Mitch McConnell’s Erfenis: De ‘Grimmige Doodgraver’ van de Amerikaanse Bipartisanship?

Nieuws | Politiek

Mitch McConnell’s erfgoed: Een ‘grimmige oogst’ voor de bipartisanschap in de VS?

McConnell staat op het punt om af te treden als de langstzittende leider van de Senaat. Deskundigen zeggen dat hij de kamer heeft getransformeerd in een strijdtoneel.

De Senaat komt op 3 januari 2025 opnieuw bijeen in Washington, DC. Maar voor het eerst in 18 jaar zal een belangrijke Republikeinse leider niet meer aan het roer staan: senator Mitch McConnell. Sinds 2007 heeft McConnell de leiding gehad over de Republikeinse Partij in de Senaat en heeft hij leden van zijn fractie door vier verschillende presidenties en talloze wetgevende obstakels geleid.

Deskundigen zeggen dat zijn termijn als de langstzittende partijkopman in de Senaat uiteindelijk zal worden herinnerd als een keerpunt voor de Republikeinen en het Congres als geheel.

Onder McConnell is de Amerikaanse politiek verder verwijderd van de schouderklopjes en consensusbouwers uit eerdere tijdperken. In plaats daarvan hielp McConnell een periode van normbrekende, hyper-partisan politiek te introduceren die de weg effende voor figuren zoals de aankomende president Donald Trump, de leider van de Make America Great Again (MAGA) beweging.

Smith wees erop dat McConnell slechts zes van zijn 18 jaar als senatorkopman een Republikeinse meerderheid heeft geleid. De rest van zijn termijn heeft hij doorgebracht met het mobiliseren van een minderheid in de 100-zit Senaat om de agenda van de rivaliserende Democratische Partij te verstoren.

“Ten tweede, hij zal bekend staan om het verdiepen van de partijdige polarisatie in de Senaat,” aldus Smith. “Hoewel McConnell vandaag de dag niet wordt gezien als een conservatieve of MAGA-extremist, was hij een diepgaande partijdige leider.”

Ondanks zijn toewijding aan de Republikeinse Partij, zien sommigen McConnell als een potentieel bolwerk tegen figuren zoals Trump, met wie hij in het verleden in conflict is gekomen. Hoewel hij aftreedt als partijkopman, is McConnell van plan om in de Senaat te blijven voor de rest van zijn zesjarige termijn. Maar in hoeverre McConnell zal optreden als een rem op Trump’s ambitieuze agenda voor zijn tweede termijn, blijft nog te bezien.

McConnell heeft een lange en roemrijke carrière in de Senaat geleid. In 1984 deed hij zijn eerste poging voor een zetel in de kamer en zette hij een zittende Democraat opzij. Sindsdien is hij onverslagen gebleven. In 2020 won hij zijn zevende opeenvolgende termijn.

Zijn opkomst naar de top van de Senaat ging zonder significante tegenstand. Het pensioen van de vorige Republikeinse leider van de Senaat, Bill Frist, in 2007 liet de positie vacant. Maar zelfs vanaf zijn eerste dagen als senatorkopman, cultiveerde McConnell een reputatie als een hardliner en obstructieveling.

Gedurende zijn eerste jaar als Republikeinse leider beschreef The New York Times hem als opererend met “bijna robotachtige efficiëntie” om Democratische beleidsvoorstellen te ondermijnen, ondanks dat hij een minderheid leidde in de Senaat.

“De heer McConnell en zijn Republikeinse collega’s spelen zo’n strakke verdediging dat ze bijna elk wetsvoorstel van de smalle Democratische meerderheid blokkeren, waardoor ze steeds meer in staat zijn om te dicteren wat ze willen,” schreef journalist David Herszenhorn.

McConnell omarmde snel zijn zichtbaarheid als een partijdige krijger, een zelfbenoemde “grimmige oogst” voor progressieve voorstellen. Een redactiestuk noemde hem “Senator Nee” vanwege zijn weigering om over de partijgrenzen heen te werken. McConnell begroette journalisten ooit door te zeggen: “Darth Vader is aangekomen.”

Smith, de professor aan de Washington University, beschreef McConnell als iemand die een “transformatie” in de Senaat teweegbracht als gevolg van zijn hardliner aanpak. Voor McConnell’s leiderschap zag de Senaat slechts “af en toe minderheidsobstructie”. Maar daarna werd de kamer in politieke kringen bekend als de “60-stem Senaat”. Dat bijvoeglijk naamwoord verwijst naar de 60 stemmen die vereist zijn om een minderheidsobstructie te overwinnen, ook wel bekend als een filibuster.

Onder McConnell, aldus Smith, zou “de uitvoering van wetgeving van enig belang geconfronteerd worden met minderheidsobstructie en 60 stemmen vereisen voor sluiting”.

Eén van McConnell’s meest controversiële momenten kwam in 2016, met de dood van opperrechter Antonin Scalia. Normaal gesproken, wanneer een rechter overlijdt, heeft de zittende president het recht om een vervanger voor te dragen. Maar Scalia’s dood kwam 11 maanden voor een cruciale presidentsverkiezing. En de president op dat moment, Democraat Barack Obama, stond op het punt zijn laatste termijn te beëindigen.

McConnell maakte een verbluffende — en snelle — politieke gok. Binnen enkele uren na Scalia’s dood kondigde de Republikeinse leider aan dat hij zou weigeren een stem uit te brengen om de door Obama gekozen vervanger te bevestigen. “Het Amerikaanse volk zou een stem moeten hebben in de keuze van hun volgende opperrechter. Daarom mag deze vacature niet worden ingevuld totdat we een nieuwe president hebben,” zei McConnell in een verklaring.

