Is de strijd om Aleppo een onderdeel van de oorlog in Syrië?

Uitleg over de oorlog in Syrië

De verrassingsaanval door oppositiekrachten op de Syrische stad Aleppo op woensdag lijkt het regime van Bashar al-Assad en zijn bondgenoten, evenals veel van de wereld, onverwacht te hebben getroffen. Momenteel, terwijl de Syrische en Russische luchtmacht oppositiekrachten in het noordwesten van Syrië bestookt, toont het brute conflict dat velen hoopten dat het bevroren was sinds een wapenstilstand in 2020, alle tekenen van heropflakkeren.

Is de huidige strijd onderdeel van de voortdurende oorlog in Syrië?

Ja.

De revolutie in Syrië in 2011 slaagde er niet in de leider van het land, Bashar al-Assad, te verdrijven. Hij leunde op de steun van zijn bondgenoten, Rusland, Iran en de Libanese groep Hezbollah, die zich bij zijn strijdkrachten voegde om de opstand te onderdrukken. De strijd trok zowel bestaande regionale gewapende groepen, zoals ISIL (ISIS) en al-Qaeda, aan, die banden met Syrische groepen opbouwden, en creëerde nieuwe facties zoals Hayat Tahrir al-Sham (HTS), die de aanval op Aleppo leidde.

Wat zijn al deze groepen in Syrië?

Vele groepen vormden zich om deel te nemen aan de oorlog, waarbij ze zowel tegen de regime-krachten als, soms, tegen elkaar vochten vanwege ideologische verschillen. Naarmate het conflict voortduurde en het vuur van Rusland en Iran de strijd in het voordeel van het regime deed kantelen, werden de meeste van deze groepen gedwongen naar de noordwestelijke provincie Idlib, vooral na hun nederlaag in Aleppo in 2016 na bijna vier jaar vechten. Terwijl verschillende rebellenfacties streden om de heerschappij in Idlib, kwam HTS naar voren als de dominante factie. HTS werd in 2017 gevormd door de fusie van verschillende groepen, voornamelijk Jabhat al-Nusra, en werkt via de “Syrische Reddingsregering” (de regering van de oppositie) om veel van de governance in Idlib te beheren, inclusief zijn veiligheids-, financiële en rechtssystemen.

Hoe extreem is de oorlog geweest?

Bijna apocalyptisch.

De VN schat dat, tussen maart 2011 en maart 2021, de oorlog in Syrië 306.887 burgers heeft gedood. Meer dan de helft van de pre-oorlog bevolking van 21 miljoen werd ook ontheemd door de gevechten. De aspecten van de strijd waren ongeëvenaard in hun wreedheid. Het regime gebruikte chemische wapens en vatenbommen tegen burgergebieden terwijl het, samen met zijn bondgenoten, probeerde de opstand te onderdrukken, wat niet volledig lukte.

Wat heeft de oorlog begonnen?

Hoewel gebrek aan vrijheden en economische problemen wrok tegen de Syrische regering aanwakkerden, was het de harde onderdrukking van demonstranten die de protesteerders uiteindelijk tot gewapend verzet dreef. In maart 2011, geïnspireerd door succesvolle opstanden in Tunesië en Egypte, barstten pro-democratie protesten uit in Syrië. Het is gezegd dat de opwarming van de aarde een rol heeft gespeeld bij het aansteken van de opstand in 2011. Ernstige droogte teisterde Syrië van 2007-2010, wat leidde tot de migratie van ongeveer 1,5 miljoen mensen van het platteland naar de steden, wat de armoede en sociale onrust verergerde.

Hebben veel landen zich niet bij de strijd gevoegd?

Ja, dat deden ze.

Buitenlandse steun en open interventie speelden een grote rol in de oorlog in Syrië. Rusland trad in 2015 officieel de strijd binnen en heeft al-Assad sindsdien blijven steunen. Iran en Irak, evenals de in Libanon gevestigde Hezbollah, steunden ook het regime. Een diverse groep staten, waaronder Turkije, Saoedi-Arabië en de VS, ondersteunde vaak afzonderlijke oppositiefacties. Israël voerde ook luchtaanvallen uit binnen Syrië, waarbij het naar verluidt Hezbollah en pro-regeringsstrijders en faciliteiten als doelwit had. Turkije, dat in 2011 de banden met al-Assad verbrak en een lange grens met het noorden van Syrië deelt, was het meest betrokken. Een groot deel van die grens omringt de door de oppositie gehouden gebieden en de Koerdische regio in Syrië, waar Turkije al lang zegt dat leden van de verboden Koerdische Arbeiderspartij (PKK) actief zijn. Turkije steunde het Vrije Syrische Leger (FSA) en de spanningen namen toe nadat Syrische regime-krachten in 2012 een Turks gevechtsvliegtuig neerschoten en grensconflicten uitbraken.

Wat was de internationale reactie op de oorlog in Syrië?

Verschillende landen verbraken de banden met al-Assad toen de aard van zijn oorlog tegen zijn volk duidelijk werd. Syrië werd in 2011 uit de Arabische Liga gezet en veel individuele landen, waaronder Canada, Duitsland, Mexico, Turkije, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, sneden de banden door. Toen de aanwezigheid van ISIL in Syrië bekend werd, begon een wereldwijde coalitie tegen Daesh, bestaande uit ongeveer 87 landen, de Syrische Democratische Krachten te steunen om ISIL uit Raqqa te verdrijven. Had al-Assad zich recentelijk niet genormaliseerd met buren? Wat nu?

Dat deed hij. Ondersteund door een schijnbare rust in de vijandelijkheden, leek de normalisatie van Syrië op gang te komen, evenals de verwoestende aardbeving die in februari 2023 door het land en het buurland Turkije trok. Bahrein, Oman, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten begonnen vanaf 2021 ambassadeurs in Syrië aan te stellen, terwijl Jordanië begon te naderen naar zijn buur na de verwoestende aardbevingen die Syrië en Turkije in februari 2023 troffen. De Arabische Liga, die Syrië in 2011 opschortte, herstelde zijn lidmaatschap in mei 2023. Er werden zelfs toenaderingen gedaan om gesprekken tussen Syrië en Turkije te beginnen. Het is onduidelijk welke impact deze escalatie zal hebben op al-Assad’s internationale benaderingen, vooral nadat verschillende landen hem hebben aangeklaagd omdat hij weigerde te onderhandelen met de oppositie om het langdurige conflict op te lossen.