide wet is essentieel om de handel in deze stoffen effectief te beteugelen,” zei Willem Woelders, de politiefunctionaris verantwoordelijk voor drugs.

De wetgeving, die de strijd tegen synthetische drugs in Nederland kan hervormen, staat op de agenda voor bespreking op dinsdag 21 januari. Momenteel moeten individuele stoffen rigoureuze testen ondergaan om te bepalen of ze aan de Opiumwet moeten worden toegevoegd, een proces dat jaren kan duren. Ondertussen blijven fabrikanten een stap voor, door de chemische formules van verboden stoffen aan te passen om nieuwe varianten te creëren. “Ze verwisselen één of twee atomen in het molecuul, en ineens is het een nieuwe stof die niet onder de wet valt,” zei Peter Jansen, een politie-expert op het gebied van drugs. “De effecten blijven hetzelfde, maar het product wordt hernoemd en blijft legaal verkocht worden. Neem 4-MMC, bijvoorbeeld. Toen het werd verboden, verscheen 3-MMC, en daarna volgde 2-MMC. Het is een voortdurende strijd om bij te blijven.”

De voorgestelde wetgeving zou een nieuwe toevoeging aan de Opiumwet, Lijst IA, creëren, waarmee hele chemische families verboden kunnen worden. De lijst zou gericht zijn op synthetische cannabinoïden, fentanylen en fenethylamines (inclusief cathinonen), die respectievelijk de effecten van THC (cannabis), heroïne en MDMA repliceren. Deze wijziging zou voorkomen dat drugfabrikanten eenvoudig de chemische structuur van deze stoffen aanpassen om de wet te omzeilen.

De politie waarschuwt dat de voortdurende aanwezigheid van designerdrugs een groeiend gevaar vormt voor de volksgezondheid en -veiligheid. De risico’s van deze stoffen zijn vaak onbekend, en de gevolgen kunnen dodelijk zijn. “Deze drugs zijn niet adequaat bestudeerd, en gebruikers, vooral jongeren, weten vaak niet wat ze innemen,” legde Jansen uit. “Omdat deze stoffen nog steeds legaal zijn, denken gebruikers ten onrechte dat ze veilig zijn. Ze zijn gemakkelijk online te koop, en de levering is slechts één klik verwijderd. Maar een kleine dosis kan dodelijk zijn. Overdoses komen al steeds vaker voor.”

Het probleem gaat verder dan individuele schade; de illegale productie en distributie van designerdrugs zijn vaak verbonden met georganiseerde misdaad. “De handel in deze stoffen is verbonden met bedreigingen, geweld en aanzienlijke veiligheidsrisico’s zoals explosies in ongereguleerde drugslaboratoria,” zei Woelders. “Dit is niet alleen een probleem voor de gebruikers, maar ook voor de gemeenschappen die in de buurt van deze laboratoria wonen.”

“We kunnen vaak niet helpen met internationale juridische verzoeken omdat deze stoffen hier niet illegaal zijn,” voegde Woelders toe. “Soms moeten we zelfs in beslag genomen materialen teruggeven aan de producenten. Andere landen kijken met ongeloof naar ons systeem. We zijn een NPS-hotspot voor Europa en daarbuiten geworden, en dat schaadt onze reputatie.”

“Een algemene ban stelt ons in staat om veel gevaarlijke stoffen tegelijk aan te pakken, zelfs diegene die nog niet zijn verschenen,” zei Woelders. “Het zou een einde maken aan het trage proces van het evalueren van elke individuele drug en het gemakkelijker maken om illegale laboratoria te sluiten. Dat is essentieel voor de bescherming van onze gemeenschappen.”

Het wetsvoorstel heeft al steun gekregen van experts in andere Europese landen die soortgelijke maatregelen hebben aangenomen. In Duitsland en België zijn hele chemische groepen al jaren verboden, wat autoriteiten helpt om gelijke tred te houden met de snel veranderende drugmarkten.

De Nederlandse wetshandhaving maakt zich al klaar voor de mogelijke inwerkingtreding van de wet. De politie bereidt trainingsprogramma’s en richtlijnen voor officieren voor over hoe om te gaan met verdachte designerdrugs en laboratoria. “We creëren e-learningtools en ontwikkelen duidelijke protocollen voor onze agenten,” zei Jansen. “Zodra de wet is aangenomen, weten ze precies wat ze moeten doen wanneer ze verdachte stoffen tegenkomen.”

“Het is tijd voor de Eerste Kamer om te handelen,” concludeerde Woelders. “Dit is onze kans om de mazen in de wet te dichten die criminelen jarenlang hebben uitgebuit. Door de Opiumwet aan te passen, kunnen we een industrie bestrijden die de volksgezondheid schaadt en de veiligheid van onze samenleving ondermijnt.”