Irak bevrijdt meer dan 19.000 gevangenen onder nieuwe amnestiewet, waaronder voormalige ISIL-leden

Iraq bevrijdt meer dan 19.000 gevangenen onder nieuwe amnestiewet

Iraq heeft meer dan 19.000 gevangenen vrijgelaten onder een uitgebreide amnestiewet die bedoeld is om de druk op het overvolle gevangenissysteem te verlichten, waaronder ook gedetineerden die veroordeeld zijn voor lidmaatschap van ISIL (ISIS).

Deze maatregel biedt juridische versoepelingen voor sommige individuen die zijn veroordeeld voor terrorismegerelateerde aanklachten, aldus de juridische autoriteiten op dinsdag. De wet heeft ook alle executies stopgezet, inclusief die voor voormalige ISIL-leden. De groep controleerde ooit bijna een derde van het Iraakse grondgebied na een veroveringstocht door het land in 2014, waarbij belangrijke steden zoals Mosul, Tikrit en Fallujah werden ingenomen, voordat ze in 2017 werden verslagen.

De jaren van hun controle eisten duizenden levens, verplaatsten honderdduizenden mensen, decimeerden de Yazidi-bevolking en lieten uitgestrekte gebieden in puin liggen. Veel leden werden gearresteerd toen de Iraakse strijdkrachten de door ISIL gehouden gebieden heroverden.

De amnestiewet, die in januari werd ingevoerd, stelt bepaalde gevangenen die zijn veroordeeld voor lidmaatschap van gewapende groepen in staat om vrijlating, een herziening van hun zaak of afwijzing van hun aanklachten aan te vragen. Echter, degenen die schuldig zijn bevonden aan moorden gerelateerd aan “extremisme” zijn uitgesloten van deze mogelijkheid.

De wetgeving kreeg sterke steun van Soennitische wetgevers, van wie velen al lange tijd beweren dat de anti-terrorismewetgeving onevenredig gericht was op Soennitische gemeenschappen in de jaren na de onderdrukking van ISIL in Irak. Detainees mogen nu verzoeken om herzieningen als zij beweren dat hun bekentenissen zijn verkregen door middel van marteling of dwang tijdens detentie.

Na een bijeenkomst in Bagdad, voorgezeten door de voorzitter van de Hoge Raad voor de Rechters, Faeq Zeidan, bevestigden functionarissen dat van januari tot april 19.381 gevangenen waren vrijgelaten.

Het totale aantal individuen dat profiteert van de wet – inclusief degenen die in absentia zijn veroordeeld, op borgtocht zijn vrijgelaten of van wie arrestatiebevelen zijn opgeheven – staat nu op 93.597, volgens een verklaring die na de bijeenkomst werd uitgegeven.

De hervormingen komen te midden van toenemende druk op het Iraakse strafrechtsysteem. Minister van Justitie Khalid Shwani zei deze maand dat de 31 gevangenissen van het land ongeveer 65.000 gedetineerden huisvesten – bijna het dubbele van hun beoogde capaciteit. “Toen we aan de macht kwamen, stond de overbevolking op 300 procent,” vertelde hij het nieuwsagentschap. “Na twee jaar hervormingen hebben we dit teruggebracht tot 200 procent. Ons doel is om dat volgend jaar terug te brengen tot 100 procent in overeenstemming met internationale normen.”

Duizenden anderen blijven in de handen van de Iraakse veiligheidsdiensten, maar zijn nog niet overgebracht naar het Ministerie van Justitie vanwege gebrek aan ruimte. Onder degenen die zijn vrijgelaten onder de nieuwe amnestie bevinden zich individuen die veroordeeld zijn voor niet-gewelddadige misdaden zoals corruptie, diefstal en drugsgebruik.

Iraq is internationaal bekritiseerd voor het gebruik van de doodstraf. Mensenrechtenorganisaties hebben massale executies en ondoorzichtige juridische processen veroordeeld, waaronder het uitvoeren van doodstraffen zonder de families of juridische vertegenwoordigers van de gedetineerden te informeren. Vorige maand uitte Amnesty International bezorgdheid nadat minstens 13 mannen ter dood werden gebracht in de centrale gevangenis van Nasiriya in de zuidelijke provincie Thi Qar na hun veroordelingen op “overmatig brede en vage terrorismebeschuldigingen”.