Israël creëert een veiligheidszone in Libanon met gebruik van witte fosfor

Beiroet, Libanon – Israël heeft op intensieve wijze witte fosfor gebruikt in een strook in het zuiden van Libanon, die overeenkomt met een gebied dat het leger heeft gemarkeerd als een rode “no-go” zone op kaarten die aan de Libanese bevolking zijn verspreid, met het verzoek hen daar niet naar hun huizen terug te keren.

Volgens gegevens verzameld door de Libanese onderzoeker Ahmad Baydoun en de milieuactivistengroep Green Southerners zijn er sinds 8 oktober 2023 meer dan 918 hectare (2.268 acres) getroffen door 191 aanvallen met de controversiële munitie. Israël en de Libanese groep Hezbollah hebben sinds 8 oktober 2023 aanvallen uitgewisseld, met een onevenredige verhouding – ten minste vier Israëlische aanvallen voor elke aanval van de Libanese zijde.

Hoe Israël witte fosfor gebruikt
Witte fosfor munitie ontbrandt wanneer het in contact komt met zuurstof bij temperaturen boven de 30 graden Celsius en laat dikke witte rook gemengd met fosforoxiden neerdalen. De vurige fragmenten blijven branden – op vegetatie, gebouwen, of door menselijk vlees – totdat ze volledig geoxideerd zijn of van zuurstof zijn beroofd. Israël beweert dat het witte fosfor munitie gebruikt om een rookgordijn op het slagveld te creëren, maar mensenrechtenorganisaties beweren dat het is ingezet boven bevolkte gebieden, niet op slagvelden, zowel in Gaza als in Libanon – wat in strijd is met het internationaal humanitair recht.

Deze drie pijlers zijn: het gebruik als rookgordijn om de vooruitgang van troepen te verdoezelen; het opruimen van strijders en militair materieel uit open ruimtes; en een snelle reactie of preventieve actie voor of na een raketlancering. Human Rights Watch vond ten minste vijf gevallen tot juni 2024 waarin de munitie “onrechtmatig werd gebruikt boven bevolkte woongebieden”.

Intense bombardementen in zuid-Libanon
“De meest intense bombardementen en systematische uitroeiing van de landbedekking vonden inderdaad in dit grensgebied plaats,” aldus Rami Zurayk, voorzitter van de afdeling Landschapsontwerp en Ecosysteembeheer aan de Amerikaanse Universiteit van Beiroet. Baydoun’s onderzoek bevestigde dat Israël zich heeft gericht op het gebruik van witte fosfor in heel Zuid-Libanon, met een hogere intensiteit in de vroege maanden van het conflict. De eerste twee maanden van de aanvallen in 2023 – oktober (45 witte fosforgranaten) en november (44) waren het intensiefst, met 99 van de in totaal 199 aanvallen met witte fosfor.

In september 2024 escaleerde Israël opnieuw, waarbij 3.150 mensen omkwamen in iets meer dan twee maanden. De onafhankelijke conflictmonitoringorganisatie ACLED registreerde 4.841 Israëlische militaire acties in Zuid-Libanon van 8 oktober 2023 tot 27 november 2024, en nog eens 8.209 in Nabatieh, zowel boven als onder de Litani.

Vorige week woensdag ging een bestand, onderhandeld door Frankrijk en de Verenigde Staten, van start. Blij waren duizenden ontheemden die binnen enkele uren terugkeerden naar hun dorpen in het zuiden.

Echter, een dag na de aankondiging van het bestand, publiceerde Israël zijn kaart met de rode “verboden toegang” zone. “U bent op dit moment verboden om terug te keren naar uw huizen van deze lijn naar het zuiden totdat verder bericht,” schreef de Arabische woordvoerder van het Israëlische leger, Avichay Adraee, op X, voorheen Twitter.

Volgens de voorwaarden van het bestand moet Israël zijn troepen binnen 60 dagen terugtrekken uit Zuid-Libanon om plaats te maken voor het Libanese leger, dat naar het zuiden zal worden ingezet. Het Israëlische leger is nog steeds in dit gebied. Begrenst door de Litani-rivier in het noorden, die op zijn dichtste punt 6 km (3,7 mijl) van de grens ligt, en 28 km (17 mijl) op het verste punt, en de Blauwe Lijn die het met Israël scheidt, moet dit gebied ook worden ontdaan van Hezbollah en zijn militaire infrastructuur.

Public Works Studio, een stedelijke planning en beleidsvormingsstudio in Libanon, publiceerde ook online een reeks kaarten die de verwoesting van Zuid-Libanon door Israël documenteren, inclusief waar witte fosfor werd gebruikt.

Baydoun merkte op dat de schade aan dit gebied, dat Israël kennelijk als een bufferzone wil, enorm is. “Dit gaat verder dan een verbrandingspolitiek omdat de gevolgen onzichtbaar en langdurig zijn, en de natuur zich niet kan regenereren,” zei Baydoun. “Er moet een inspanning zijn om te decontamineren.”

Bufferzone
Het zuidelijke gebied staat nu onder Israëlische controle terwijl de voorwaarden van het bestand, dat stipuleert dat Israël zijn troepen binnen 60 dagen achter de Blauwe Lijn moet terugtrekken, in werking worden gesteld. “Niets op aarde zal de bewoners van deze [Libanese] grensdorpen ervan weerhouden terug te keren, dus ik denk dat de Israëliërs tijd kopen en meer schade aanrichten en [zoeken] naar Hezbollah-infrastructuur binnen deze bufferzone,” zei Nicholas Blanford, een Libanon-expert bij het Atlantic Council denktank.

Blanford zei echter dat hij niet geloofde dat de Israëliërs langer dan 60 dagen in dat gebied zouden blijven, omdat een langdurige bezetting zou leiden tot een hernieuwde weerstand van Hezbollah. Desondanks kan het doel van Israël om een bufferzone te creëren, ook door het gebruik van witte fosfor, worden bereikt. Het heeft al honderden hectares land verwoest, inclusief tienduizenden olijfbomen, en heeft nu naar verluidt ook gebouwen in die steden begonnen te slopen.