Laat je niet misleiden door simplistische beelden van de aanvaller in New Orleans

OPINIE

In de stad New Orleans in Louisiana begon het nieuwe jaar met een verschrikkelijke tragedie toen een man met zijn vrachtwagen een menigte feestvierders raakte in de vroege uren van 1 januari, waarbij ten minste 15 mensen omkwamen en tientallen anderen gewond raakten.

De aanvaller werd al snel formeel geïdentificeerd als Shamsud-Din Jabbar, een 42-jarige Amerikaanse burger uit de naburige staat Texas. Naarmate het verhaal zich ontvouwde, richtten nieuwsmedia zich op twee belangrijke details die in de voorlopige verklaring van de FBI over het voorval werden genoemd: een ISIL (ISIS) vlag werd gevonden in Jabbar’s voertuig en zijn sociale media-accounts bevatten berichten die suggereren dat hij mogelijk “geïnspireerd” was door de groep. Voor velen was dit voldoende om Jabbar, die ter plaatse door politiegevaar werd gedood, te framen als een terrorist “verbonden” met ISIL.

Hoewel de FBI zegt dat ze de aanval onderzoekt als een daad van “terrorisme”, is er op het moment van schrijven geen bewijs dat Jabbar door ISIL is opgedragen om een aanval op Amerikaanse bodem uit te voeren. De FBI heeft niet gespecificeerd op basis van welke bewijsstukken zij deze juridische bepaling heeft gemaakt, of gedetailleerde informatie vrijgegeven over een mogelijke motief.

Wat we wel weten, is dat Jabbar een veteraan van het Amerikaanse leger was die 13 jaar in het leger diende, waaronder een uitzending naar Afghanistan. Hij ging naar verluidt door een scheiding en had de wens geuit zijn hele familie te doden. Dit alles compliceert het verhaal aanzienlijk en roept vragen op over de aannames die worden gemaakt over wat hem ertoe bracht zoveel mensen te doden.

Uitdagende officiële verklaringen

De bewering van FBI-functionarissen en zelfs van de Amerikaanse president Joe Biden dat de aanvaller “geïnspireerd” was door ISIL, roept belangrijke vragen op over journalistieke verantwoordelijkheid. Hoe extrapoleren we, als journalisten, onze berichtgeving vanuit officiële verklaringen versus de bredere context van feiten?

Context is essentieel. Onze berichtgeving over wat overheidsfunctionarissen zeggen, moet onmiddellijk worden gevolgd door de andere feiten die we weten over de achtergrond, uitspraken en het persoonlijke leven van de aanvaller. Dit is vooral waar bij het verslag doen over zich ontwikkelende verhalen zoals dit, waarin autoriteiten tegenstrijdige informatie vrijgeven in het heetst van de strijd, om het later stilletjes terug te trekken.

Jabbar was geen beïnvloedbare jongere, maar een middelbare man met een militaire achtergrond en aanzienlijke levenservaring. Voor zover we weten, kan hij “geëxtremiseerd” zijn door wat hij tijdens zijn tijd in het Amerikaanse leger heeft meegemaakt. Wat te denken van het trauma van zijn scheiding en de woede die hij naar verluidt jegens zijn eigen familie had?

Het punt is, we weten nog niet genoeg. Wat we wel weten, is dat we meer vragen moeten stellen.

Tot nu toe lijkt de westerse media de gemakkelijke weg te kiezen en een goed geteste formule te volgen bij het verslag doen van dit tragische verhaal: “Slechte Bruine Moslim heeft terrorisme gepleegd in naam van ISIL.” Dit narratief negeert gemakshalve de complexiteit van Jabbar’s omstandigheden en ontwijkt diepere vragen over zijn mentale toestand, zijn tijd in Afghanistan en de persoonlijke crises waarmee hij te maken had.

Vergelijk dit met hoe verhalen over witte mannelijke schutters vaak worden behandeld. Journalisten doen hun best om de daders te humaniseren en hun mentale gezondheidsproblemen, geïsoleerde levens en persoonlijke worstelingen te belichten.

Deze dubbele standaard voorkomt niet alleen dat het publiek de volledige waarheid over een voorval leert, maar versterkt ook schadelijke stereotypen en vervreemdt gemarginaliseerde gemeenschappen verder. De moslimgemeenschappen in New Orleans, en de geboortestad van de aanvaller, Houston, kunnen nu collectief de schuld krijgen voor zijn daden door de onverantwoordelijke acties van media-organisaties.

De levenscyclus van een kop

Als journalisten weten we dat het proces van het rapporteren van zich ontwikkelende verhalen een reis is. Eerst brengen we het verhaal naar buiten met de weinige feiten die we kennen, vaak vertrouwend op officiële uitspraken omdat dat alles is wat we op dat moment hebben. Dit is een begrijpelijke en noodzakelijke eerste stap. Maar naarmate er meer informatie naar voren komt, is het onze verantwoordelijkheid om te voorkomen dat we wat vaak een complex en gelaagd verhaal is, te veel vereenvoudigen.

Er zijn andere gevallen geweest waarin aanvallen aan ISIL werden toegeschreven, maar later bleken ze de daden van slechts één persoon te zijn. In 2016 benadrukten de eerste berichten over de schutter van de Pulse nachtclub, Omar Mateen, zijn verklaarde loyaliteit aan ISIL, maar verder onderzoek onthulde een diep verstoord individu zonder operationele banden met de groep.

Dit is belangrijk vanwege de gevolgen die zulke narratieven hebben voor echte levens. Wanneer media-aandacht zich richt op fragiele verbindingen met ISIL, voedt dit anti-moslimsentiment en beleid. Na de schietpartij in San Bernardino in 2015 droeg desinformatie die de aanvallers aan een breder ISIL-netwerk koppelde bij aan de publieke steun voor de voorgestelde “Moslimban” van toenmalig kandidaat Donald Trump. Na 9/11 waren vage en ongefundeerde claims over de banden van Saddam Hoessein met al-Qaeda cruciaal in het rechtvaardigen van de invasie van Irak, wat leidde tot de dood van honderden duizenden Iraakse burgers en de politieke instabiliteit die ISIL voortbracht.

We zijn ook verplicht aan de families van de slachtoffers om de hele waarheid over wat er die dag is gebeurd te onthullen en te rapporteren. Ze verdienen het om de echte motieven van de aanvaller te kennen en of er iets had kunnen worden gedaan om de tragedie te voorkomen.

Dit alles betekent niet dat we mogelijke aanwijzingen voor iets groters hier moeten negeren. Maar onderscheidingsvermogen is essentieel. Terwijl we blijven rapporteren over deze tragedie, laten we ons richten op de feiten en de context die nodig zijn om het meest accurate en verantwoordelijke beeld te schetsen.