Links georiënteerde publicaties zoals The Nation veroordeelden McConnell’s beslissing als een aanval op de Amerikaanse grondwet. “Deze weigering heeft normen opgeblazen,” schreef journalist Alec MacGillis in de publicatie ProPublica. Maar McConnell’s gok verschuifde de machtsbalans op het hof voor generaties. In november verkozen de Amerikaanse kiezers Trump — een politieke nieuwkomer — tot zijn eerste termijn in het Witte Huis, wat de weg vrijmaakte voor meer verschuivingen in de normen van Washington.

Trump nomineerde uiteindelijk drie rechtse rechters voor het Hooggerechtshof, waaronder één ter vervanging van Scalia. Dat verstevigde een conservatieve supermeerderheid op de rechterstoel, die naar verwachting de Amerikaanse wetgeving voor generaties zal vormgeven.

Trump heeft McConnell later geprezen als zijn “aas in de hole” en “partner”. “Mitch herkende, net als ik, dat aangezien rechters levenslang aanblijven, de impact van rechterlijke benoemingen 30 jaar of langer kan worden gevoeld,” schreef Trump in de voorwoord van McConnell’s memoires. “De federale rechterlijke macht transformeren is het ultieme lange spel!”

Maar in de aanloop naar een nieuw en versterkt Trump-bestuur in 2025 heeft McConnell zich steeds vaker uitgesproken tegen de president-elect en zijn isolationistische “Amerika Eerst” platform. De twee Republikeinse leiders hebben herhaaldelijk met elkaar in botsing gekomen, en hun relatie is merkbaar koud. Trump heeft McConnell openlijk een “oude kraai” genoemd en zijn “China-lievende vrouw” Elaine Chao belachelijk gemaakt, een klap naar haar Aziatische afkomst.

McConnell, op zijn beurt, heeft geantwoord met zijn eigen strijdwoorden en implicaties getrokken tussen Trump en isolationisme in de jaren ’30. “We bevinden ons momenteel in een zeer, zeer gevaarlijke wereld, die doet denken aan de periode voor de Tweede Wereldoorlog,” vertelde McConnell aan de Financial Times in december. “Zelfs de slogan is hetzelfde. ‘Amerika Eerst.’ Dat was wat ze in de jaren ’30 zeiden.”

Bij het verlaten van zijn leiderschapspositie in januari wordt verwacht dat McConnell de rol van voorzitter van de Senaatscommissie voor Defensie zal aannemen. In zijn nieuwe functie zal hij waarschijnlijk pleiten voor het versterken van het Amerikaanse leger om bedreigingen van tegenstanders zoals Rusland, Iran en China tegen te gaan. Toch, op 82-jarige leeftijd, met gezondheidsproblemen waaronder een recente val, zeggen deskundigen dat McConnell waarschijnlijk niet veel weerstand zal bieden tegen de aanstaande Trump-administratie.

“Het is mogelijk dat hij hier of daar een afwijkende stem uitbrengt die een verschil kan maken. Maar zijn staat van dienst laat me niet op adem houden.”

Toch verwacht Herbert Weisberg, een professor in de politieke wetenschap aan de Ohio State University, dat McConnell mogelijk af en toe zal optreden als een afwijkende stem, vooral nu de Senaat enkele van Trump’s controversiële nominaties voor hoge overheidsfuncties overweegt.

Al heeft McConnell — een polio-overlevende uit zijn kindertijd — een openbaar waarschuwing afgegeven aan de aankomende ambtenaren van de administratie om “uit de buurt te blijven van” pogingen “om het publieke vertrouwen” in “bewezen geneesmiddelen” te ondermijnen, anders riskeerden ze hun bevestigingshoorzittingen in de Senaat. Deze verklaring kwam onmiddellijk nadat Trump’s gezondheidsnominee Robert F. Kennedy Jr. werd gelinkt aan een poging om de goedkeuring van het poliovaccin in The New York Times in te trekken.

Maar een enkele Republikein is onwaarschijnlijk in staat om een nominatie of wetgeving te blokkeren, zoals Steven Okun, een analist van de Amerikaanse politiek, overheid en handel, opmerkte. Republikeinen hebben een meerderheid van 53 zetels in de aankomende Senaat. En velen in de partij staan stevig achter Trump’s leiderschap.

Bij een verenigde Democratische oppositie zouden “vier Republikeinse senatoren nodig zijn om iets tegen te houden dat een toekomstige president Trump aan de Senaat voorlegt,” legde Okun uit. McConnell, voegde Okun toe, zal waarschijnlijk niet de rol van dissident op zich nemen — “alleen wanneer Donald Trump de meest agressieve acties onderneemt die indruisen tegen de Amerikaanse nationale belangen.”

Uiteindelijk is partijloyaliteit een belangrijk principe geweest van McConnell’s leiderschap. En deskundigen zoals Cross, de journalist, geloven dat McConnell geen kans wil missen om de macht van de Senaat te gebruiken om het beleid van de president te beïnvloeden. “Ik kan me geen grotere institutioneel denker voorstellen dan Mitch McConnell,” zei Cross. “Hij houdt van de Senaat, het is wat hij altijd heeft nagestreefd. Hij wil de rol van de Senaat in advies en instemming niet opgeven.”