Na bevriezing van hulp door Trump: Houdt het Oekraïense leger stand tegen Rusland?

Kyiv, Oekraïne – Op zondag prees een hoge Russische veiligheidsfunctionaris in Moskou tientallen soldaten die een verlaten aardgasleiding gebruikten als tunnel om een door Oekraïne bezet gebied in de westelijke Russische regio Koersk te infiltreren.

“De deksel van een kokende ketel is bijna gesloten! Goed gedaan!” schreef Dmitry Medvedev, die eerder president en premier was en nu plaatsvervangend hoofd van de Russische Veiligheidsraad, op Telegram.

Echter, een Oekraïense soldaat die in Koersk is ingezet, bood een totaal ander verhaal over hoe de Russen op zaterdag nauwelijks uit de leiding konden komen – alleen om vervolgens massaal te worden gedood. “Sommigen stikten [in de leiding], anderen keerden terug. Ongeveer honderd kwamen achter onze linies uit, splitsten in twee groepen en werden bijna onmiddellijk in een hinderlaag gelokt door onze speciale eenheden. En [ook gedood door] een enorme bui van artillerievuur,” schreef Evhen Sazonov op Telegram.

Ondertussen krimpte het door Oekraïne bezette gebied in Koersk vorige week, aangezien de Russen verschillende dorpen en boerderijen heroverden en zich voorbereidden om de troepen van Kyiv in de stad Sudzha te omsingelen.

Dit gebeurde deels omdat de Amerikaanse president Donald Trump militaire hulp aan Oekraïne opschortte – inclusief het delen van gegevens van verkenningssatellieten, volgens een voormalig plaatsvervangend hoofd van de algemene staf van de Oekraïense strijdkrachten.

Trump bevriesde de hulp op 3 maart, vijf dagen na een meningsverschil met de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy in het Witte Huis over de vermeende “ongratitude” van laatstgenoemde jegens Washington.

De opschorting omvatte ook de levering van alle wapens en munitie die waren besteld door Trumps voorganger, Joe Biden, en die in transit waren in Europa.

In de jaren negentig drong het Westen er bij Kyiv op aan om het grootste deel van zijn Sovjet-era wapens en munitie te vernietigen, en slechts twee vijfde van de wapens die Oekraïne tegenwoordig gebruikt, zijn in eigen land geproduceerd.

Kyiv is er van overtuigd dat Trumps beslissing alleen maar zal bijdragen aan de oorlogsinspanningen van de Russische president Vladimir Poetin. “We rekenen op de Amerikaanse hulp. Ik denk dat de opschorting van deze hulp Poetin zou helpen,” zei Zelenskyy op 3 maart tijdens een spoedvergadering met de Britse premier Keir Starmer.

Koersk is beslist niet de enige plek waar Oekraïne voor potentiële rampen staat. Zonder de satellietgegevens hebben de Oekraïense luchtverdedigingskrachten minder tijd om zwermen Russische drones te detecteren en te reageren op aanvallen op burgergebieden, aldus Romanenko.

De drones die de luchtverdediging afleiden, worden vaak gevolgd door raketten die worden gelanceerd vanuit Russische bommenwerpers, waarvan de lancering ook wordt gedetecteerd door Amerikaanse militaire satellieten, voegde hij eraan toe.

Het gebrek aan satellietgegevens leidt ook tot een verminderde capaciteit van Kyiv om zijn langeafstandsdrones in te zetten voor aanvallen op militaire locaties, vliegvelden, munitie- en brandstofdepots diep in Rusland en in door Rusland bezette Oekraïense gebieden.

“We proberen dit gedeeltelijk op te lossen door gebruik te maken van onze gegevens en de gegevens van onze bondgenoten, de echte,” grapte Romanenko, verwijzend naar het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk – landen die Oekraïne nog steeds steunen.

Op zondag vielen Oekraïense drones een Russische olie-raffinaderij aan in de regio Samara aan de Volga, meer dan 900 km oost van de grens, die brandstof produceert voor gevechtsvliegtuigen en bommenwerpers. De aanval was gericht en raakte geen woongebieden, volgens Russische en Oekraïense media.

Op dinsdag viel Oekraïne Moskou aan met drones, waarbij minstens twee mensen omkwamen. Maar de hulpbevriezing zal het meest cruciale element van Oekraïnes verdediging van woongebieden beïnvloeden – de Patriot-luchtverdedigingssystemen die de meeste van Rusland’s kruisraketten en ballistische raketten neerhalen.

Oekraïne heeft geen voorraden raketten voor Patriots, die elk enkele miljoenen dollars kosten en alleen in de VS worden geproduceerd. Sinds 3 maart heeft Rusland honderden drones en tientallen raketten gelanceerd.

Sommige gewone Oekraïners voelen zich diep teleurgesteld door de hulpbevriezing en de vermeende eisen van Trump om de bezette Oekraïense gebieden als onderdeel van Rusland te erkennen.

Voor een kleuterschool in het centrum van Kyiv, waar ze haar twee kinderen kwam ophalen, merkte ze op dat haar collega’s een toename van het aantal hart- en paniekaanvallen onder ouderen hadden opgemerkt tijdens en na de bombardementen. “4 uur ’s ochtends is ons donkerste uur, en nu is het veel erger dan voor de hulpbevriezing,” voegde ze eraan toe.

“Trump is niet alleen een slechte president, hij is een slecht mens, rot tot op het bot,” zei Minchenko.

Oekraïense wapenontwikkelaars proberen al geruime tijd om zich los te maken van westerse wapens. Ze hebben de ontwikkeling en productie van goedkope drones gestimuleerd die het huidige slagveld domineren, en daarmee de traditionele, veel duurdere artillerie en tanks grotendeels vervangen.

Oekraïense ontwikkelaars bevinden zich ook op de voorgrond van de ontwikkeling van elektronische verstoringssystemen die ervoor zorgen dat vijandelijke drones het contact met hun operatoren verliezen en neerstorten. Het gebied is volledig onafhankelijk van Amerikaanse militaire hulp, aldus Yaroslav Filimonov, de CEO van Kvertus, een in Kyiv gevestigd bedrijf dat duizenden geavanceerde verstoringssystemen per maand produceert.

Ondanks de bevriezing kan Kyiv een kleine overwinning op de oostelijke frontlijn vieren. Vorige week heroverden Oekraïense troepen de stad Kotlyno nabij de strategische stad Pokrovsk, waar een derde van de Russische aanvallen in februari plaatsvond, volgens Oko Gora, een analytisch Telegram-kanaal.

Deze zet voorkwam dat de Russen de controle over een strategische snelweg kregen die naar de regio Dnipropetrovsk leidt. Waarnemers schrijven het succes toe aan generaal-majoor Mykhailo Drapatyi, die in november de nieuwe commandant van de landstrijdkrachten werd en erin slaagde de coördinatie tussen militaire eenheden te verbeteren. Hij “stabiliseerde niet alleen de situatie, maar herwon ook het tactische initiatief,” zei militaire analist Dmitry Snegiryov in opmerkingen op televisie maandag.