Kan een nieuwe mondiale hub in Nairobi de ongelijkheid verergeren nu de VN zich op Kenia richt?

Kenya’s Verlangen naar Groei en Bezorgdheid over Uitsluiting

Nairobi, Kenia – Terwijl de Verenigde Naties (VN) over de verplaatsing van belangrijke kantoren van dure Westerse steden naar Nairobi nadenken, ervaren veel Kenianen een mix van hoop voor welvaart en bezorgdheid. In de schaduw van glanzende glazen torens in de chique wijk Gigiri, waar verzorgde gazons de rand van het Karura Forest raken, leeft een heel andere realiteit op slechts enkele minuten afstand.

In de krappe steegjes van de Githogoro-sloppenwijken, slechts 2 km van de geplande nieuwe VN-kantoren, snijdt Agnes Karimi vlees op een houten tafel onder de brandende zon. Haar voorraad bederft in de hitte omdat ze geen elektriciteit heeft om een koelkast van stroom te voorzien. Terwijl het VN-complex beschikt over moderne conferentiefaciliteiten en betrouwbare stroom, bederft het vlees in haar kleine slagerij elke dag.

Het contrast is groot, nu Kenia zich voorbereidt op wat lokale functionarissen beschouwen als een historische transformatie. Tegen 2026 kunnen belangrijke VN-agentschappen, waaronder UNICEF, UNFPA en UN Women, hun hoofdkantoren verplaatsen naar Nairobi, in het kader van de VN80-reformagenda die gericht is op decentralisatie naar meer kosteneffectieve regio’s. Voor Nairobi, een bruisende metropool van 5 miljoen inwoners, belooft deze verhuizing de status als een van de vier wereldwijde VN-hubs te verstevigen, naast New York, Genève en Wenen.

“Kenia zal profiteren van de bestaande aanwezigheid van de VN in het land en de kansen die de operaties in de grotere Hoorn van Afrika bieden,” aldus Musalia Mudavadi, de premier, in februari. Maar deze maand heeft de VN aangegeven dat de beslissing over de verhuizing nog niet is afgerond.

Voor de inwoners van Nairobi heeft de voorgestelde verhuizing geleid tot een complexe mix van hoop, scepsis en vrees over wie daadwerkelijk zal profiteren van deze wereldwijde aandacht. De stad kampt al met een ernstige woningcrisis die duizenden mensen in informele nederzettingen zonder basisvoorzieningen heeft achtergelaten. Met een gemiddeld maandsalaris van ongeveer $590-$640 voor de meeste Kenianen, dreigt de toestroom van naar schatting 2.000 goedbetaalde internationale medewerkers tegen eind 2026 de bestaande ongelijkheden te verergeren in een stad waar bijna 60 procent van de bevolking in informele nederzettingen woont.

“We hebben hier geen elektriciteit. Mijn vlees bederft snel,” zegt de 36-jarige Karimi, moeder van vier, terwijl ze vliegen wegjaagt in de vochtige lucht van Githogoro. Haar worstelingen weerspiegelen die van duizenden informele ondernemers in de uitgestrekte sloppenwijken van Nairobi, waar naar schatting slechts 23 procent van de huishoudens toegang heeft tot elektriciteit, volgens het Kenya National Bureau of Statistics (KNBS).

De Veranderingen in Nairobi

In de chique wijken van Nairobi zijn de veranderingen al zichtbaar. In Runda, Muthaiga en Kitisuru – gebieden die vaak de “Beverly Hills van Nairobi” worden genoemd – bereiden straten met bomen en gated communities zich voor op de komst van internationale medewerkers. Dit omvat het versnellen van de bouw van luxe woningen en het uitbreiden van restaurants, hotels en internationale schoolcampussen.

De vastgoedmarkt verwacht ook een verschuiving. Volgens Joachim Ombui, voorzitter van de Vereniging van Verhuurders en Huurders in Kenia, zal de vestiging van de VN in Nairobi naar verwachting leiden tot een stijging van 10 tot 11 procent voor langlopende huurcontracten. Ombui voorspelt een huurprijsstijging van 10-15 procent tegen 2026, “omdat ontwikkelaars zich richten op VN-medewerkers met gated communities”.

De vastgoedprijzen zijn al aan het veranderen. In Ruaka, een opkomend middenklasse woongebied nabij het VN-hoofdkantoor, merkt journalist Rwamba Njagi op dat sommige huurprijzen die vorig jaar rond de $155 per maand lagen, nu zijn gestegen naar meer dan $380. Dit wordt aangedreven door verbeterde infrastructuur en de nabijheid van belangrijke kantoren en voorzieningen. Voor de afgelopen drie jaar zijn de vastgoedprijzen in deze wijk snel gestegen, aangezien investeerders en ontwikkelaars die het onbenutte potentieel herkenden, zich vestigden.

