India’s Waqf Wijzigingswet: Waarom bulldozers nodig zijn als je bureaucraten hebt?

Een moslima loopt op 4 april 2025 voorbij het kantoor van de Delhi Waqf-raad in New Delhi. Op 3 april heeft het Indiase parlement een wet aangenomen om de organisaties voor het bezitten van moslimgrond te hervormen. Stel je dit voor: een 100 jaar oude bungalow, gebouwd door je overgrootvader – een rustige, serene plek die decennia lang aan een enkel, nobel doel is gewijd: liefdadigheidswerk. De deuren stonden altijd open voor hen die in nood zijn, een toevluchtsoord van medemenselijkheid en dienstbaarheid. Dit is niet zomaar een gebouw; het is de erfenis van je familie, een verantwoordelijkheid die van je grootvader naar je vader en uiteindelijk naar jou is doorgegeven.

Dan verandert alles van de ene op de andere dag. Een nieuwe wet. Een verwijderde clausule. Een alleenstaande ambtenaar die vanaf een verre heuvel staat, steekt zijn hand naar zijn voorhoofd en kijkt over het land. “Die daar,” zegt hij. “Ik geloof niet dat die grond, of het eigendom erop, aan jou of aan de doelen die je eraan hebt gewijd, is toevertrouwd.” Met bureaucratische kalmte verklaart hij de grond tot staatsbezit. Je bent nu een indringer.

Vanaf dat moment stopt de grond met het zijn onder jouw toezicht. De staat grijpt in en neemt de controle over. En zo is de bungalow, die generaties lang door jouw familie is verzorgd en gebruikt voor goede doelen, niet langer onder jouw hoede. Er is geen rechtmatige procedure. Ze zeggen dat er een onderzoek zal komen. Uiteindelijk. Ze geven je geen datum, geen deadline. Totdat je van hen hoort, kun je alleen maar wachten. Buiten. Want nu heb je toestemming van de staat nodig om het gebouw binnen te stappen dat jouw voorouders hebben gebouwd en dat jij moest beschermen.

Klinkt dystopisch? Niet voor Indiase moslims, voor wie dit de dagelijkse werkelijkheid is onder de Waqf Amendment Act – een stuk wetgeving dat de fundamentele principes van eigendom, rechtsbescherming en religieuze neutraliteit op hun kop zet.

Waqf, per definitie, is een eeuwigdurende schenking aan God – bedoeld om de gemeenschap te bevoordelen door diensten te verlenen, zoals onderwijs en gezondheidszorg. Het is niet “eigendom” van een individu. Het wordt beheerd door een mutawalli (beheerder) en beschermd – dat zou men veronderstellen – door de staat.

Maar de Waqf Amendment Act van 2025 draait die veronderstelling om. De problematische clausule die het mogelijk maakte om grond te verklaren als “waqf” door gebruik – de traditionele opvatting dat grond die in vertrouwen wordt gehouden voor liefdadigheidsdoeleinden, moet worden beschermd tegen willekeurige claims, op basis van historisch gebruik – is verdwenen. In plaats daarvan hebben we nu een unilaterale uitvoerende controle. Een enkele overheidsfunctionaris kan nu, met een gebaar, beslissen of een eigendom waqf of staatsbezit is. En om hem te helpen bij deze taak, zal hij worden ontlast van bewijs, onbelast door rechtsprocedures en bevrijd van de noodzaak tot rechtvaardiging. Één mening. Één kennisgeving. Één volkomen legale onteigening. En het beroep? Verrukkelijk cirkelvormig. Je doet een beroep op dezelfde instantie die jou heeft beschuldigd.

De gewijzigde wet vereist nu, in een verbluffende vertoning van seculiere theater, dat niet-moslims worden opgenomen in Waqf-raad. Een eis waar geen enkele andere religieuze stichting mee te maken heeft. Tempelstichtingen worden niet gevraagd om imams op te nemen. Kerkcommissies hebben geen agnosten nodig. Maar moslim waqfs moeten, onder deze verwarrende, gewijzigde wet, hun bestuur openstellen voor degenen die geen belang hebben in hun theologie, traditie of wetenschap. Op welk punt gaat inclusiviteit over in verdunning? Men zou kunnen vragen. Gelijkheid lijkt in deze versie niet meer dan selectieve inmenging.

Dan komt de audit. De centrale overheid heeft nu het recht om audits van waqf-eigendommen te bevelen via haar eigen aangestelde auditors. Transparantie, noemen ze het. Om corruptie binnen Waqf-raad te controleren. Maar als je goed kijkt, zie je dat het verdacht veel lijkt op toezicht zonder de noodzakelijke checks and balances. De waakhond is immers zelden onpartijdig wanneer hij aan de kennel rapporteert.

Dit is geen frontale aanval. Het is een zachte uitwissing. Geen bulldozers. Geen krantenkoppen. Alleen kennisgevingen, voetnoten en verschuivende definities. En dat alles is volkomen “wettelijk”.

Dus ja, de bungalow staat nog steeds. De muren zijn intact. De poorten zwaaien nog. Maar de betekenis erachter – het heilige concept van waqf, ooit een gift aan God, ligt nu in handen van de stemming van de staat.

Wat we getuigen is geen diefstal in het donker – het is iets veel eleganter. Een herconfiguratie van eigendom, uitgevoerd niet door schimmige tussenpersonen, maar door de machinerie van de staat zelf. Er zijn hier geen landmafia’s, alleen wetgeving. Geen achterkamertjesdeal, alleen beleid. En zo, met de stille zekerheid van de ambtenarij, is een systeem dat ooit bedoeld was om liefdadigheidsstichtingen te beschermen nu perfect gepositioneerd om het te absorberen – één handtekening, één “bepaling”, één blik vanaf een heuveltop per keer.

Dit is geen hervorming. Dit is onteigening van activa – langzaam, stil en absoluut. Geengineerd met papierwerk, niet met pistolen. Want uiteindelijk is dit niet een kwestie tussen hindoes en moslims, het is een vastgoedkwestie.