Nederland houdt verkiezingen op 29 oktober na overheid ineenstorting
Frans Timmermans, de leider van de GroenLinks–PvdA-alliantie, en Rob Jetten van de sociaal-liberale D66-partij zijn te zien op de dag dat de rechtse leider Geert Wilders zich terugtrok uit de regeringscoalitie, in Den Haag, Nederland, op 3 juni 2025.
Nederlandse kiezers gaan op 29 oktober naar de stembussen voor vervroegde verkiezingen, die zijn uitgelokt door de dramatische val van de rechtse regeringscoalitie. Minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark kondigde vrijdag de verkiezingsdatum aan en zei dat ze zal samenwerken met gemeenten om een soepel stemproces te waarborgen.
Peilingen geven aan dat het een spannende race wordt tussen de rechtse Partij voor de Vrijheid (PVV), geleid door de flamboyante Geert Wilders, en de PvdA/GroenLinks-alliantie, onder leiding van voormalig vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans. De centrum-rechtse VVD volgt iets achter, wat wijst op een fel bevochten stem.
De verkiezingen werden uitgeschreven nadat Wilders de PVV uit de regeringscoalitie had teruggetrokken in een geschil over het immigratiebeleid, waardoor premier Dick Schoof en zijn kabinet moesten aftreden. Wilders beschuldigde de regering ervan te traag te zijn met de uitvoering van wat bedoeld was als het “strengste ooit” immigratiebeleid, dat door de vierpartijencoalitie was afgesproken.
Zijn besluit om de coalitie te laten vallen leidde tot een reactie van de partners, die hem beschuldigden van handelen uit eigenbelang. “We hadden een rechtse meerderheid en hij heeft het allemaal opgegeven voor zijn ego,” zei Dilan Yesilgoz, de leider van de VVD, die deel uitmaakte van de coalitie. “Het is onverantwoord om de regering op dit moment te laten vallen,” voegde Nicolien van Vroonhoven, de leider van de NSC, een andere leden van de gevallen alliantie, toe.
De PVV verraste het politieke establishment in november 2023 door 37 van de 150 zetels in het parlement te winnen – en werd daarmee de grootste partij met een aanzienlijke marge. Om te regeren stelde hij een vierpartijencoalitie samen met de VVD, de boerenpartij BBB en de anticorruptie NSC – maar de prijs was dat hij zijn ambitie om premier te worden moest opgeven.
Peilingen van 31 mei tonen aan dat de steun voor de PVV iets is gedaald – van 23 procent tijdens de verkiezingen van 2023 naar 20 procent. De PvdA/GroenLinks-alliantie volgt dicht achter met 19 procent en houdt momenteel 25 zetels in de Tweede Kamer, slechts tweede na de PVV. Het gefragmenteerde politieke landschap maakt de uitkomst moeilijk te voorspellen.
In de tussentijd heeft Schoof verklaard dat hij en zijn kabinet in een waarnemingsrol zullen blijven totdat er een nieuwe regering is gevormd.