“De meeste locals die grond hebben geërfd, verkochten aan investeerders en vertrokken om bewakers en verzorgers te worden,” zegt ze. Deze prijsstijgingen vinden plaats in een stad waar de huurprijzen al 40 tot 60 procent van de inkomens van de middenklasse opslokken. Met gemiddelde huurprijzen voor een slaapkamerappartement in fatsoenlijke wijken van $200-400 per maand – wat gelijkstaat aan een volledig maandsalaris voor veel Kenianen – heeft de mogelijkheid van verdere verhogingen door internationale vraag geleid tot oprechte bezorgdheid.

John Mwati, uitvoerend directeur van de Transcending Africa Leadership Foundation en econoom, ziet zowel kansen als risico’s in de uitbreiding. “De VN die zijn operaties naar Nairobi verplaatst, is een grote zaak voor ons. Het kan een diepgaand positieve impact hebben op het economische landschap van Kenia, waardoor er meer banen en uitgaven komen in sectoren zoals vastgoed, gastvrijheid en diensten,” legt hij uit. Echter, Mwati waarschuwt dat “slimme overheidsacties nodig zijn: Investeren in betaalbare huisvesting, het reguleren van de stijgende vastgoedprijzen en ervoor zorgen dat de economische voordelen overal voelbaar zijn.”

Gemengde Gevoelens

De Algemene Vergadering van de VN (UNGA) heeft al twee bouwprojecten goedgekeurd bij het VN-kantoor in Nairobi (UNON) ter waarde van bijna $340 miljoen, de grootste investering die het VN-secretariaat ooit in Afrika heeft gedaan, naast vredeshandhaving. Deze verbeteringen zouden Nairobi in staat kunnen stellen om UNGA-vergaderingen te hosten – een diplomatiek succes dat Kenia’s rol als wat functionarissen de “multilaterale hoofdstad van het Globale Zuiden” noemen, verder zou verstevigen.

De Keniaanse hoofdstad functioneert al lange tijd als een VN-hub. Sinds 1972 is het aantal VN-medewerkers gestegen van 300 tot 6.500, samen met hun 11.000 gezinsleden en afhankelijken. Er zijn nu 83 VN-kantoren, waarvan de meeste in Gigiri zijn gevestigd. Ondanks deze sterke VN-aanwezigheid blijven de infrastructurele verbeteringen beperkt tot specifieke delen van de hoofdstad.

Voor de 33-jarige Simon Awene, vader van twee, zijn alle optimistische verwachtingen over de voorgestelde VN-uitbreiding uitgeput door jaren van onvervulde beloften. “De enige keer dat iemand ons helpt, is wanneer ze hun agenda’s pushen,” zegt hij, terwijl hij klaagt dat de verbeterde diensten, educatie en werkgelegenheid die hij had verwacht, niet zijn gerealiseerd.

Toch volgens ambassadeur Ababu is Kenia “klaar voor meer van de wereld”. John Njuguna, een 24-jarige motortaxichauffeur, vertegenwoordigt een jongere generatie die voorzichtig hoopvol is over nieuwe kansen. Zijn klanten zijn vooral losse arbeiders, en hij gelooft dat een toename van internationale medewerkers een ripple-effect van werkgelegenheid zal creëren. “Ik heb hoop om meer te verdienen met de komst van meer buitenlanders, omdat dat zal leiden tot meer losse arbeiders die dagelijks werken en pendelen,” zegt Njuguna, terwijl hij zijn motorfiets start op een druk kruispunt in Gigiri.

Echter, Cledwyn Mamai, een evenementencoördinator die in de buurt van het welvarende Runda woont, suggereert dat de impact van de veranderingen mogelijk beperkt zal blijven tot gevestigde rijke buurten waar “een groot deel van de bewoners hun huizen bezit.” Ondanks de instroom van internationaal geld in Nairobi, denkt hij dat die Kenianen die eigendommen beschikbaar hebben voor verhuur, “sceptisch zullen zijn over de huurverhogingen” omdat ze twijfelen of de middenklasse huurders die ze bedienen deze kunnen betalen.

Mamai merkt op dat in districten zoals Githogoro, waar bewoners zoals Karimi de internationale welvaart naast zich hebben zien bloeien terwijl hun basisbehoeften onvervuld blijven, een ander effect zal voelbaar zijn. “De uitbreiding voelt als een herinnering aan hun uitsluiting van het groeiverhaal van Kenia,” waarschuwt hij.

Voor Karimi, die in haar kleine slagerij in Githogoro werkt, was het nieuws over de voorgestelde VN-wijzigingen nog niet tot haar doorgedrongen. Maar toen ze het hoorde, werd ze onmiddellijk hoopvol dat het misschien wat verlichting zou kunnen brengen. “Ik wens alleen dat de VN-gemeenschap ons zou kunnen helpen om elektriciteit te krijgen,” zegt ze, terwijl ze droomt van betere dagen. “Ik zou een koelkast kunnen kopen om mijn voorraad aan te vullen en ervoor te zorgen dat ik vers vlees en voedsel voor mijn klanten heb.”