Nederland speelt kleinere rol in wereldwijde belastingontwijking dan voorheen
De rol van Nederland in internationale belastingontwijking neemt af
Uit een analyse van de Nederlandsche Bank (DNB) blijkt dat Nederland een kleinere rol speelt in internationale belastingontwijking. Sinds 2020 is de geldstroom die ons land binnenkomt en direct weer vertrekt naar belastingparadijzen aanzienlijk kleiner dan in voorgaande jaren, aldus de centrale bank.
Door de vele belastingverdragen met andere landen was het aantrekkelijk voor multinationals om winsten via Nederlandse brievenbusmaatschappijen te kanaliseren naar landen met zeer gunstige belastingregimes. Dit omvat bijvoorbeeld winsten uit dividenden, rente- en royaltybetalingen die naar landen zoals Bermuda of de Kaaimaneilanden gaan.
Deze geldstroom van Nederland naar dit soort “laagbelastende jurisdicties” bedroeg gemiddeld 37 miljard euro tussen 2017 en het einde van 2019. Dat bedrag daalde in 2020 tot vijf miljard euro en fluctueerde in de daaropvolgende jaren tussen de tien en zeven miljard euro. DNB wees erop dat de totale investeringsstroom in Nederland naar andere landen niet is afgenomen. In 2022 en 2023 was dit ongeveer 324 miljard euro, terwijl dit in 2019 283 miljard euro bedroeg.
Volgens DNB blijven bedrijven die in Nederland zijn opgericht voor het verplaatsen van winsten een grote rol spelen. Nederland werd internationaal vaak bekritiseerd omdat het land als een centrum voor wereldwijde belastingontwijking werd gezien, wat leidde tot een aanzienlijk gemis aan inkomsten voor ontwikkelingslanden. Sommige landen, zoals Uganda, waren zelfs niet in staat om bepaalde belastingen te heffen vanwege de rol van Nederland, zo schreef het Centraal Planbureau enkele jaren geleden.
DNB noemde enkele maatregelen die mogelijk hebben geholpen om deze praktijk tegen te gaan. Zo zijn er in 2021 nieuwe inhoudingsbelastingen van kracht geworden, die Nederland direct heft op bedrijven die hier zijn gevestigd en rente- en royaltybetalingen naar zusterbedrijven in belastingparadijzen overmaken.
Een andere factor was een overeenkomst van bijna 140 landen, waaronder Nederland, om maximaal 15 procent belasting te heffen op de winsten van grote multinationals. Deze afspraken zijn bedoeld om te voorkomen dat landen met elkaar concurreren om internationale bedrijven naar hun land te trekken door steeds lagere belastingtarieven aan te bieden.
