Kunnen leraren een huis kopen in Europa en hoe lang duurt dat?

Onderwijs en Woningprijzen in Europa: Een Analyse van Leraarsalarissen

Recent onderzoek heeft aangetoond hoeveel maanden salaris een leraar nodig heeft om een woning van 100 m² te kopen in Europa. Deze analyse is gebaseerd op gegevens van de OESO en Numbeo.

Wonen is een belangrijke factor voor leraars in het VK, volgens een enquête van de National Association of Schoolmasters and Union of Women Teachers (NASUWT) in 2023. Meer dan de helft (57%) van de leraars die een huis willen kopen, denkt niet dat dit haalbaar is met hun salaris.

Betaalbaarheid van woningen voor leraars in Europa

Bij een vergelijking van leraarsalarissen en woningprijzen in 24 Europese landen blijkt dat Ierland de meest betaalbare optie biedt voor leraars die een huis willen kopen. Een woning van 100 m² kost daar het equivalent van 106 keer het wettelijke salaris van een leraar in het voortgezet onderwijs.

Naast Ierland zijn er nog enkele andere landen waar leraars een huis kunnen kopen met 10 jaar salaris of minder. Dit zijn Spanje (112 maanden), Nederland (114 maanden) en België (Vlaamse Gemeenschap, 120 maanden). Denemarken volgt met 126 maanden.

In Luxemburg (145 maanden), Duitsland (157 maanden), Portugal (162 maanden) en Engeland (175 maanden) kost een 100 m² woning minder dan 15 jaar salaris voor leraars.

Langere termijn voor woningbezit

In negen van de 24 onderzochte landen is de termijn voor het kopen van een huis tussen de 15 en 20 jaar. In Italië heeft een leraar 191 maanden salaris nodig, gevolgd door Noorwegen met 192 maanden en Oostenrijk met 203 maanden. In Frankrijk stijgt dit aantal naar 230 maanden.

Hongarije, Slowakije en Tsjechië zijn de moeilijkste landen voor leraars om een huis te kopen. In Hongarije is meer dan 35 jaar salaris nodig—dat is gelijk aan 443 maanden—om een woning van 100 m² te kunnen betalen. In Slowakije en Tsjechië ligt dit ook boven de 30 jaar.

Tendensen in woningbetaalbaarheid voor leraars in Europa

Bij het analyseren van het aantal maanden salaris dat nodig is voor het kopen van een huis van 100 m², komen er twee duidelijke trends naar voren: er is een duidelijke kloof tussen Oost- en West-Europa, en er is een noord-zuidcontrast. Leraars in Noord- en Noordwest-Europese landen kunnen gemakkelijker een woning betalen.

Betaalbaarheid hangt niet alleen af van de woningprijzen, maar ook van de leraarsalarissen. In sommige West- of Noordse landen zijn de vastgoedprijzen hoog, maar helpen hogere leraarsalarissen om de kosten in balans te houden. In Nederland kost een 100 m² woning €495.411, terwijl het gemiddelde bruto maandsalaris €6.425 bedraagt. Dit maakt Nederland het derde meest betaalbare land voor leraars om een woning te kopen.

In tegenstelling tot Nederland heeft Hongarije de vijfde meest betaalbare huizenprijzen met €284.637, maar is het het minst betaalbare land voor leraars, omdat het gemiddelde bruto maandsalaris slechts €967 is.

Onrealistisch voor jonge leraars

Andrew Lifford, Casework en Abonnementsmanager bij EDAPT, zegt: “Voor jonge leraars, vooral in het Zuid-Oosten en in Londen, zal woningbezit onrealistisch zijn, tenzij ondersteund door een grote aanbetaling van ouders.” Het netto maandsalaris voor leraars in Engeland is volgens OESO-gegevens €2.553.

Tekorten aan leraars in Europa

Het rapport van de EU over Onderwijs en Opleiding Monitor 2023 onthult dat minstens 24 EU-landen te maken hebben met tekorten aan leraars, vaak veroorzaakt door lage lonen en hoge werkdruk. De salarissen van leraars blijven in veel Europese landen achter bij de kosten van levensonderhoud, vooral na correctie voor inflatie.

Volgens NASUWT’s enquête zegt vier op de tien leraars (42%) dat de woningkosten invloed hebben gehad op hun sollicitaties. Bijna driekwart (72%) gelooft niet dat er voldoende betaalbare woningen voor leraars zijn waar zij wonen.

Methodologie van de schatting

Om de leraarsalarissen vergelijkbaar te maken over verschillende landen, hebben we de meest recente gegevens van de OESO uit 2023 gebruikt. Netto maandsalarissen zijn berekend met behulp van lokale “netto salaris calculator” websites in elk land. Voor woningprijzen hebben we een vergelijkbare aanpak gevolgd en gebruik gemaakt van gegevens van Numbeo.

Hypotheekrentes, burgerlijke staat en andere persoonlijke factoren zijn niet meegenomen in de berekening. De schatting weerspiegelt simpelweg hoeveel maanden salaris een leraar nodig heeft om een woning te kopen, maar dit aantal kan sterk variëren afhankelijk van locatie en persoonlijke omstandigheden.